VOV4.Jarai - Djuai ania Hrê [ơi plơi Vi Ô Lắc (să Pờ Ê, tơring glông Kon Plông, tơring ]ar Kontum) hmâo phiăn juăt ngă hmua ia.

 

Yua anun, hơdôm tơlơi ngă yang mơng neh wa lu `u pơke\ hăng rơwang sa rơnuk mơng phun pơdai.

 

Rim thun, djuai ania Hrê plơi Vi Ô Lắc juăt pơ phun lu tơlơi ngă yang jơnum ngui bơdjơ\ nao phun pơdai.

           

Hăng neh wa djuai ania Hrê [ơi plơi Vi Ô Lắc, phun pơdai hmua ia hmâo sa bôh tu\ yua yôm phăn, jing gơnam [ong huă phun rông hơd^p djop mơnuih hăng ăt le\ gơnam pơhrui glăi phun mơng rim sang ano#.

 

Yua anun, hơdôm phiăn ngă yang bơdjơ\ nao ha rơnuk phun pơdai jing yôm phăn biă amăng tơlơi hơd^p mơda đăo kơ yang rơbang mơng m[s.

 

Rim thun, neh wa ăt dja\ pioh mơn bruă pơ phun lu phiăn ngă yang bơdjơ\ nao phun pơdai kah hăng: Ngă yang ]ơkă get ia hơ]ih, rah pơjeh, pơtem pơdai, yuă prah pơdai, ]ơkă pơdai glăi pơ\ atông…

           

Hlâo adih, djuai ania Hrê [ơi plơi Vi Ô Lắc juăt ngă pơdai hmua ia sa bơyan đo#] amăng sa thun. Samơ\ hơdôm anun đo#] ăt djop brơi braih huă amăng sa thun mơn, đa truh kơ dua thun dong.

 

Djuai ania Hrê ngă hmua pơdai ia [ơi lon dơnung ]oh rơ`an kơtuai hang ]roh ia.

Phun pơdai [ơi anai kơnong kơ hmâo mơnong ngă bơbuă mơng lon hăng ia djop pioh bluh đ^ yơh, [u kiăng kơmok pruai [udah jrao hlăt ôh.

           

Hlâo kơ pơ phun ]oh kai lon rah pơtem, m[s pơ phun sa phiăn ngă yang prong biă `u le\ ngă yang ]ơkă get ia hơ]ih.

 

Phiăn ngă yang anai kiăng bơni kơ ia ]roh hnoh La Hênh ([udah do# iâu ]roh ia Hồi Môn) hmâo djru brơi laih ia kơ hmua pơdai hăng ia yua kơ ană plơi.

           

Amăng blan 3, tha plơi hmâo ara\ng đăo gơnang hloh amăng Khul tha plơi amra pơsit ruah hrơi pioh pok bah amăng atông pơdai hăng prăp lui kơ ngă yang rah pơjeh pơdai.

 

Amăng hrơi pok bah amăng atông pơdai, ara\ng amra ba hơdôm ]ơnăt pơdai mơng atông pơdai [ơi tơmeh hơ]ih (tơmeh pioh yôl gơnam ngă yang), ]eh tơpai, rơsung ]ih (rơsung pioh to\p pơdai pơkra [a` ngă yang), bah amăng anih hơ]ih (anih hơ]ih mơ\ yang rơbang do# jưh hăng wai lăng djop mơta bruă mă mơng djuai ania Hrê amăng sang gơ`u do#) laih anun truh go\ng drai pơdo\ng [ơi rơngiao bah amăng nih hơ]ih.

 

Tơdơi kơ ngă yang, pơdai amra ba nao tram amăng ia, bro# đ^ ]ah mơta hăng ba nao rah.

 

Truh phun pơdai djơ\ hrơi bu] pơtem, djuai nia Hrê ngă dong sa phiăn ngă yang pơkon le\ ngă yang kơ phun pơdai.

 

Truh blan 6, m[s plơi Vi Ô Lắc do# pơ phun dong sa phiăn juăt pioh rơkâo kơ phun pơdai dưi bluh đ^, bro# prong klă hiam…

           

Truh blan 8, lom pơdai pơ phun tơsa\, Khul tha plơi amra jơnum ]rông sai pioh ruah tơbiă sa hrơi ngă tui phiăn ngă yang ]ơkă pơdai mơng hmua glăi pơ\ atông.

 

Kiăng ngă tui tơlơi pơ pu\ đ^, lăng yôm hăng pơjeh pơdai mơ\ m[s bơhmu kah hăng asar priă yang adai, rim thun, [ing tha plơi leng kơ pơ phun pơkra glăi atông pơdai.

           

Bruă pơkra glăi atông pơdai ăt kah hăng pơdo\ng atông pơdai phrâo, dưi hmâo djuai ania Hrê plơi Vi Ô Lắc pơkra glăi kơđiăng biă, mơng bruă ruah hrơi truh bruă ruah gơnam pioh pơkra.

 

Amăng plơi, atông pơdai mơng hơdôm bôh sang ano# [u hmâo pơdo\ng ha jăn păn ôh mơ\, dưi pơdo\ng hrom hăng lu atông pơdai pơkon jing [ut  pha ra kơplah wah kual m[s do# hăng hmua pơdai.

           

Tha plơi ơi A Xi, [ơi plơi Vi Ô Lắc, brơi thâo, djuai ania Hrê pơmin, đah kơmơi le\ pô pơdai, anun amăng hơdôm bôh sang ano#, bơnai pô sang le\ pô wai lăng pơdai kơtor, dưi lăng hmâo tơlơi lăi pơthâo kơ yang rơbang hăng bơngat pơdai.

 

Tui anun yơh, amăng phiăn ngă yang ]ơkă pơdai glăi pơ\ atông, [ing đah kơmơi ]ut băn ao tui phiăn djuai ania hăng gui rêu hiam hloh nao pơ\ hmua pơdai.

 

Gơ`u kơđe] hơdôm amung pơdai hiam hloh, djong kă pioh hăng sa ara\ hre\ dlai laih anun ba glăi pơ\ atông pơdai.

           

Lom kă pơdai, gơ`u rơkâo hăng pơdah pran jua hơdor tơngia pioh kơ yang pơdai hăng [ing yang rơbang [ơi  dlai klô, [ơi lon, [ơi ]roh ia…

 

Lom ba po\ (]ơnăt) pơdai glăi, gơ`u yua dua ara\ hre\ ko# dăng jing hơdôm ]ra\n tơdrông toa găn nao hơdôm ]roh ia hmâo brơi laih ia kơ hmua pơdai, na nao tui anun truh kơ pơdai glăi truh pơhlôm pơ\ plơi, [u pơsah.

 

Ană plơi ]ơkă po\ pơdai kah hăng ]ơkă H’ Bia, hyơ hyor kơ pran jua hăng pơ pu\.

           

Tơdơi kơ anun, neh wa yua mơnu\ do# hơd^p ngă yang [ơi go\ng drai [ơi anăp atông pơdai.

 

Phai yang giong, pô ngă yang trơ\i ako\ mơnu\ hăng mă drah pik đ^ hăng go\ng drai laih anun mơng ba pơdai mut amăng atông.

 

Po\ pơdai dưi dưm trun rơnang, ah nao [ơi pơnăng anăp nao rai hăng rơ`an đ^ hăng dlông atông.

 

Anai ăt le\ hơdôm po\ pơdai amra dưi djă pioh ngă pơjeh kơ bơyan tơdơi anai.

           

Amăng hơdôm phiăn ngă yang kơ phun pơdai, hơdôm bôh sang ano# amăng plơi juăt ]uh sa djuai kyâu pha ra [âo hiam amăng atông pơdai hăng amăng anih hơ]ih pioh pơ pu\ đ^ kơ yang pơdai.

 

Ano# [âo hiam lar hyu djop anih djă tôm tơlơi kiăng lăi le\ mơnuih djuai ania Hrê tui gưt kơ yang pơdai.

           

Amăng 2 hrơi ngă yang, hơdôm bôh sang ano# amra akă sa than hla mơtah [ơi phun go\ng drai [ơi anăp bah amăng phun sang do#.

 

Anai le\ gru lăi pơthâo sang ano# glăk pơ phun ngă yang bơni kơ yang pơdai kiăng hmâo tơlơi hơđong kret kruai hăng hơ]ih.

           

Amăng blan 10, ană plơi Vi Ô Lắc do# pơ phun sa phiăn ngă yang hmua pơdai, juăt iâu le\ Tết tơkuih.

 

Gơnam yôm phăn hloh amăng Tết tơkuih le\ [a` pơkra mơng tơpung braih `ar tul amăng rơsung hơ]ih hăng dưm nao amăng krah a`ăm tơkuih mă mơng hmua pơdai.

 

Anai le\ phiăn ngă yang pơsit bruă pơđut lom ngă hmua pơdai, yuă prah mơng bơyan pơdai hơđăp.

 

Tết tơkuih ăt djơ\ hrom hăng bruă pơđut sa thun ngă đang hmua mơng djuai ania Hrê, yak mut sa thun phrâo hăng ]ang rơmang pơdai klă hiam, hmâo lu asar, [u hmâo tơkuih pơ]ra\m hăng hơdôm djuai hlô pơkon phă prai, kiăng kơ sang hlơi hlơi leng kơ hmâo pơdai bă atông, ană plơi ha thun trơi pơđao.

           

Hơdôm phiăn ngă yang mơng djuai ania Hrê [u djơ\ kơnong kơ pơdah tơlơi tui kơ yang rơbang đang hmua ôh mơ\, anai do# jing tal pioh neh wa amăng plơi bưp nao rai, bơkơtuai, lăi pơthâo nao rai hơdôm tơlơi amăng tơlơi hơd^p mơda, gah lui h^ hơdôm tơlơi [u mơ-ak klă, pơdo\ng pran jua plơi pla klă hiam, hơkru\ đ^ tơlơi mut hrom plơi pla.

 

Anai ăt le\ hơdôm tal pioh [ing hlăk ai tơdăm dra amăng plơi pơkhăp nao rai, [uan jing rơkơi bơnai…

Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr