Hơdôm tơlơi ruă hu^ rơhyư\t đ^ lu amăng bơyan rơ-o\t
Thứ tư, 00:00, 02/01/2019

VOV4.Jarai - Ayuh hyiăng hơdôm hrơi anai [u hơđong jing ano# gal kơ sa, dua tơlơi ruă pơplih bơyan juăt bưp kah hăng tơdu jơlan suă jua, drăp, ruă hlung, ruă tơlang… hmâo jơlan gah kơtang tui hloh.

 

Amăng tơlơi ayuh hyiăng rơ-o\t hloh amra bơdjơ\ nao truh tơlơi suaih pral hăng tơdah [u dưi pơjrao hmao tlôn amra hu^ rơyư\t truh tơlơi hơd^p ană mơnuih.

           

Hơdôm tơlơi ruă amra đ^ lu amăng bơyan rơ-o\t, khom đing nao tui anai:

           

Tơdu jơlan suă jua: Ayuh hyiăng rơ-o\t jing hơdôm hrơi ngă hơdôm tơlơi ruă gah jơlan suă jua kah hăng drap, bơbrah uk tơleng adung, rơkông đok, bơbrah kơso#... hmâo tơlơi gal đ^ kơtang.

           

Rơbuh đih [u hmao thâo: Amăng bơyan rơ-o\t, yua kơ adai rơ-o\t đơi, hơdôm tơlơi ruă bơdjơ\ nao hơtai bôh ara\ drah kah hăng rơbuh đih [u hmao thâo, dol hơtai bôh, tơdu hơtai bôh… amra đ^ lu ta` biă. {ơi rơnoh rơ-o\t đơi, glông ara\ drah `u kơ]un glăi, ngă dol jơlan drah rô ba truh klôh ara\ drah, rơbuh đih. Tui hăng tơlơi pơtă mơng [ing ơi ia jrao, mơnuih ruă gah glông ara\ drah hơtai bôh ta#o hloh pơkă lăng rim hrơi hăng lom rô hyu hơdor djă ba jrao.

           

Ruă u\t tơlang: Ayuh hyiăng rơ-o\t ngă hơdôm glông ara\ drah gah rơgo#p kl^ kơ]un glăi, ngă mrô drah rô nao pơ\ hơdôm anih anai [ia\ h^ ba truh hơdôm tơlơi ruă rơgah [ơi tơlang, u\t tơlang, găng [ơi bra ku kue\t, [ơi kơ-iăng.

           

Bơbrah amăng krah tơngia hăng tơngil: Bôh than ba truh tơlơi ruă tơngil tơngia lom adai rơ-o\t tret le\ yua kơ hơdôm glông ara\ drah kơ]un glăi, pơjing rai tơlơi prung kơ drah rô hyu nao pơ\ kual tơngia amăng lăm amăng anun hmâo tô tơngia hăng hơdôm ara\ ako# glô, ara\ tơngia. Lom tơngia amăng lăm ruă amra amu` ba truh dol tơngia [udah tơngil.

           

Djuai tơlơi ruă anai juăt bưp [ơi [ing ]ơđai lu hloh [ing prong. Ayuh hyiăng rơ-o\t, ]ơđai muai amu` ruă bơbrah tơngia biă. Bơbrah tơngia amăng krah [ơi [ing ]ơđai juăt hmâo hơdôm gru nam kah hăng pơ-iă drơi jăn, ruă tơngia, dol rơngia, [le\ drah tơngia, hmư\ [u rơđah… tơdah [u hmâo pơjrao ta`, ]ơđai amu` hluh amăng klong tơngia ba truh tơngil tơngia.

           

Drap rơ-o\t: Drap rơ-o\t jing tơlơi ruă juăt bưp hloh amăng tơlơi ayuh hyiăng rơ-o\t, biă  `u lom ayuh hyiăng trun rơ-o\t kơtang. Hơdôm mơnuih ruă drap rơ-o\t juăt brơi [uh kah hăng pơ-iă drơi jăn mơ\ [u [uh [le\ ia ha#u, ruă ako#, hying ako#, pơtuk, [le\ ia adung, drơi jăn rơ-o\t tret.

           

Ruă hlung: Tơdah [u rơnăk drơi jăn pơđao, amra [u tlaih ôh ruă hlung. Ruă hlung yua kơ adai rơ-o\t juăt `u hmâo sa, dua ano# brơi [uh kah hăng ruă hlung, bo# hlung, [ong mơ`um [u thâo l^k, nao  juăt dlai mơ-ia, [udah amra [le\ pơtah, tơkai tơngan rơ-o\t. Hăng biă `u le\ mưn hyiưm rơ-o\t.

           

Lom ruă hlung yua kơ rơ-o\t, ta amra yua jrao nao hrom hăng u\h pơpao pơđao [ơi hlung jum dar phun asăt [udah hơtuk hla ph^ be pơ-iă đat nao [ơi phun asăt hăng jum dar hlung. Ta#o hloh ta djă pioh pơđao [ơi hlung ta lom nao pit hăng be\ [ong huă hơdôm gơnam do# mơtah, rơ-o\t, rơ-ơ\...

           

Ruă hlung asơi: Tơlơi ruă hlung asơi juăt hmâo jơlan amra ngă glăi amăng hơdôm hrơi rơ-o\t, yua kơ rơ-o\t đơi thơ, pran kơdo\ng glăi mơng drơi jăn ta tơdu h^ hăng ngă brơi kơman helicobacterpylori lar kơtang. Hơdôm kơman anai jing pô ba truh bơbrah hlung asơi ba truh ruă hlung asơi.

Siu H’ Prăk: Pô ]ih pơblang hăng pôr

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC