H’dră ngă phrâo amăng bruă pơdo\ng plơi pla phrâo [ơi Dă Huoai

            Pơdo\ng plơi pla phrâo le\ sa h’dră bruă prong mơng Kơnuk kơna, kiăng ngă tui h’dră pơtrun mơng Ping gah – Kơnuk kơna kơ bruă pơplih phrâo măi mo\k, pơplih phrâo bruă đang hmua, plơi pla hăng ba glăi bôh tu\ yoa s^t n^k kơ m’nuih [ôn sang h’d^p m’da [ơi h’dôm anih anom plơi pla. Khă hnun hai, yoa kơ anai le\ h’dră bruă kiăng hmâo tơlơi gum hrom mơng abih bang m’nuih m’nam, biă `u m’nuih [ôn sang – pô dưi ]ơkă mă bôh tu\ yoa [ơi anăp mơng h’dră bruă anun h’dôm anih anom khom hmâo h’dră ngă pơ]eh phrâo, hur har, kiăng iâu pơhrui đu\t tơhnal pran joa hmâo mơng m’nuih [ôn sang. Pơ phun mơng tơlơi pơmin anun, tring glông Dă Huoai, tring ]ar Lâm Đồng hmâo laih h’dră ngă phrâo, pơ]eh phrâo, anun ba glăi laih h’dôm bôh tơhnal klă.

            Doăh e\p bôh n^k [ơi plơi pla brơi [uh, ăt kah hăng lu anih anom pơkon, lom ngă tui H’dră bruă pơdo\ng plơi pla phrâo, Dă Huoai ăt hmâo mơn h’dôm yăk nao tui anun, anun le\: pơjing gru\p g^t gai h’dôm gưl, hyu lăi pơthâo, pơsur hăng gleng nao pơdo\ng h’dôm tơhnal pơkă tui h’dôm tơhnal pơkă mơng lon ia ta kơ plơi pla phrâo. Khă hnun hai, amăng tơlơi g^t gai hăng pơ phun ngă tui, Dă Huoai hmâo laih h’dôm h’dră ngă phrâo djơ\ hăng bôh n^k [ơi anai, rơđah đông `u: Amăng tơlơi g^t gai, tring glông Dă Huoai hmâo h’dră pơtrun pơke\ bruă pơdo\ng plơi pla phrâo hăng bruă ngă tui Bruă pơsur “Hrăm hăng ngă tui gru hiam pran joa Hồ Chí Minh” hăng ngă tui Tơlơi pơtrun pơs^t Ping gah mrô 4 tal 11. {ing apăn bruă, m’nuih ping gah, biă `u m’nuih apăn bruă, m’nuih ping gah apăn ako# h’dôm [irô, anom bruă, plơi pla khom ngă gru ba jơlan hlâo amăng bruă pơdo\ng plơi pla phrâo; laih anun, pơdo\ng, pel e\p, lăng tui hăng pơ hư prong h’dôm h’dră ngă gru pơplih phrâo amăng djo\p bruă. Tơdah yap truh h’dôm h’dră ngă pơ phô ba glăi bôh tơhnal biă hă djơ\ mơn, kah hăng: pơkra jơlan nao rai [ơi plơi pla tui jơlan gah “M’nuih [ôn sang pơkra ring bruă, Kơnuk kơna djru gơnam mă pơkra”, “Hrơi tơjuh m’tah hăng h’dôm jơlan m’tah”, “Glông jơlan [u hmâo djah”, “Đah kơmơi pơhrui pơ-[u\t djah”, “Rông un lon djru đah kơmơi [un rin”, “Hlăk ai ba jơlan hlâo pơkra jơlan nao rai amăng plơi pla”, “Khul hlăk ai ngă đang hmua hmâo prăk pơhrui glăi 100 klăk prăk lom sa e\ktar”, “Khul pla phun bôh sầu riêng 200 klăk prăk lom sa e\ktar”… Pơ phun hmâo mơng bôh n^k `u, m’nuih [ôn sang le\ m’nuih dưi ]ơkă mă [ơi anăp mơng H’dră bruă pơdo\ng plơi pla phrâo anun Ping gah tring glông Dă Huoai hmâo h’dră pơtrun: Lom pơ phun tuh pơ plai pơdo\ng h’dôm bruă pơkă kơ plơi pla phrâo, hloai tui h’dôm bruă jơnum m’nuih [ơi thôn, [ôn, m’nuih [ôn sang gơgrong hlâo ]rông sai, pơlir h’b^t roah mă pơdo\ng h’dôm ring bruă h’pă ba glăi bôh tu\ yoa giam hloh, s^t n^k hloh kơ gơ`u hăng pơkiăo nao gru\p lăng tui tuh pơ plai, mơng anun, pơtru\t tanh rơnoh bruă, pơđ^ tui ano# klă ring bruă, k’do\ng rơngiă đo#ch amăng tuh pơ plai. Lăi tui jơlan pơkon le\, lom pơ phun pơdo\ng h’dôm ring bruă [ơi plơi pla, gưl Ping gah, go\ng gai khom ngă tui klă jơlan gah: M’nuih [ôn sang thâo, m’nuih [ôn sang ]rông sai, m’nuih [ôn sang mă bruă, m’nuih [ôn sang pel e\p.

            Yoa kơ abih bang m’nuih [ôn sang mơng tring glông leng kơ ngă đang hmua, rơnoh h’d^p m’da [u glông… anun tring glông hmâo h’dră pơtrun lom pơ phun pơdo\ng anom mă yoa, pơplih phrâo bruă pơtô juăt, bruă ia jrao, bôh thâo đưm… rơngiao kơ bruă hơne\] mă ngăn rơnoh tuh pơ plai mơng ngăn drăp kơnuk kơna hăng pơsur h’dôm bôh anom bơvih [o\ng [ơi anai, tring glông iâu pơhrui pran joa m’nuih [ôn sang hăng bruă: h’dôm bôh sang ano# hmâo rơnoh h’d^p hơnong `u hăng pơdrong [ơ [ia\ amra gum pơ]ruh prăk mă yoa, bơ\ h’dôm bôh sang ano# tơnap tap, [un rin, giam [un rin [ơ [ia\ amra iâu pơhrui gum pơ]ruh hrơi bruă. Hăng h’dră ngă anun, amăng h’dôm thun rơgao, Dă Huoai iâu pơhrui hmâo h’dôm pluh klai prăk amăng m’nuih [ôn sang kiăng pơdo\ng anom mă yoa: apui lơtr^k – jơlan nao rai – sang hră – sang ia jrao, biă `u pơkra jơlan nao rai amăng plơi pla. Hăng jơlan gah “M’nuih [ôn sang pơkra ring bruă, Kơnuk kna djru gơnam man pơkra”, Dă Huoai jing anih anom blung a amăng tring ]ar ngă tui truh kih bruă iâu pơhrui pran joa m’nuih [ôn sang pioh pơkra jơlan nao rai amăng plơi pla, dưi hmâo Jơnum min m’nuih [ôn sang tring ]ar [ơ\k hră bơni, pơ phun mă tu\ tơlơi găn gao, pơhư prong [ơi đơ đam tring ]ar. Tơlơi lăp lăi le\: Tơdơi kơ ngă giong bruă tuh pơ plai pơkra jơlan nao rai amăng plơi pla tui jơlan gah lăi [ơi ngo\, Ping gah tring glông jao bruă kơ Jơnum min djo\p djuai ania m’nuih m’nam, h’dôm khul gru\p pơsur m’nuih [ôn sang djă pioh, bư\ pơkra, ngă tui bôh tu\ yoa mơng glông jơlan nao rai amăng plơi pla, ăt kah hăng h’dôm ring bruă pơkon.

            Hrom hăng anun, kiăng pơđ^ tui prăk pơhrui glăi, h’đong tơlơi h’d^p m’da kơ m’nuih [ôn sang, tring glông pơtrun h’dră bruă pơtru\t k’tang h’dră pơplih phun pla tui jơlan gah djơ\ hăng hyuh hyang hăng [ơi anih anom s^ mdrô gơnam tam. Hloai tui anun, amăng h’dôm thun rơgao, tring glông Dă Huoai gleng nao tuh pơ plai prăk, pơtô glăi bôh thâo phrâo hăng pơsur m’nuih [ôn sang pơplih prong h’dai nao mă yoa h’dôm djuai pơjeh klai ge\p kơplah wah sầu riêng h’đăp mơng plơi pla hăng sầu riêng pơjeh phrâo hăng sa dua djuai phun bôh troh ba glăi bôh tu\ yoa prong. M’ta pơkon, pơ phun pla plah mu\t amăng krăh h’dôm m’ta phun pla pơkon kiăng đ^ dơng prăk pơhrui glăi kah hăng: Phun klang kleh ia găh rơgo#p đang kyâu, pla ]e [ơi rơgo#p tơui phun sầu riêng, pla phun bôh nhông plah nao amăng đang phun sầu riêng…

                               Pơblang hăng pôr : Siu H'Prăk