VOV4.Jarai-Kual Dap kơdư glăk truh amăng bơyan hơjan laih hăng duăm đung drah jai lar lu tui.

 

Duăm đung drah aka [u hơmâo ia jrao hăngvaccine pơjrao khut khăt ôh. Mơnuih [on sang kho\m thâo thâo krăn tong ten hăng pơjrao djơ\ tơlơi duăm đung drah anai.

 

Tơlơi tơ`a kơ ơi ia jrao Phạm Hồng Lâm, Khua anom pơjrao tơlơi duăm tưp kman, Sang ia jrao prong kual Dap kơdư kơ tơlơi kơđiăng kiăng thâo krăn hăng pơjrao h^ tơlơi duăm đung drah anai.

 

-Ơ ơi ia jrao! Duăm đung drah hơmâo tơlơi mưn pơ[uh `u hiư\m pă kiăng thâo krăn ano\ pha ra hăng duăm hlor pơtu\k hơdrap pơko\n?

 

-Ơi ia jrao Phạm Hồng Lâm: Duăm đung drah le\ sa tơlơi duăm yua kman virus [ă mơ\ng ke].

 

Duăm yua kman virus hơmâo lu tơlơi bơkơnăl. Khă hnun, duăm đung drah `u hơmâo mơ\n ano\ kiăng thâo krăn kah hăng anai:

 

Sa le\ duăm hlor kơtang mơtam, na nao mơ\ng 2-7 hrơi. Lơ\m [uh duăm hlor kơtang tui anun, kho\m pơmin nao kơ duăm đung drah yơh hlâo, biă mă `u amăng bơyan hơjan hlim.

 

Dua le\ sa tơlơi bơkơnăl `u dơ\ng tui anai, juăt [uh ruă ako\. Ano\ ruă ako\ anai ăt sa tơlơi kiăng thâo krăn rơđah mơ\n sit duăm đung drah, laih anun `u hơmâo tơlơi ruă ako\ ăt hrup hăng duăm pơko\n mơ\n.

 

Khă hnun, ruă ako\ yua kơ duăm đung drah le\ ruă ako\ hăng ruă ]ơđeh asar, păl pơtih mơtam, ruă wơ\t tơ-u\t tơlang tơkuh hăng ruă amăng lăm pu\k mơta.

 

Tơlơi bơkơnăl tal klâo dơ\ng, [u dưi wor h^ ôh sit duăm đung drah. Tui hluai mơnuih duăm kơtang [udah djong kah hăng đung drah [ơi kl^, [le\ drah mơdung, tơdah kơtang hloh [le\ drah amăng lăm pruăi.

{ơi ano\ `u, [le\ pơtah, [u gưt [ong huă ôh, ruă gah [ơi ngo\ tơkuai, ruă amăng anih hơtai, tăp năng truh pơ]roh’’.

 

Sit mơ\n tơlơi bơkơnăl duăm đung drah hơmâo tom hlor, pơ-iă drơi jăn, pơtơbiă drah đung [ơi kl^ kliăng laih anun ruă kian pruăi.

 

Amăng anun, duăm hlor hăng đung drah 2 tơlơi bơkơnăl amu` hloh ta` thâo krăn. Tơdah [uh tui anun le\ kho\m ba mơnuih duăm nao pơ sang ia jrao mơtam, pioh pơkă lăng hăng pơjrao djơ\.

 

-Lơ\m hơmâo tơlơi duăm đung drah, mơnuih duăm dưi mơ\n hă pơjrao mă pơ sang? Pơjrao hiư\m pă ?

 

-Ơi ia jrao Phạm Hồng Lâm: ~u hơmâo tơlơi mơta tơlơi duăm đung drah. Sa le\ duăm đung drah Dengue ( đăng –gơ), dua le\ duăm đung drah đăng gơ pơhu\i hlâo laih anun klâo le\ duăm đung drah đăng gơ kơtang.

 

Tui hăng tơlơi pơkă mơ\ng Ding jum ia jrao thun 2011 le\ hơbo# tal sa hơmâo lu truh 71%, hơbo# anun le\ duăm djong, dưi pơjrao pơ sang ano\ [udah gah rơngiao tu\ mơ\n samơ\ kho\m hơmâo tơlơi krăo lăng mơ\ng anom bruă ia jrao.

 

Khă hnun, tơdah mơnuih duăm pơ-iă hlor kơtang, hao [le\ pơtah, [le\ pơtah lu, ruă kian laih anun `u mưn hơmâo hwing ako\ tơdah tui anun le\, kho\m mut đih pơ sang ia jrao mơtam yơh.

 

Tơdah djong [iă le\ pơjrao pơ sang ano\ tu\ mơ\n samơ\ kho\m ngă tui djơ\ tơlơi pơ]râo mơ\ng ơi ia jrao, kho\m tla#o srôm [udah juăt lăi jur ia pơmut nao amăng drơi jăn, ia anai ia jrao srôm [udah ia [lăng đô] đa] ôh.

 

{ơi ano\ huăi jur ia le\, arăng brơi mơ`um ia lu, ia boh troh, ia bu, mơ`um ia [lăng hăng ia oresol.

 

Hro\m hăng pơbuă tui ia le\, kho\m [ong huă djop, rơnăk rơgoh drơi jăn, tơdah ruă lu, hlor kơtang mơ`um ia jrao lưh hlor.

 

Khă hnun, abih bang djuai ia jrao anai kho\m hơmâo tơlơi pơtô brơi mơ\ng nai ia jrao.

 

Tơdah hơmâo duăm hlor kơtang hăng ruă hro\m hrăm amăng drơi jăn, [ing pi kian, [ing hơmâo tơlơi ruă pơko\n le\ kho\m hơmâo hơdră pơjrao tui jơlan hơdră pơko\n ta` hmao kru.

 

-Duăm đung drah hơmâo ia jrao pơjrao sit mơ\n? Laih anun hơdră hơge\t klă hloh pơhlôm pơgang  le\, ơ ơi ia jrao ?

 

Ơi ia jrao Phạm Hồng Lâm: Truh ră anai laih anun kơ` pơgi hai, jăng jai anai tơlơi duăm đung drah aka [u hơmâo ia jrao pơjrao sit ôh, kơnong ngă tui hơdră djru pơjrao tui klôn đô].

 

Biă mă `u, duăm đung drah `u pơdjơ\ nao kơ bruă pơhlôm pơgang đô], yua dah `u tưp mơ\ng kman yua ke] ke\.

 

Yua kơ anun, boh pia, djop pô kho\m thâo le\ ‘’{u hơmâo hlăt ană ke], boh ke], [u hơmâo duăm đung drah ôh’’.

 

Ke] yơh pô boh jing ană ke] ta juăt lăi lăng kuăng [udah kman ană ke] amăng [ưh ia ta, anun kho\m pơ rơgoh na nao ]eh, [ưh pơdong ia, ia dơnao, ia plăng jum dar sang do\.

 

Tơdah ngă klă hơdră pơhlôm anai, ăt kah hăng tơlơi pơtô mơ\ng Ding jum ia jrao lăi pơthâo, pơgang kơ abih bang mơnuih [on sang amra [u hơmâo duăm đung drah ôh.

-Ơ, bơni kơ ih ơi ia jrao ah!

 

Nay Jek: Pô ]ih hăng pôr