VOV4.Jarai - {ong lu hra ([ong mơsin) le\ juăt [uh lu biă mă [ơi dêh c\ar Việt Nam. Tơlơi anai le\ ako\ phun ba truh lu tơlơi ruă hu\i rơhyưt, biă mă `u le\ c\ơtăng ară drah, hơtai boh, ruă kơa`ăk, samơ\ hơmâo [iă đôc\ mơnuih lăi [ing gơ`u [ong mơsin [udah [u gưt [ong tơba ôh. Tui Anom bruă ia jrao ro\ng lo\n tơnah, [ong hra klă mơn samơ\ hơmâo ano\ sat mơn, yua anun kiăng hơdư\ [iă [ong gơnam mơsin.

Hra le\ hơge\t `u ?

Hra le\ sa amăng gơnam [ing ta yua hơbai a`ăm hơmâo dua mơta anun le\ Natri hăng Clorua. Amăng anun, Natri hơmâo giăm 40%. {ong lu Natri [u hiam kơ drơi jăn ôh. Lu mơnuih pơm^n kơnong hra đôc\ hơmâo Natri samơ\ sit biă `u ăt hơmâo wo\t amăng ia mơsin, ia tương (xì dầu), [ôt canh, [ôt nêm, ngok, banking soda. Yua anun, lơ\m tơnă hơbai, hra arăng lăng pơdah brơi hơdôm gơnam hơmâo Natri [u djơ\ kơnong hra [ong đôc\ ôh.

Ano\ hiam hăng sat mơng hra:

Natri le\ ano\ yôm kiăng kơ ngă bơkơnar amăng drơi jăn, bơkơnar axit-bazơ, pơtô nao rai mơng ako\ dlô truh ară amăng drơi jăn, djru kiăng drơi jăn dưi hr^p mă gơnam hiam mut amăng drơi jăn hăng pơhlôm ngă hơđong amăng kơtăk drah. Ăt kiăng mơn samơ\ tơdah [ong lu hra amra bơbec\ sat nao tơlơi suaih pral.

Tui hăng Anom bruă Dinh dưỡng dêh c\ar, lơ\m [ong lu hra amra ngă c\ơtăng amăng ară drah, drơi jăn amra kiăng lu ia kiăng ngă bơkơnar ia amăng drơi jăn. Lơ\m anun [ong mơsin amra mơhao mơ`um ia yua anun [ing gơ`u kho\m mơ`um lu ia, tơlơi anai amra ngă sat amăng ară drah. Tơlơi anai tơdah pioh sui amra ngă c\ơtăng ară drah.

{ong mơsin ngă hơtai boh, boh [leh mă bruă lu mơng anun ba truh hơdôm tơlơi ruă bơdjơ\ nao hơtai boh, ruă boh [leh.

Hơdư\ [iă [ong mơsin:

Tui hăng Anom bruă ia jrao ro\ng lo\n tơnah, hăng [ing mơnuih pơprong, hra dưi [ong amăng sa hrơi le\ [u rơgao 5 gr (dưm dưm 1 [uông kơphê) [udah 8 gr [ột canh (dưm dưm 1,5 [uông kơphê) [udah 25 gr ia mơsin (dưm dưm 2,5 [uông) [udah 25 gr ia tương (dưm dưm 3,5 [uông).

Lơ\m [ong huă, kiăng [ong lu a`ăm uh hơdư\ [iă [ong a`ăm hơnia. Hơdư\ [iă [ong gơ`am arăng hơbai mơ\ tơnă hơbai mă kiăng kơ buh hra gah [rô.

Hơdư\ [iă dưm ia mơsin, hra amăng kơ[ang [ong huăi. Lơ\m tut ia mơsin kiăng tut [iă đôc\. Kuar ia mơsin hăng ia [lăng. Plai [iă [ong mơnuih gơnam pơkra hăng lu hra: xúc xích, giò chả, trong mơsin, gơnam [ong arăng pơkra ta` ….

Anăm jriu ia mơsin, ia a`ăm akan/mơnong/hơdang hro\m hăng asơi. Anăm huc\ lu ia phở, súp, miến, biă mă `u le\ lơ\m hyu [ong gah rơngiao.

Tơdah [ing ta plai [iă [ong gơnam mơsin ăt [u ngă drơi jăn kơ[ah hra ôh yua sit biă `u hơmâo lu gơnam [ong hơmâo ia mơsin r^m hrơi, lu gơnam [ong hơmâo Natri djop brơi drơi jăn: mơnong un asar, mơnong bip, akan, pruăi mơnu\, mơnong rơmô, boh mơnu\, akan thu, areng, ia tơsâo rơmô, djop mơta a`ăm, hơbơi, boh troh anun le\ cải xong, bắp cải, a`ăm puăn, a`ăm hrum, cà rốt, c\ik, boh rơmah, boh [rô, pơtơi….

Siu Đoan: Pơblang