VOV4.Jarai - Phước Cát le\ să ba jơlan hlâo amăng bruă man pơdo\ng plơi pla phrâo [ơi tơirng glông Cát Tiên, tơring c\ar Lâm Đồng. Thun 2015, Phước Cát hơmâo tơring c\ar Lâm Đồng tu\ yap le\ să plơi pla phrâo. Anih anom hăng tơlơi hơdip mơda kơ mơnuih [on sang [ơi Phước Cát [u pơdơi pơplih phrâo hăng pơđ^ kyar.

 

Ha mơkrah thun 2018, Phước Cát hơmâo Jơnum min apăn bruă Khoa pơ ala mơnuih [on sang dêh c\ar ta pơsit akô| pơjing tơring kual Phước Cát – sa tơring kual phrâo akô| pơjing kơplah wah 3 boh tơring c\ar Lâm Đồng, Đồng Nai hăng Bình Phước.

 

Mơ\ng thun 2005 truh ră anai, yua kơ hơmâo drai ia apui lơtrik ia krông Đồng Nai hơđoh ia lăp [rô amăng bơyan hơjan anun yơh Phước Cát ia [u dăo do\ng tah. Tơlơi anai ngă gêh gal brơi mơnuih [on sang [ơi Phước Cát pla phun kyâo boh troh, biă mă `u le\ ngă hmua pơdai ia [ơi kual lo\n ia dăo, kual lo\n ter hang ia krông.

 

Hlâo adih le\ plơi pla rơkâo braih [ong djru mơ\ng Kơnuk kơna, ră anai Phước Cát jing tơring kual tơju\ pla pơdai pioh ngă pơjeh hăng pơdai ba s^ mơdrô ‘’Pơdai-braih Cát Tiên’’ hơmâo Anom bruă wai lăng boh thâo ia rơgơi (Ding jum Kơsem min hăng Boh thâo măi mok) [ơk hră pơ-ar pơsit plơi pla pơjing gơnam tam.

Ơi Lê Văn Bảy, Khoa Anom mă bruă hro\m s^ mơdrô Lê Gia bơră ruai glăi: Thun 1982, `u le\ sa amăng lu mơnuih blung a mơ\ng tơring c\ar Bình Định nao do\ hơdip [ơi Phước Cát, mơ\ng tơkai tơngan soh sel ơi Bảy hơmâo pơjing tơlơi bơwih [ong huă hơđong kjăp.

 

Hrưn đ^ tơlơi hơdip mơ\ng ngă hmua, samơ\ hơdôm thun giăm anai ơi Bảy hơdai nao bruă bơwih [ong s^ mơdrô. Anom mă bruă hro\m Lê Gia kơ `u pla pơjing phun kyâo pơjeh, s^ mơdrô gơnam tam ngă hmua rah, laih do\ng blơi hăng pơkra sar boh `ông ba s^ mơdrô pơ tac\ rơngiao rah.

 

Kơnong mơ\ng akô| thun truh ră anai, Anom mă bruă hro\m Lê Gia hơmâo blơi pơhrui gơnam tam mơ\ng đang hmua kơ mơnuih [on sang amăng kual rơbêh kơ 600 tơ\n sar boh `ông kiăng pơkra hăng ba s^ mơdrô pơ tac\ rơngiao. Ơi Bảy hơmâo djru brơi bruă mă hăng prăk pơhrui hơđong kơ 80 c\ô mơnuih mă bruă.

 

{ing ta kiăng hơmâo pran jua gơgrong djru brơi mơnuih jum dar, djru brơi plơi pla ala [on, wo\t [ing ding kơna amăng anom mă bruă hro\m. {ing gơmơi ăt djru nao rai lơ\m kơ[ah, bưp tơnap tap.

 

Tal lu hloh truh pơ 120 c\ô mơnuih mă bruă amăng Anom mă bruă hro\m. Hơmâo lu mơnuih mă bruă khă anun bruă mă jai lu, kơtrâ|o tui anun yơh prăk apah ăt lu tui mơ\n. Samơ\ dưm dưm kơnong kơ 4 klăk 500 rơbâo sa cô/blan.

Sa c\\ô mơnuih ba jơlan hlâo do\ng anun le\ ơi Nguyễn Văn Thịnh, Khoa Anom mă bruă Ngă hmua hro\m Phước Cát. Thun 2010 ơi Thịnh tuh pơ alin blơi măi uă pơdai hăng man pơkra drông rông un. Mơ\ng sang uă pơdai anet, ră anai jing sang măi uă pơdai prong dưi pơ-uă truh 18.000 tơ\n/thun.

 

Năm blan ako\ thun anai hơmâo ba s^ mơdrô truh pơ 10 rơbâo tơ\n braih hăng anăn păn le\ ‘’Braih Cát Tiên’’. Drông rông un kơ ơi Thịnh ăt [u pơdơi pok prong. Rơbêh 100 drơi un an tuh ană na nao. Abih bang mrô un sang ano\ ơi Thịnh lêng kơ rông c\uh hơtă mơnong ba s^ mơdrô soh. R^m blan ba s^ mơdrô truh pơ 8 tơ\n mơnong un, pơhrui rơbêh 50 klăk prăk.

 

Ơi Thịnh le\ mơnuih ba jơlan hlâo amăng bruă gum djru mơnuih [on sang [ơi tơring glông Cát Tiên. Ngă pơdrông asah sang ano\ `u pô, samơ\ [u wơr djru neh met wa amăng plơi pla ôh, biă mă `u le\ [ing khul tơhan hơđăp, pơjing keh prăk, djru brơi bruă mă kiăng kơ [ing gơ`u găn rơgao tơlơi tơnap tap. Dua thun giăm anai, ơi Thịnh pok pơhai tơlơi bơwih [ong phrâo.

 

Anun le\ pla phun kơbuă rông hlăt. Ră anai Anom mă bruă hro\m Phước Cát kơ ơi Thịnh hơmâo 12 ektar hmua pla kơbuă hăng drông war rông hlăt hơmâo man pơdo\ng sir kho\p, djru brơi do\ng bruă mă kơ mơnuih [on sang amăng kual. Kơ hơdră pơđ^ kyar pơ anăp, ơi Nguyễn Văn Thịnh brơi thâo:

 

Blung hlâo ngă hiưm hơpă brơi bruă pla kơbuă rông hlăt ba glăi tu\ yua. Bơ djru bruă mă kơ mơnuih [on sang kiăng [ơ[rư\ tui, lơ\m hơmâo tu\ yua mơ\ng Anom mă bruă hro\m amra pok prong, pơhưc\ lu mơnuih mă bruă. Amăng thun blan laih rơgao neh met wa ăt do\ng yua mơ\n bruă akô| pơjing anom mă bruă hro\m.

Ơi Võ Trung Linh, Khoa jơnum min mơnuih [on sang tơring kual Phứơc Cát brơi thâo prăk pơhrui r^m akô| mơnuih amăng tơring kual thun 2018 truh pơ 48 klăk prăk, thun 2019 anai gir run truh pơ 50 klăk prăk. Samơ\ prăk pơhrui anai kơnong mơ\ng bruă ngă hmua, mơ\ng bruă tơju\ pla pơdai hăng s^ mơdrô braih đôc\.

 

Tơlơi anăp nao mơ\ng tơring kual ră anai le\ kiăng pơhro\ trun tơlơi bơwih [ong huă mơ\ng đang hmua. Lu hloh [ơi anai le\ neh met wa lêng ngă đang hmua, samơ\ [ing gơmơi glăk pơphun anăp nao bruă pơplih tơlơi bơwih [ong huă mơ\ng đang hmua.

 

Yua kơ tơring kual Phước Cát hơmâo tơlơi dưi pơđ^ kyar amăng tơlơi bơwih [ong s^ mơdrô. Amăng anun ră anai tơring c\ar glăk djru pok bruă bơwih brơi tuai c\uă ngui [ơi 3 anih amăng tơring kual le\ kual lo\n yôm Cát Tiên, anih pơdo\ng Ping gah đưm kual 6 hăng Sang jơnum phơ\t Phước Cát.

 

Phước Cát ră anai le\ tơring kual. Lu sang man pơdo\ng prong glông, hơdôm jơlan glông lêng kơ hơmâo apui kơđen. Tơring kual phrâo hơmâo pơjing mơ\ng plơi pla [un rin, tơnap tap.

 

Ơi Nguyễn Hoàng Phúc, kơ-iăng Khoa jơnum min mơnuih [on sang tơring glông Cát Tiên brơi thâo: Phước Cát hơmâo tơlơi gêh gal kiăng hrưn đ^ do\ng ba jơlan hlâo amăng man pơdo\ng plơi pla phrâo [ơi tơirng glông Cát Tiên.

 

Phước Cát hơmâo tơlơi gêh gal c\i pơđ^ kyar ngă hmua hăng s^ mơdrô laih do\ng bơwih brơi tuai c\uă ngui. Bơ gah bruă ngă đang hmua Phước Cát hơmâo kual lo\n ia dăo ter hăng ia krông gêh gal amăng bruă tơju\ pla hmua pơdai, hăng pla phun kơbuă laih do\ng boh troh, Ping gah să hơmâo đing nao git gai pơplih phun pla, đing nao tuh pơ alin pla pơjing kiăng pơhrui lu.

 

Bơ gah bruă s^ mơdrô bơwih brơi tuai c\uă ngui Phước Cát gêh gal amăng bruă s^ mơdrô gơnam tam hăng pơđ^ kyar pơkra gơnam anun le\ pơkra sar boh `ông, uă pơdai. Hơmâo laih hơbô| bruă yôm anun le\ hơbô| bruă rông rơmô, pơđ^ kyar bruă pla phun kơbuă rông hlăt. Să hơmâo plơi pla mơnuih djuai ania [iă, tơring glông đing nao git gai pơtrut pơđ^ kyar bruă rơwơi mơ`am hăng ko\ng tơpai c\eh brơi kơ tuai c\uă ngui.

Siu Đoan: Pô pơblang hăng pôr