VOV4.Jarai - Ping gah tơring glông Ia Grai, tơring ]ar Gialai phrâo pơ phun jơnum klah ]un 50 thun ngă tui Gru grua pioh glăi mơng Khoa mir sir Hồ Chí Minh hăng klah ]un 3 thun ngă tui Tơlơi ]râo ba mrô 05 mơng Ding jum kơđi ]ar kơ pơtrut hrăm hăng ngă tui tơlơi pơmin, pran jua, kơnuih Hồ Chí Minh.

Amăng bruă anai, [uh rơđah le\ bruă pơdo\ng plơi pla phrâo, bơwih brơi pơđ^ tui tơlơi hơd^p mơda kơ neh wa djop djuai ania [ia\ [ơi Ia Grai.

            Đing nao tơlơi hơd^p mơnuih [ôn sang

Ơi Dương Mah Tiệp – Khoa git gai Ping gah tơring glông, Khoa Jơnum min m[s tơring glông Ia Grai – brơi thâo: Ping gah tơring glông hmâo đing nao laih bruă git gai ngă tui bruă pơđ^ kyar bơwih [ong – mơnuih mơnam tui pran jua Tơlơi pơtrun pơsit Jơnum prong tal 12 mơng Ping gah, mơng anun hmâo laih hơdôm bôh tơhnal hơđong amăng hơdôm bruă.

Bruă đang hmua pơplih tui jơlan gah ngă rai gơnam s^ mdrô, rơnoh đ^ kyar hơnong `u rơbêh kơ 10% amăng sa thun, pơhrui glăi hơnong `u lom sa ako# mơnuih thun 2018 hmâo giăm truh 30 klăk prăk.

Tơring glông hmâo đing nao hơdôm jơlan git gai hăng pơke\ hrom ngăn rơnoh kơ bruă hro\ trun rin rơpa. Truh ră anai, mrô sang ano# [un rin hro\ trun do# 7,24%. Phrâo anai, mơng prăk mă yua rơbêh kơ 1 klai 600 klăk prăk jơlan hơdră hro\ trun tơlơi [un rin kơja\p, tơring glông djru brơi 42 bôh sang ano# pơđ^ kyar bơwih [ong, hrưn đ^ tơtlaih mơng [un rin.

Hăng sa bôh tơring glông guai lo\n ia hmâo mrô mơnuih djuai ania [ia\ giăm truh ha mơkrah, Jơnum min m[s tơring glông Ia Grai hmâo git gai laih hơdôm grup, gơnong bruă đing nao pơke\ hrom lu ngăn rơnoh hăng hơdră bruă, tuh pơ plai pơdo\ng anom mă yua ]i kiăng, ngă gal brơi pơđ^ tui tơlơi hơd^p mơda mơnuih [ôn sang, ngă pơplih [o# mơta kual plơi pla.

Ơi Siu Nghiệp – Khoa Jơnum min m[s să Ia O – brơi thâo: “Glông bruă kơđi ]ar mơng să đing nao djru m[s pơplih hơdră phun pla, hlô rông, su\t lui phiăn juăt [u tu\ yua sô hơđăp, mă yua bôh thâo phrâo amăng bruă ngă đang hmua.

Hrom hăng anun, gum grom hăng hơdôm anom bruă amăng plơi pla pơsir bruă mă kơ mơnuih mă bruă hơđăp [ơi anai, djru hơđong tơlơi hơd^p mơda, hro\ trun mrô sang ano# [un rin do# 8,5%”.

Ơi Nguyễn Văn Đính – Khoa anom bruă djuai ania tơring glông Ia Grai – brơi thâo: amăng 3 thun rơgao, tơring glông hmâo pơdo\ng hăng pơkra glăi 82 ring bruă jơlan nao rai hăng abih bang rơnoh tuh pơ plai 37 klai 500 klăk prăk.

Hrom hăng anun, tơring glông djru rơbêh kơ 300 drơi rơmô rông, pha brơi rơbêh kơ 350 tơn kơmok pruai djop mơta; ngă tui 2 rơwang bruă do# plơi pla, ngă đang hmua hơđong hăng pơdo\ng 8 anih anom do# plơi pla ngă đang hmua hơđong brơi giăm truh 300 bôh sang ano# hăng rơbêh kơ 1.100 ]ô mơnuih, pok pơhai 1 rơwang bruă do# plơi pla ngă đang hmua hơđong hơbit [ơi să guai dêh ]ar.

Ră anai, tơring glông pơdo\ng dong 19 ring bruă jơlan nao rai, djru pơđ^ kyar bơwih [ong huă ngă đang hmua, pơjing rai lu jơlan gah bơwih [ong, pơhư prong hơdră hro\ trun [un rin, djru ngă giong h^ glông hơdră anih anom mă yua, đ^ tui bôh tu\ yua mơng bruă mă, pơđ^ tui tơlơi hơd^p mơda kơ mơnuih [ôn sang hơđăp [ơi anai.

Jơlan amăng plơi pla phrâo [ơi să Ia Yok

            Hrăm hăng ngă tui klă gru hiam Wa Hồ

Hơdôm thun rơgao, hơdôm [irô anom bruă [ơi Gialai hmâo ngă tui tơpă bruă hrăm hăng ngă tui tơlơi pơmin, pran jua, kơnuih Hồ Chí Minh pơke\ hăng ngă tui Tơlơi pơtrun pơsit mrô 4 mơng Ping gah dêh ]ar (tal 12), ngă tui pran jua lăi pơdah mă pô hăng lăi pơdah, tơlơi pơmin ngă tui tơlơi phiăn.

Mơnuih apăn bruă, mơnuih mă bruă ]ar pơdo\ng hăng ngă tui tơlơi pơkôl pơhra\m drơi pô hăng hơdôm bruă rơđah rơđông tui hluai bruă gơgrong, bruă mă dưi jao, pơdo\ng kơnuih mă bruă giăm mơnuih [ôn sang, pơ pu\ mơnuih [ôn sang, ngă pơplih klă [ơi rim plơi pla, [irô, anom bruă.

Hơdôm bôh anom bruă, gru\p juăt bruă mơng tơring glông gum hrom na nao hăng hơdôm bôh să, tơring kual thâo kơja\p tơlơi, pơsir hmao tlôn hơdôm tơlơi phrâo hmâo mơng plơi pla, anom bruă, [u pioh hmâo tơlơi rung răng bơngot amăng mơnuih [ôn sang; đing nao pơkra glăi, hơkru\ đ^ hơdôm anom bruă hmâo pơdah tơlơi do# tơdu muan sui thun, kaih pơplih.

Ơi Nguyễn Ngọc Anh – Khoa Anom bruă Jơnum min pơ ala m[s hăng Jơnum min m[s tơring glông Ia Grai – lăi pơthâo: “Hơdôm bruă [uh ru\ đ^, bơngot mơ\ m[s đing nao dưi hmâo khoa git gai tơring glông đing nao git gai, pơsir ba glăi bôh tu\ yua.

Mơnuih [ôn sang să Ia Sao lăi pơthâo nao rai tơlơi găn rơgao ngă đang hmua

Kah hăng hmâo pơsir lo\n mă yua pơdo\ng pơkra jơlan găn 3 bôh să Ia Sao, Ia Dêr, Ia Pếch, jao kơ anom man pơdo\ng pơhlôm rơnoh bruă; bruă pơ ala glăi lo\n kơ m[s să Ia Bă, pơsir bruă mă glăi lo\n hmâo ara\ng sua mă [ơi glông jơlan mrô 664, ]ra\n  tơring kual Ia Kha dưi pơsir ta`…

Hrom hăng anun, bôh tơhnal bruă pơplih pơkra hră pơ-ar, mrô pơsir hră pơ-ar djơ\ hrơi pơkă ăt hmâo lu mơn. {ơi tơring glông hmâo laih lu gru ngă klă, biă `u amăng bruă bơkơtưn “Ia Grai gum pran hrom pơdo\ng plơi pla phrâo”. Truh ră anai, đơ đam tơring glông hmâo 4 bôh să djơ\ hăng plơi pla phrâo” – Ơi Nguyễn Ngọc Anh brơi thâo.

Amăng mrô hơdôm gru ba jơlan hlâo hmâo amai R]om H’ Lê – Khoa Khul  pơlir hơbit đah kơmơi să Ia Dêr. Amai H’ Lê hmâo hyu lăi pơhing klă, pơsur mơnuih apăn bruă, mơnuih amăng khul, adơi amai ngă tui klă bruă “Pơdo\ng sang ano# 5 [u hmâo, 3 agaih”, bruă pơsur “Abih bang mơnuih [ôn sang mut hrom pơdo\ng plơi pla phrâo, plơi prong klă hiam”.

~u do# pơsur mơnuih amăng khul djru nao rai tơdruă tơlơi găn rơgao bơwih [ong huă, pơđ^ kyar tơlơi hơd^p mơda sang ano#, djă pioh bruă “{ưh braih pơkrem” kiăng djru hơdôm bôh sang ano# tơnap tap, djru ngă hră pơ-ar kiăng mơnuih amăng khul ]an prăk tuh pơ plai pơđ^ kyar bruă bơwih [ong ]em rông hlô mơnong, hrưn đ^ tơtlaih mơng [un rin hăng pơđ^ tui tơlơi hơd^p mơda…

Ăt amăng bruă anai mơn, glông hơdră bruă kơđi ]ar să Ia Yok hmâo đing nao hyu lăi pơhing, pơsur m[s tu\ ư hrom gum djru hơdôm rơbâo hrơi bruă hăng gum pơ]ruh hmâo ha klai prăk pioh pơkra jơlan rơbêh kơ 15 km jơlan tuh kơ su, tuh [ê tông rơbêh kơ 15 km jơlan amăng krah plơi pla hăng rơbêh kơ 12 km jơlan amăng krah hmua.

Ơi Ksor Hyek – Khoa plơi Jut 1 (să Ia Sao) mơ-ak: “Kiăng pơdo\ng plơi pla phrâo amăng neh wa djuai ania [ia\, ană plơi hmâo mă bruă triang laih, gum hrom pơ]ruh hmâo giăm truh 800 klăk prăk pơkra 1,2 km jơlan nao rai.

Hơdôm sang ano# do# pơkra sang juă dlai, war rông hlô mơnong, pơplih pơkra sang do# klă hiăm, djă rơnăk anih anom do# mơtah – agaih – hiam, tơlơi hơd^p mơda hăng pran jua jai hrơi jai pơplih phrâo./.

Siu H’ Prăk: Pô ]ih pơblang hăng pôr