VOV4.Jarai - Tui hăng tơlơi pơsit mơng Gơnong bruă Bôh thâo, Bơkơjăp drơi jăn hăng tuai čuă ngui tơring čar Đồng Tháp, hrom hăng hơdôm anih anom glăk pơđĭ kyar klă kơ bruă tuai čuă ngui hăng lu mơta djuai lĕ dô̆ lu anih anom, amăng anun hmâo hơdôm anih anom kual guai dêh čar mơng tơring čar ăt akă mă yua abih tơhnal gal, anô̆ dưi hmâo mơn amăng bruă anai. Kiăng pơtrut ngă gal brơi kơ tơlơi kiăng pioh tuai čuă ngui kual guai lŏn ia pơđĭ kyar pơ̆ anăp anai, Gơnong bruă Bôh thâo, Bơkơjăp drơi jăn hăng Tuai čuă ngui tơring čar hmâo gum hrom laih hăng tơring glông Hồng Ngự pơphun hyu hơduah ĕp, hrom hăng anun pok pơhai Tơlơi pơtrun pơsit mơng Khul pơ ala mơnuih ƀôn sang tơring čar, tơlơi pơkă kơ hơdră bruă djru pơđĭ kyar bruă wai lăng tuai čuă ngui ƀơi tơring čar Đồng Tháp truh hăng hơdôm mơnuih, anom bruă glăk pơdŏng hơdôm hơdră pioh tuai čuă ngui.

Famstay “Dơnao sang” mơng amai Tô Kim Thi ƀơi tơring glông Tân Hồng jê̆ hăng anai dưi hmâo lu tuai hyu čuă ngui thâo lĕ sa anih anom tuai čuă ngui phrâo, ngă pơhư̆č ƀơi kual guai lŏn ia tơring čar Đồng Tháp.

Ră anai famstay “Dơnao sang” hmâo dua bôh anih dưi pơkă pơdŏng tui hơdră klă hăng lŏn mơnai, yua hnal kyâu yơh phun ñu, amăng lăm dưm lu gơnam kiăng yua mơng sa bôh anih dô̆ glăi. Biă ñu, ngă pơhư̆č tuai čuă ngui hloh lom rai pơ̆ anai lĕ rơhaih hong hăng đang añăm hla rok, dơnao rông akan hăng hơdôm anih anom anet hiam pha ra:

“Anô̆ kiăng lăi mơng pô ƀơi anai hmâo sa bôh sang pơkra hăng rơkĭ, anai lĕ anô̆ pha ra mơng sa čô mơnuih ƀôn sang kual ia krông, hlâo adih sang anô̆ kâo ăt hmâo hơdip hăng dlông rơkĭ tui anai mơn, anun kâo kiăng nao pơ̆ Dơnao sang anai lĕ ta amra găn rơgao lăng sa hrơi dô̆ hơdip hăng dlông sang rơkĭ hiưm ñu, abih bang lĕ kâo pơkra djop tơlơi kiăng yua amăng anun”.

Yua kơ dơnao sang prong anun pơ ala kơ dô̆ amăng sang rơkĭ ƀơi ia krông, ră anai, tuai amra lăng ƀuh tơlơi hơdip ƀơi kual ia krông gah hlâo ia Đồng Tháp đam ƀơi Dơnao sang anai. Hrom hăng dơnao rông akan dô̆ hmâo dơnao bơnga sup (črih) hăng amai Tô Kim Thi brơi thâo glăk pla dong đang phun bôh troh ăt kah hăng pơdŏng, pơkra giong anih tuai dô̆ glăi, bơwih kơ bruă găn rơgao, sĭ mơdrô gơnam ƀong huă kơ tuai lom sit nik pok bah amăng.

“Kiăng gơyut gơyâu rai lĕ amra brơi ană bă ƀing gơñu găn rơgao bruă pla añăm, tơngan pô pla añăm hơdjă, amra djă pioh rŭp hrơi blan pla kiăng hmâo bôh than pơwot glăi čuă lăng dong, laih anun amra găn rơgao pĕ bơnga sup, waih song, pĕ bơnga sup, dưm dru, dăng hñual wah akan, ƀơi anai rơbêh kơ 10 thun laih akan ƀơi anai hơdip hơnong hmâo mơng ñu lu biă”.

Famstay Dơnao sang kơnong kơ sa amăng lu anih anom nao ƀơi kual guai lŏn ia Đồng Tháp. Giăm hăng tơring glông Tân Hồng, tơring glông Hồng Ngự hmâo 6 anih anom dưi ruah kiăng pơsit jơlan gah tô nao rai pơđĭ kyar bruă tuai čuă ngui, amăng anun hmâo: plơi rơkĭ, kual pla añăm hơdjă ƀơi să Long Thuận, hơdôm bôh sang đưm rơbêh kơ ha rơtuh thun, Đình Long Khánh dưi dăp gru grua gưl lŏn ia, plơi rơngaih mơñam hăng anih anom mơnơi ƀơi să Long Khánh A.

Khă akă sit nik tŭ yap lĕ anih anom tuai čuă ngui mơng tơring čar samơ̆ hơdôm hrơi rơgao, lu tuai čuă ngui amăng lŏn ia pô hăng dêh čar tač rơngiao hmâo ruah laih anih anom anai lĕ anih nao amăng hrơi pơkă tuai čuă ngui mơng pô. Yua anun, gong gai plơi pla ăt hmâo pơtrut kơtang bruă wai lăng ƀơi hơdôm anih anom nao, hrom hăng anun amăng ƀrư̆ pơdŏng gru rŭp tuai čuă ngui mơng tơring glông. Ơi Nguyễn Đức Trí, Khua Anom wai lăng bôh thâo tơlơi pơhing tơring glông Hồng Ngự, tơring čar Đồng Tháp brơi thâo:

“Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông črâo ba hơdôm gưl hơdôm gơnong bruă, amăng anun hmâo gơnong bruă bôh thâo gum hrom hăng Jơnum min mơnuih ƀôn sang să Long Khánh A ngă klă bruă tal sa lĕ pơhlôm hơđong, dua lĕ agaih rơnăk anih anom dô̆. Tlâo lĕ, gah bruă phuă nua ƀơi hơdôm kual tuai čuă ngui”.

Hrom hăng bruă lăi pơthâo pơtô ba dong sa dua tơlơi kiăng amăng bruă wai lăng bruă pô mă ƀơi plơi pla, Gơnong bruă Bôh thâo, Bơkơjăp drơi jăn hăng Tuai čuă ngui tơring čar ăt hmâo pok pơhai hơdôm hơdră bruă djru kơ pơđĭ kyar tuai čuă ngui ƀơi tơring čar, tui hăng Tơlơi pơtrun pơsit mrô 210 mơng Khul pơ ala mơnuih ƀôn sang tơring čar. Rơđah biă ñu, amra djru tuh pơplai pơdŏng sang jưh tuai, djru prăk kơmlai čan tuh pơplai pơđĭ kyar djuai tuai čuă ngui plơi pla pioh kơ khul grŭp, mơnuih tui tơlơi pơkă amăng Tơlơi pơtrun pơsit anai. Tui hăng ơi Ngô Quang Tuyên, Kơ-iăng Khua Gơnong bruă Bôh thâo, Bơkơjăp drơi jăn hăng Tuai čuă ngui tơring čar Đồng Tháp:

“Tơdơi kơ pel ĕp anai lĕ ƀing ta amra gum hrom dô̆ glăi kiăng pơsit djơ̆ tơhnal gal. Dua lĕ ƀing ta amra pơjing gơnam tam anun lĕ djru hơdôm bôh sang anô̆ hăng hơdôm anih anom pioh pơdŏng pơjing hơdôm anih anom tuai čuă ngui pha ra, mơng anô̆ gal ƀơi rim anih anom, ƀing ta amra djru pơhrăm brơi kiăng dưi pơđĭ kyar bruă tuai čuă ngui pioh pơphun bruă, kiăng ngă bruă tuai čuă ngui ƀơi anai, ngă hiưm hơpă ba glăi bôh tơhnal”.

Hrom hăng hơdôm anô̆ gal gah ayuh hyiăng klă, nao hrom hăng anun lĕ hơdôm hơdră bruă gum djru rơđah rơđông amra jing tơlơi gal pioh mơnuih ƀôn sang hăng ƀing tuh pơplai pok prong, pơđĭ dlông hloh dong anô̆ klă hơdôm bruă bơwih ƀong, djru kơ tuai čuă ngui ƀơi tơring glông Hồng Ngự lăi ha jăn hăng hơdôm anih anom kual guai dêh čar mơng Đồng Tháp lăi hrom sit nik pơđĭ kyar pơ̆ anăp anai./.

VOV4: Čih – Siu H’ Prăk: Pơblang