VOV4.Jarai - Hơmâo tơlơi dưi prong amăng bruă bơwih brơi tuai c\uă ngui, samơ\ amăng thun blan laih rơgao, tơring c\ar Gialai ăt aka [u mă yua klă kiăng pơtrut ‘’Bruă bơwih brơi tuai c\uă ngui’’ pơđ^ kyar hơđong kjăp.
Lu lăi nao kiăng kơ tơring c\ar pok prong hăng hrưn đ^ do\ng ano\ klă hiam amăng tơlơi bơwih brơi tuai, gơnam tam tuai c\uă ngui tui hăng gru grua yôm phara mơ\ng anun pơjing anăn păn hmư\ hing gơnam tam amăng pran jua tuai c\uă ngui.
Bruă bơwih brơi tuai aka [u ha amăng ple\
Tơring c\ar Gialai hơmâo glai c\ư\ hiam mơtah hăng lu drai ia, bơnao pơko\ng ia prong laih do\ng gru grua yôm phara mơ\ng mơnuih djuai ania [iă hăng hơdôm tơlơi ngui ngor, ngă yang rơbang djă pioh mơ\ng đưm hlâo; plơi pla mơnuih djuai ania [iă; hơdôm tơlơi akhan, c\ing hơgor …
Tơring c\ar Gialai le\ tơring c\ar pla pơjing lu phun kyâo pơtâo, boh troh kah hăng hơdôm gơnam mơ\ng đang hmua pơlir hro\m kiăng pơđ^ kyar bruă bơwih brơi tuai c\uă ngui [ơi đang hmua; le\ kual arăng lăng kar hăng ‘’akô| phun’’ kơ tơlơi hơdip ană mơnuih hăng gru grua sui mơ\ng tal pơjing hăng wai pơgang lo\n ia mơ\ng ơi yă.
Tui hăng tơlơi pơsit mơ\ng Khoa Gru\p bơwih brơi tuai c\uă ngui tơring c\ar Gialai ơi Nguyễn Tấn Thành, abih bang tơlơi dưi anai amra pơjing giong gơnam tam yôm phara brơi tuai c\uă ngui amăng tơring c\ar, dưi bơkơtưn amăng bruă bơwih brơi tuai amăng lo\n ia ta hăng mơ\ng tac\ rơngiao.
Hơkru\ glăi tơlơi ngă yang đ^ sang drông phrâo mơ\ng djuai ania Bahnar [ơi tơring c\ar Gialai
Rơnoh pơđ^ kyar bruă bơwih brơi tuai c\uă ngui amăng rơwang thun 2013 - 2018 kơ tơring c\ar Gialai hơmâo đ^ tui [ơ[rư\ hăng rơnoh pơđ^ kyar tuai c\uă ngui dưm dưm 15%, laih do\ng prăk pơhrui năng ai `u 16%/thun. Kơnong amăng thun anai, mrô tuai c\uă ngui [ơi tơring c\ar Gialai rơbêh 435.000 wo\t (đ^ 26,2% pơhmu tui tơđar thun hlâo).
Samơ\, ơi Nguyễn Tấn Thành brơi thâo, gơnong bruă bơwih brơi tuai c\uă ngui amăng tơring c\ar aka [u pơplih kơtang đơi ôh, bruă tuai c\uă ngui aka [u lu, rơnoh pơđ^ kyar aka [u hơđong kjăp; anih brơi tuai c\uă ngui do\ anet, [u ngă ha amăng ple\.
Hơdôm gơnam tam hăng bruă bơwih brơi tuai amăng tơring c\ar do\ raih daih, aka [u mă yua abih tơlơi yôm. Bruă tuh pơ alin kiăng pơjing gơnam tam yôm phara brơi kơ tuai do\ [iă, aka [u hiam klă, aka [u pơhưc\ lu tuai kah hăng bong glăi tuai c\uă ngui.
Biă mă `u, pơjing bruă bơwih brơi tuai c\uă ngui amăng plơi pla mơnuih djuai ania [iă aka [u djơ\ hăng tơlơi kiăng. Năng ai `u [ing tuai c\uă ngui kơnong hyu pel e\p bruă dưm dăp plơi pla đôc\, bruă mơ`am aban ao, atông c\ing hơgor…
Laih do\ng, abih bang anih c\uă ngui aka [u hơmâo bơwih bơwang pơko\n do\ng tah brơi kơ tuai anun le\ tơnă hơbai gơnam [ong, sang jưh tuai, rơdêh pơgiăng tuai, s^ gơnam yua [udah tơlơi ngui ngor pơko\n do\ng kiăng kơ ngă gêh gal brơi tuai mơ\ng thun tha truh c\ơđai anet lêng kơ dưi ngui soh – ơi Nguyễn Tấn Thành lăi pơthâo.
Phrâo anai, Khul pơtô bruă Ping gah tơring c\ar Gialai hơmâo pơphun sa tal hyu hơduah e\p amăng abih bang mơnuih bơdjơ\ nao bruă pơđ^ kyar bruă bơwih brơi tuai c\uă ngui amăng tơirng c\ar. Bruă hơduah e\p brơi [uh, tơring c\ar ăt hơmâo tơlơi dưi pơđ^ kyar bruă bơwih brơi tuai c\uă ngui samơ\ bruă pôr pơhing, lăi pơthâo aka [u klă lơi.
Ră anai tơring c\ar aka [u hơmâo anih tuai c\uă ngui pơhlôm djop tơlơi bơwih bơwang brơi tuai anun le\ tơlơi ngui ngor, c\uă lăng, sang jưh tuai ….brơi kơ tuai do\ glăi sui hrơi. Sa, dua đang glai c\uă ngui, hơdôm anih bơwih brơi tuai ăt do\ kơ[ah bruă bơwih brơi ano\ pơko\n do\ng hăng aka [u pơhlôm klă ôh.
Hro\m hăng anun, bruă pơblang, lăi pơthâo kah hăng pơphun hơdôm tour mơ\ng hơdôm kông ti tuai c\uă ngui do\ aset, [ing mơnuih ba hyu tuai aka juăt rơgơi bruă hăng do\ aset mơnuih mă bruă….
Kiăng pơjing anăn păn hmư\ hing brơi anih tuai c\uă ngui
Tui hăng hơduah e\p sit nik, ơi Nguyễn Tấn Thành, Khoa Gru\p bơwih brơi tuai c\uă ngui tơring c\ar Gialai rơkâo djop gưl, gơnong bruă kiăng pơsit tong ten gơnam tam brơi tuai c\uă ngui.
Kiăng pel e\p, sem lăng tơlơi yôm phara, tơlơi dưi, tơlơi kiăng mơ\ng tuai mơ\ng anun amra ba tơbiă hơdôm gơnam tam kiăng tuh pơ alin pơkra pơjing brơi tuai c\uă ngui; hu\i kơ pơkra lu samơ\ [u yôm phara hăng [u djơ\\ tơlơi kiăng mơ\ng tuai c\uă ngui.
Kiăng pơjing hăng hrưn đ^ ano\ klă hơdôm gơnam tam yôm phara brơi tuai c\uă ngui
Laih do\ng, c\ih anăn hơdôm ano\ gêh gal c\i pơđ^ kyar jing gơnam tam bơwih brơi tuai c\uă ngui kiăng pôr pơhing, lăi pơthâo rup rap, pơhưc\ tuh pơ alin, s^ mơdrô gơnam tam djop [ơi anih.
Tơring c\ar Gialai kiăng pơphun mơtăm bruă pơjing hơdôm anih c\uă ngui dưi tuh pơ alin, yua kơ Kơnuk kơna wai lăng anun le\ hơdôm anih djă pioh gru grua đưm hlâo, sang djă pioh gơnam yôm; kiăng djă pioh hăng pơđ^ kyar gru grua yôm phara mơ\ng plơi pla brơi kơ tuai c\uă ngui.
Pơphun hrơi ngă yang, ngui ngor: Ngui [ơi đang bơngia ang - c\ư\ apui dir Dăng Ya, Adôh Huê mơ\ng djuai anai Yuăn [ơi An Khê, Tơlơi dưi tal hơkru\ Ngọc Hồi – Đống Đa, ngă yang rơkâo hơjan Yang pơtao apui [ơi Phú Thiện, hrơi ngui gru grua tuai c\uă ngui, Festival atông c\ing hring hơgor [ơi kual C|ư\ Siăng….
Bruă pơjing hơdôm tơlơi ngă yang, ngui ngor anai kiăng pơhlôm brơi ano\ klă, kiăng pơhưc\ hăng pơjing anăn păn hmư\ hing anih c\uă ngui amăng pran jua [ing tuai.
Kơnong kơ hơdôm kơc\ăo bruă prong anun le\ Anih tuai c\uă ngui Biển Hồ - C|ư\ Dăng Ya, sang jưh tuai – anih pơrơguăt drơi jăn c\ư\ kyâo ngo Glar, anih c\uă ngui Drai ia apui lơtrik Ia Ly, hơdôm drai ia hăng glai rưng Kbang… tơring c\ar Gialai kiăng kơ hơmâo kơc\ăo bruă tong ten pơjing bruă wai lăng, pơhưc\ tuh pơ alin kah hăng pơsit gum djru ha c\ơlah man pơkra jơlan glông.
Laih do\ng, kiăng pơsur [ing mơnuih ngă đang hmua (pla a`ăm, bơnga, tiu, kơphê, boh troh …) mă yua boh thâo ia rơgơi, tuh pơ alin gơnam tam măi mok kiăng ngă gêh gal brơi tuai c\uă ngui.
Bruă pơjing anăn păn hmư\ hing brơi hơdôm gơnam tam yôm phara mơ\ng plơi pla le\ tơlơi kiăng amăng bruă ngă klă tui gơnam tam brơi tuai c\uă ngui amăng tơring c\ar.
Tui hăng hơduah e\p mơ\ng mơnuih [on sang, Khul pơtô bruă
Tơring c\ar kho\m pok pơhai ngă ha amăng ple\ hơdôm bruă mă anun le\: hrưn đ^ pơtô hrăm brơi mơnuih mă bruă amăng gơnong bruă bơwih brơi tuai c\uă ngui; hơkru\ pơkra ming hơdôm anih c\uă ngui, tuh pơ alin pơjing glăi hơdôm tơlơi ngă yang gru grua mơ\ng mơnuih djuai ania [iă, biă mă `u le\ gru grua yôm phara mơ\ng mơnuih djuai ania Bahnar hăng Jarai:
Hrưn đ^ ano\ klă hăng gơnam tam yôm phara mơ\ng mơnuih djuai ania [iă; đing nao pơđ^ kyar hăng lăi pơthâo hơdôm gơnam tam hmư\ hing kiăng s^ mơdrô brơi tuai anun le\: braih, kơphê, tiu, c\e Bàu Cạn, mơnong rơmô amu amăng pơ-iă, ia hơni, cao mật nhân, tinh dầu [ơr…
Pơlir hăng rơwơi mơ`am; kơtưn pơđ^ kyar bơwih brơi tuai c\uă ngui pơ đang hmua pla pơjing a`ăm tam, boh troh hơdjă; hrưn đ^ ano\ klă mơ\ng hơdôm tour ba hyu tuai c\uă ngui pơke\ hăng plơi pla ala [on….
Siu Đoan: Pô c\ih hăng pôr
Viết bình luận