VOV4.Jarai - Truh mông anai, tơlơi phang kho#t ngă laih rơbêh kơ 11.000 bôh sang ano# [ơi tơring ]ar Kontum kơ[ah ia yua. {ơi lu kual m[s do#, ia hơdjă yua kơ tơlơi hơd^p mơda hrim hrơi mơng m[s jai hrơi kơ[ah tui. Amăng tơlơi tơnap tap anun, m[s [ơi plơi jai hrơi jai mu\t hrom, djru nao rai tơdroă amăng sa kơthung ia pioh găn rơgao tơlơi phang kho#t mơng ayuh hyiăng.

            Hrom hăng tơlơi bơngo\t yua kơ pơ-iă sui hrơi ngă phun pla amăng đang gliu abih, wa Nguyễn Thị Thảo [ơi thôn 1, să Sa Sơn, tơring glông Sa Thầy do# bơngot tơlơi pơkon dong gliu lu hloh. Ia bơmun [u hmâo ia dong tah, 3 bôh kơthung ia khu\ [ơ [ia\ giăm [ơi sue\k sang `u jing yôm phăn biă, samơ\ ăt kơnong kơ dưi mă yua hmâo hơdôm hrơi mơn. Lăng sang je# giăm, rơbêh kơ 10 bôh sang jum dar ia bơmun ăt thu krô mơn. Tơlơi bơngot prong [u hmâo ia yua mơng wa Thảo ăt kah hăng hơdôm bôh sang ano# pơkon amăng thôn dưi pơsir lom sang ano# wa Nguyễn Thị Thu rong [o#p brơi ia mơng ia bơmun sang ano# `u pha brơi kơ neh wa. Tơtlaih mơng tơlơi tơnap tap, wa Nguyễn Thị Thảo brơi thâo: “{ơi anai pơ pha abih kơ abih bang thôn 1 anai. Hlơi hlơi leng kơ hmâo soh. Lom tlam truh le\ nao [o#p mă. {u hmâo ia anai m[s [ơi anai [u hmâo ia mơ`um ôh. Mơ-ak phăk, pran jua kiăng khăp tơdroă hruă kơja\p hloh dong.”

Gong gai să Sa Sơn klơi ia bơmun, pơkra [êh ia djru 100 bôh sang ano# m[s Ba Đờ Gốc hmâo ia yua.

            Thâo bruă mă klă mơng wa Nguyễn Thị Thu, gong gai să Sa Sơn mă yua prak djă pioh pơhlôm hlâo blơi kơthung dưm ia, hrom hăng anun djru sang ano# prak apui lơtr^k. Hrim hrơi mơguah, tlam na nao, wa Thu [o#p ia mơng 2000 truh kơ 3000 lit ia amăng kơthung dưm ia kơ neh wa nao mă ba glăi yua. Hmâo bruă phrâo, hmâo dong tơlơi dleh dlan hăng sit `u truh mông ia bơmun sang ano# pô ăt amra thu mơn, samơ\ wa Thu ăt mơ-ak pran jua [o#p brơi mơn ia kơ neh wa: “Tơnap biă, glăi mơng mă bruă tlam mơmot neh wa dleh laih do# djă kơthung nao du\ ia dong. Mơguah sing bring nao mă. Sang kâo le\ do# ia, anun sang ano# kâo ăt pha brơi mơn kơ neh wa hơdôm hrơi pơ-iă phang kho#t ia anai”.

Sang wa Nguyễn Thị Thu ră anai jing anih pơ pha ia hơdjă yua laih.

            Truh mông anai, [ơi tơring glông Sa Thầy hmâo laih rơbêh kơ 660 bôh ia bơmun kho#t ia. Lu ring bruă pơđoh ia hơbit [u thâo mă yua dong tah. Tui anun mơn jai kơdo\ng glăi hăng phang kho#t kơtang, m[s glăi mu\t hrom djru gum nao rai tơdroă hloh. Ơi Trần Đình Huân, Khoa Anom bruă Jơnum min pơ ala m[s – Jơnum min m[s tơring glông Sa Thầy brơi thâo: “M[s hur har pran jua biă pơ pha nao rai tơdroă. Ia bơmun hmâo lu ia djru brơi hơdôm bôh sang ano# jum dar. Bơ\ gah gong gai ăt ]ih djă pioh mơn pran jua tuh rơyuh anai hăng djru gum [ơ [ia\ prak mă yua pioh gơ`u [o#p ia [u dah hmâo hơdôm tơlơi pơtrut pơsur, bơni, apah pri.”

            Hrom hăng tơlơi pơ pha ia yua amăng m[s, Jơnum min m[s tơring glông Sa Thầy mă yua 1 klai 500 klak prak mơng prak pioh pơhlôm hlâo kiăng klơi ia bơmun, khoer dong hơdôm pluh bôh ia bơmun, pơdo\ng [êh dưm ia, dưm troă 80 bôh kơthung kơ su dưm ia hơdjă [ơi hơdôm bôh thôn, plơi; iâu pơhrui khul ling tơhan hăng hơdôm anom bơwih [ong pơgiang ia hơdjă brơi kơ m[s yua. Gru grua [ing apăn bruă să tơdơi kơ mông mă bruă djru du\ ia kơ sang ano# [u hmâo mơnuih gơnang, [u dah [ing nai pơtô ]ơđai [ơi hơdôm sang hră hrim mông nao pơtô pơgiang ba kơthung ia pha brơi kơ sang ano# ]ơđai mơ`um pơđ^ tui dong pran jua đăo gơnang hăng pran kơtang kiăng m[s yak rơgao tơlơi tơnap tap yua kơ ayuh hyiăng phang kho#t anun.

                                                                             Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr