VOV4.Jarai- Amăng hơdôm thun laih rơgao, bruă ‘’hyu iâu pơthưr, djru đah kơmơi đ^ kyar bơwih [ong huă, hro\ trun tơlơi rơmo\n ako\ rin hơđong kjăp’’ hơmâo djo\ gưl Khul đah kơmơi mut phung tơring ]ar Kontum pok pơhai djo\p anih laih anun ba glăi bih tu\ yua sit nik.

{ơi să Đăk Mar, tơring glông Đăk Hà yua ngă bruă pơplih phrâo lu mơta, adơi amai [ơi plơi pla pơtrut đ^ pran jua pơlir hơbit, djru nao rai tơdroă đ^ kyar bơwih [ong huă amăng sang ano\, pơđ^ prăk pơhrui glăi, tơklaih h^ mơng tơlơi rơmon rơpa hơđong kjăp.

Ako\ pơjing hăng pơphun mă bruă mơng thun 2011, Grup ‘’Dua thâo, dua gum djru’’ mơng adơi amai thôn 4, să Đăk Mar, tơring glông Đăk Hà đ^ kyar, jai hrơi pok prong.

Truh ră anai, grup pơhưc\ 70 c\ô gum mut hro\m laih anun hơmâo boh tu\ yua biă, anai le\ bruă djru [ing ding kơna amăng khul bưp tơnap tap lêng kơ dưi hrưn đ^ tơklaih h^ [un rin hơđong kjăp.

Amai Nguyễn Thị Thanh Quê, Khoa grup brơi thâo, ‘’dua thâo, dua gum djru’’ le\ thâo hơdôm boh sang ano\ tơdơi amai ta tơnap tap kiăng prăk đ^ kyar bơwih [ong, thâo sang ano\ hơdip hiư\m pă c\i brơi prăk c\an mă.

Bơ ‘’dua gum djru’’ le\ rơngiao mơng bruă djru brơi c\an, ăt djru pơtô brơi tơlơi thâo thăi, tơlơi rơgơi amăng bruă ngă hmua pla pơjing’’:

‘’Dong mơng hrơi ako\ pơjing truh ră anai, kâo [uh adơi amai hok mơ-ak biă mă, gir pơc\ruh prăk kiăng adơi amai hrưn đ^ tơklaih h^ tơlơi [un rin.

Ngă lu bruă adơi amai bơni biă mă yơh. Rông un, rông bê, rông rơmô, giong anun dong pơplih phrâo phun kơphê, pla phun tiu dong, adơi amai gir ngă hmua amra đ^ kyar bơwih [ong huă jai hrơi hơđong kjăp’’.

Lơ\m blung a phrâo ako\ pơdong Grup ‘’Dua thâo, dua gum djru’’, rim blan adơi amai amăng grup djru 50.000 prăk pơmut amăng keh prăk, c\i djru nao rai đ^ kyar bơwih [ong huă.

Lăng bruă ngă anai tu\ yua, dong mơng thun 2015, adơi amai tu\ ư pơđ^ mrô prăk pơc\ruh truh 200.000 prăk dong yơh lơ\m sa blan.

Dong mơng mrô prăk pơdjru rim blan, Khoa moa apăn bruă amăng Grup hơmâo djru brơi rơbêh 100 wơ\t c\ô ding kơna amăng grup đ^ kyar bơwih [ong juă.

Yua hơmâo djru prăk c\an dong, pơtô brơi hơdră bơwih [ong ta` pơdrong dong, truh ră anai 70 c\ô amăng Grup [u hơmâo sang ano\ hlơi dong tah rin [un, abih bang mrô prăk mơ\ adơi amai pơdjru nao rai giăm 1 klai prăk laih.

Hrưn đ^ tơklaih h^ amăng tơlơi [un rin mơng bruă mut ngă hro\m amăng Grup ‘’Dua thâo, dua gum djru’’, amai Nguyễn Thị Hoà pơdah pran jua:

‘’Hlâo adih, sang ano\ kâo tơnap biă yua dah rông dua c\ô ană hrăm đại học. Ke\ kơ hrăm pơ [on prong lêng dong kah, yua hnun tom prăk rơdêh glăi ngui hrơi Tê|t, hrơi pơdơi prong lêng pơmă soh.

Sang ano\ kâo le\ tơnap, lu wơ\t kho\m nao mă bruă arăng yơh mơng phrâo prăk rông ană hrăm hră.

Samơ\ mơng hơmâo Grup dua thâo, dua gum djru, adơi amai [ơi anai djru brơi kâo c\an amăng 2 blan 28 klăk prăk, sang ano\ kâo blơi 5 drơi rơmô.

Thun hlâo adih, kâo s^ 2 drơi bê, thun adih dong le\ kâo s^ mơ\n. Lơm bê tuh ană le\ kâo s^ dong. Yua hơmâo prăk mơng anun, [ư [rư\ gơmơi bơwih [ong đ^ kyar [iă laih’’.

Hăng pran jua djru nao rai tơdroă c\i đ^ kyar bơwih [ong amăng sang ano\, amăng hơdôm thun laih rơgao, giăm 1.000 c\ô ding kơna amăng khul đah kơmơi [ơi să Đăk Mar, tơring glông Đăk Hà hơmâo lu hơdră ngă bruă ba glăi tu\ yua yôm, hmư\ hing biă mă `u le\ ‘’Kơ [ung pioh braih thâo pơkrem’’, ‘’Rông prăk amăng pơbui lo\n’’; mơ-it prăk pơkrem pơ Sang bruă prăk, mơ-it amăng grup đah kơmơi…

Kơnong hơdôm thun đôc\, mơng 8 hơbô| bruă [ut pơkrem prăk hơmâo rơbêh 600 wơ\t c\ô ding kơna mơng să dưi c\an prăk đ^ kyar bơwih [ong.

Hơdôm pluh boh sang ano\ đah kơmơi [u kơnong tơklaih h^ [un rin đôc\ ôh mơ\ hrưn đ^ ngă pơdrong dong.

Bruă hơdôm boh grup đah kơmơi să Đăk Mar, tơring glông Đăk Hà ako\ pơdong [ut pơkrem prăk [rô djru adơi amai hơmâo prăk c\an bơwih [ong huă, [rô pơđut h^ bruă c\an prăk mă kmlai lu [ơi plơi pla ala [on.

Amai Nguyễn Thị Nhung, Khoa grup đah kơmơi thôn 4 brơi thâo:

‘’Hlâo adih, adơi amai [u hơmâo prăk mơ\ [ing gơmơi thâo pơkrem tui hăng anai ăt tơnap mơ\n. Hyu c\an prăk mơng rơngiao lơ\m sa klăk tla amăng ha hrơi le\ kmlai 5 rơbâo, 3 rơbâo [udah c\an amăng blan le\ sa blan 30 rơbâo, 60 rơbâo prăk, yua hnun, bơwih [ong tơnap hơđăp yơh jing tơnap hloh dong.

Dong mơng hơmâo ako\ pơjing hơbô| bruă anai, tơlơi hơdip mơda adơi amai plai [iă laih tơnap, sang ano\ rin [un [u hơmâo dong tah’’.

Boh tu\ yua mơng hơdôm hơbô| bruă pơkrem prăk [ơi hơdôm grup đah kơmơi să Đăk Mar, djru adơi amai amăng khul khin hơtai bơwih [ong hloh.

Rơđah biă mă `u, adơi amai khin nao hrăm bruă, hrăm amăng sang hră pơtô pơplih phrâo phun pla, bưp nao rai, pơtô nao rai hơdră rông un, mơnu\, tơju\ pla.

Yua anun, lu sang ano\ amăng grup pơhrui glăi hơdôm rơtuh klăk prăk amăng sa thun.

Amai Mai Thị Lý, Khoa Khul pơlir hơbit đah kơmơi să Đăk Mar lăi le\, anai le\ tơlơi hiam klă pơtrut pran jua adơi amai amăg să pơlir hơbit hloh dong, djru nao rai đ^ kyar bơwih [ong huă amăng sang ano\, hrưn đ^ tơklaih h^ mơng tơlơi [un rin hơđong kjăp:

‘’Hăng adơi amai do\ amăng plơi djuai ania Yuăn c\i đ^ kyar bơwih [ong huă le\, adơi amai gum djru hăng prăk soh yơh.

Ako\ pơdong keh prăk pơdjru nao rai. Bơ hăng grup 3 boh plơi djuai ania [iă do\ kơ [ah prăk le\ djru nao rai hăng hrơi mă bruă.

Pơhmutu, blan anai mơ\ hơmâo sang ano\ tơnap tap kiăng djru le\ hrơi mă bruă le\ adơi amai jơnum pơ[ut, pơhmutu hrơi anai, sang ano\ anun kiăng 10 c\ô mơnuih mă bruă le\, adơi amai brơi nao 10 c\ô mơnuih mă bruă, mă mơng ri\m grup đah kơmơi [udah sa grup anai mơtăm nao djru’’.

Hơmâo pok pơhai djo\p anih laih anun ba glăi boh tu\ yua, hloai tui bruă ‘’iâu pơthưr, djru đah kơmơi đ^ kyar bơwih [ong huă, hro\ trun tơlơi [un rin hơđong kjăp’’, tơlơi gơgrong bruă mơng khul hăng adơi amai đah kơmơi amăng kual plơi pla tơring ]ar Kontum jai hrơi đ^ kyar laih anun pơtrut đ^ hơdôm bruă pơko\n dong mơng khul.

Rơngiao kơ anun dong, ăt yua bruă ngă anai mơ\n, tơlơi gơgrong bruă mơng đah kơmơi amăng bruă đ^ kyar bơwih [ong huă, ako\ pơjing tơlơi yâo mơ-ak amăng sang ano\ jai hrơi yôm tui.

Tơlơi anai, djru adơi amai đăo gơnang glăi kơ pô gơ`u, gir run hrăm bruă, mă bruă, thâo pơc\eh phrâo.

Siu H’Mai: Pô ]ih hăng pôr