-Rơluch Xuân : Rông ana\ ba\ hiam drơi jăn, rơgơi le\ hasa tơlơi mơak biă mă, kơ rim pô ngă am^. Yua kơ anu\n yơh, đah bơnai pi kian kho\m thâo răk rem drơi jăn pô. Ama\ng hơdôm hrơi anai, drơi jăn pô ngă am^ anu\n yôm bia\ mă,  `u hơmâo pơgun truh ana\ ama\ng kian. }răn hdra\ hrơi anai, amra lăi pơthâo brơi neh met wa thâo hluh rơđah hloh, hơdôm tơlơi kho\m gleng nao, ama\ng hơdôm blan pi kian, găn gao mơng anu\n yơh, kiăng kơ neh met wa ta thâo hluh pơgăng, wai lăng, răk rem drơi jăn pô, laih anu\n ana\ nge ama\ng kian. Rơkâo neh met wa ha\ng [ing gơyut hmư\ hro\m [ơi yu\ anai ho\.

Kiăng hơmâo sang ano\ hơd^p rơnuk rơnang hiam mơak, khom tơkeng ana\ thâo mơne]. Rông ana\ le\ tơnăp tăp bia\ mă, hua] prăk kăk, tui anun kho\m hơmâo tơlơi pơmin ten, hlâo kơ ]i hơmâo ana\. Ama\ng tơlơi bơvih [o\ng huă tơnăp tăp hro\m kah ha\ng ră anai, rim rơkơi bơnai kho\m tơkeng ana\ mơng sa truh 2 ]ô ana\ đô]. Hơmâo ana\ thu\n do\ mơda đơi ôh, hlâo kơ 22 thu\n, yua kơ anu\n yơh drơi jăn am^ `u aka pro\ng kơja\p đơi ôh. Ana\m tơkeng ana\ rơgao 35 thu\n ôh, tơdang tơkeng ana\ sui đơi, không tơlang kuang , hơdôm ara\t khăng, [u ana\m blang, ba truh tơkeng ana\ tơnăp tăp bia\ mă. Hiam hloh tơkeng ana\ thu\n mơng 25 truh 30 thu\n đô], tơkeng ana\ mơng ana\ tal sa truh tal dua sui 3 thu\n.

Wai lăng phung đah bơnai gem, pi kian, kiăng ana\ nge ama\ng kian hiam drơi jăn, laih anu\n tơkeng ana\ le\ hiam drơi jăn brơi kơ am^ `u kơtư\ hăng ana\. Yua kơ anu\n yơh, tơdah hlăk pi kian, am^ `u kho\m nao pơ\ sang ia jrao să, [udah pơ\ sang ia jrao tơkeng ana\ ]ih ana\n, kiăng nai ia jrao khăm, tui lăng. Rim pô ngă am^ leng hơmâo hră  tui lăng su\ tơlơi hiam drơi jăn [ơi sang pô.

Pơ phu\n pi kian, hơmâo lu đah bơnai juăt hơmâo rơmon drơi jăn, alah [o\ng huă, hao pơtah, [udah mơhao [o\ng huă tui ha\ng rim pô `u kiăng đô]. Hơdôm tơlơi anai kơnong [ia\ hrơi đô], tơdơi kơ anu\n pô am^ kho\m brơi [o\ng huă hiam jơman, wai lăng drơi jăn hlăk pi kian, kiăng ana\ nge ama\ng kian hiam.

Kho\m nao khăm rim tal pơkă, [ia\ hloh 3 wơt, ama\ng hơdôm blan gem, pi kian. Tal sa le\ jing 3 blan tal blung, kiăng pơs^t pi kian ha kă. Tal dua dơng le\, 3 blan to\ng krah rơnu] `u, kiăng lăng ana\ nge  kơtang ha tơdu rơmon, pioh hơmâo hdră răk rem brơi am^ `u [o\ng huă jơman hmao hloh, tal 3 dơng le\ jing 3 blan rơnu], kiăng thâo ana\ nge ama\ng kian hiam ha [u, geh ha [u geh ako\ klôn `u, kiăng đăo lăng hlâo, laih anu\n hrơi tơkeng. Tơdah nao khăm lu hloh le\ hiam hloh, bôh nik `u 3 blan rơnu] hlâo kơ tơkeng, hiam hloh sa blan nao khăm sa wơt.

Tơdah nao khăm ana\ ama\ng kian, am^ `u kho\m khăm abih băng drơi jăn: Pơkă glông, tơtra\u, ju\ lăng ara\t drah pơ pư\, hơmư\ lăng htah boh pơ pư\, pơkă lăng ara\t drah nur, mă lăng ia anha\, [uh hơdôm tơlơi [u hơđo\ng, kah ha\ng drah nur, kơ [ah ia drah, pơ pông drơi jăn. Ruă hơtai so#, boh [leh...Nao khăm sản khoa; pơkă lăng tử cung [ơi ana\p, pơkă kian, hơmư\ tơlơi pơ pư hơtai boh. Kiăng pơhlôm tơlơi ruă kơ a`ăk brơi ana\, am^ tơdah hmâo pi kian laih, kho\m nao klâu\ ia jrao ruă kơ a`a\k, klâu\ dua wơt, dru\m klâu\ tal sa, ama\ng blan tal pă, [udah tal rơma hla\k gem, dru\m klâu\ tal dua sui mơng tal sa, sa blan, hlâo kơ tơkeng [ia\ hloh hamkrah blan. Ama\ng hdôm blan gem, pi kian, bôh nik `u blan tu] rơnu], ta [uh kơnal le\ drah tru\n [ơi tơkai. Tơdah [uh drơi jăn pơ pông hro\m ha\ng ruă ko\, mo\t mơta, năng ai ba truh ruă măt brơi ana\ nge, yua tơlơi gem, kho\m nao khăm mtăm, mă lăng ia anhă, pơkă lăng ara\t drah , [o\ng [ia\ đô] hara pơs^n. Nao khăm na nao, hu^ ba truh tơlơi duăm ruă pơ\ kon hlâo kơ tơkeng.

Tơdah gem, pi kian, kho\m hơmâo tơlơi kơ điăng yua ia jrao gun, klâu\ ia jrao, ]ơ ph^n rup ha\ng pui lơtrik, amra ba rai tơlơi ruă nuă ana\ nge ama\ng kian. Bơhơmutu, tơdah phrâo gem, pi kian đô], yua jrao Vitamin A lu đơi, amra ba rai ana\ nge ama\ng kian [u hiam ôh, yua jrao kháng sinh , amra ngă brơi ana\ nge tơngil, dơng mơng hrơi tơkeng. Yua kơ anu\n yơh, tơdah yua ia jrao, kho\m tơ`a hlâo nai ia jrao.

-Nay Jek  : Kiăng thâo hluh dơlăm hloh hơdôm tơlơi kho\m kơđiăng amăng mông glăk pi kian [ă ană, [ing gơmơi hơmâo bưp nao rai laih hăng ơi ia jrao Nguyễn Thị Hoa, Kơ-iăng Khua ano\m bruă wai lăng tơlơi suaih pral ]ơđai muai hăng đah kơmơi gem, phrâo pi kian [ă ană tring ]ar Dak Lak lăi nao kơ tơlơi anai:

-Tơ`a: Ơ ơi ia jrao, đah kơmơi lơm gem, phrâo pi kian [ă ană kho\m prăp rơmet hiư\m pă kiăng kơ ană nguai ( nge)amăng kian `u găng a`răng, ta` prong ?

-Hlâo kơ pi kian năm blan tơdah đah kơmơi rơvang đơi [udah rơmo\ng đơi ăt amra bơ be] djơ\ kơ ană nge, ană nguai…]ơđai nge tơkeng rai tơdơi anai amra rơmo\ng plin [udah hơmâo tơlơi ruă mơ-a`ă ia sik (tiểu đường). Pô đah kơmơi  pi kian hăng rơkơi `u kho\m pơdơi mơtam yơh dju\p hăt, mơ`um tơpai, [iêr hăng jrao ngă kơtang ngă măt pơko\n, yua dah hơdôm mơta djuai ia jrao anun  lêng kơ bơ be] truh kơ ]ơđai muai nge soh, bơ be] djơ\ ană nge amăng kian kơ` ba truh kơ ană nge tơkeng  rai aka [u truh blan, [udah sat h^ ană nguai, ple\ ană hăng hơmâo tơlơi pơglăi ngă rơven rơvo kơ drơi jăn ană nge. Hlâo kơ pi kian klâo blan, đah kơmơi pi kian kho\m tla#o ia jrao pơgang duăm pơtu\k hơdrap, Rubela yua dah amăng klâo blan phrâo pi kian amu` biă ]ơđai hơmâo tơlơi truh sat kơ drơi jăn tơdah [u hơmâo pơgang klă.

2 blan hlâo kơ pi kian đah kơmơi pi  kian kho\m mơ`um ia jrao tlan môt, mơnuih amăng sang ano\ ăt kho\m mơ`um ia jrao tlan môt mơn, yua dah amăng hơdôm blan pi kian [u dưi mơ`um ia jrao tlan môt ôh, kho\m mơ`um ia jrao tlan môt kơ abih bang mơnuih  amăng sang ano\, kiăng anăm [ă kman tlan môt nao rai go\p ta.

Hlâo kơ pi kian ha blan ta mơ`um ia jrao viên sắt hăng axitfolic kiăng pơgang kơ tơlơi ruă ngă rơven dlô ako\, arăt areo, bruă mơ`um ia jrao axitfolic yom biă, boh [iă `u ha blan  hlâo kơ pi kian laih anun tơdơi kơ tơkeng ană. Rơngiao kơ anun, dua ung mo# rơkơi bơnai pô pi kian kho\m nao sem lăng tơlơi suaih pral, rơkâo ơi ia jrao ep lăng amăng drah, ep lăng eh mơ-a`ă, pơ ]rang siêu âm kian, pơkă lăng arăt hơtai boh, mă drah ep lăng tơlơi ruă laih anun gir [ong huă gơnam [o\ng jơman, đ^ pran hơtai.

-Tơ`a : Rơkâo kơ ih lăi pơthâo brơi, hơdôm [ing đah kơmơi pi kian gem, [o\ng huă [u mơak klă, asơi [u tơma, ia [u kiăng mơ`um, rơmon rơgah, [le\ pơtah lu. Yua kơ hơge\t ba truh tơlơi anun ơ ơi ia jrao ?

-Lơm gem  hao [le\ pơtah, ta juăt lăi [le\ pơtah yua pi kian, lơm phrâo hơmâo tơlơi pi kian, laih anun amăng hơdôm blan gem ngă [le\ pơtah, hơmâo mơn đơ đa đah kơmơi pi kian huăi [le\ pơtah ôh [udah [o\ng huă ăt [o\ng huă klă đô], yua dah anun le\, phiăn  hơmâo gơ\ huăi hơmâo tơlơi hơge\t sat ôh. Wo\t tơdah  ră anai [ing mơnuih rơgơi kơhnâo aka ep [uh mơn, yua kơ hơge\t ngă gem [le\ pơtah lơm đah kơmơi phrâo pi kian, kơnong arăng đing đăo yua [o\ng huă [u djơ\ mông, ia sik amăng drah [iă đơi, dua le\ yua kơ arăt dlô mơ\ng [ing đah kơmơi pi kian anun [u hơđong, anun lơm [âo mơnâo gơnam [o\ng huă juăt [le\ pơtah mơtam. Tui anun yơh, [ing am^, [ing đah kơmơi pi kian kho\m gir kơtir ư\ a` amăng hơdôm blan blung a phrâo gem, tơdah abih blan anun mơak klă yơh huăi hơmâo tơlơi hơge\t ge\t do\ng tah. Yua kơ anun, anăm pơgo\ kơ ta [o\ng huă kiăng kho\m dưi amăng mông anun, [ong huă [rư\ [rư\, ruah mă gơnam [o\ng huă djơ\ hăng ano\ ta mơhao [ong, huăi [le\ pơtah. Biă mă `u ep gơnam [ong huă amu` lik, anăm mơ`um kơphê, mơnong hna lu ia rơmă laih anun gơnam [ong huă ngă rơmo\n gleh glar kah hăng [a` tơpung, hơbơi mi, pơdai mi ia tơsâo ngă rơmo\ng, ik; ta pơkra gơnam [o\ng huă pơpha lu ]răn, lu hrơi, anăm [o\ng huă lu mơta sa wo\t ôh, kơ` [le\ pơtah hăng hrăp, hlah h^.

-Tơ`a : Hăng [ing đah kơmơi juăt tơkeng ană aka truh blan, `u juăt pơ [uh hiư\m pă ơ ơi ia jrao ?

-{ing đah kơmơi juăt tơkeng ană mơda, aka truh blan [udah ple\ ană, amăng hơdôm wo\t hrơi tơjuh phrâo pi kian yap mơ\ng 22 -37 rơvang hrơi tơjuh, ăt arăng thâo mơn tơlơi ]i truh tơkeng mơda, aka truh blan [udah ple\ ană. Anun [ing ơi ia jrao hơmâo tơlơi pơtă pơtăn kơ [ing đah kơmơi amăng thun tơkeng ană, mơta sa mă bruă rơnang djơ\ hơnong, dua le\, [o\ng huă djo\p jơman, mơta klâo pran jua mơak na nao tlao ho\k, anăm pơmin lu, rơngôt hơning ôh, pă le\ anăm rơbat ataih, rơbat sui, mă bruă kơtang, kơtra#o, hu\i rơhyưt; anăm glăm gơnam prong, kơtra#o, lơm hơdôm blan giăm truh hrơi đih apui anăm rơbat lu pơ ataih ôh. Kiăng huăi tơkeng ană aka truh blan, [ing đah kơmơi pi kian kho\m nao lăng pơ ơi ia jrao na nao, re se kiăng hơmâo tơlơi pơtô brơi djơ\, mơ`um ia jrao djơ\ hơdră, pơdơi pơdă mơak klă amăng mông hrơi blan pi kian.

-Tơ`a : Bơni kơ ih ơi ia jrao  ho\!

}răn hơdră “Tơlơi suaih prăl hăng tơlơi hơdip mơda” yua kơ ano\m bruă Gong phun jua pơhiăp Việt Nam pô dăp hơdră hăng pôr pơthâo, rơkâo pơ jưh dơ\ anai. Bơni kơneh met wa hăng [ing gơyut hơmâo hmư\ hăng pơđing lăng. }ơ\ do\ hiam kơ abih bang [ing ta ho\ !./.