VOV4.Jarai - Kiăng kơ plai ƀiă klin ƀă hyu kơ ơi ia jrao hăng ƀing mơnuih mă bruă ƀơi hơdôm anih pơčlah pơƀut, hơdôm sang ia jrao pơjrao brơi mơnuih ƀă klin Covid-19, hơdôm robot VIBOT - sa măi mok hơmâo pơkra pơjing tui boh thâo phrâo gưl dêh čar hơmâo Ding jum kơsem min boh thâo măi mok Anom bruă boh thâo phrâo gah ling tơhan hơmâo mă yua măi mok ƀơi hơdôm anih pơgang klin mơng Bắc Giang hăng ră anai lĕ ƀơi ƀôn prong Hồ Chí Minh. Hơdôm măi anai mă bruă tơhrơi kah hăng mlăm, rơbot VIBOT amra djru brơi ƀing nai ia jrao amăng bruă mă, ba hyu gơnam yua  brơi mơnuih ruă kă hăng ƀing mơnuih him lăng ƀă klin, ba gơnam ƀong huă, ia mơñum, jrao brơi kơ mơnuih ruă kă….

Ƀơi sang ia jrao pơjrao brơi mơnuih ƀă klin mrô 7 (phường An Khánh, plơi prong Thủ Đức, ƀôn prong Hồ Chí Minh), 2 boh măi robot VIBOT-2 hơmâo yua hăng glăk djru brơi ƀing nai ia jrao ba hyu gơnam ƀong huă, ia jrao, gơnam yua rĭm hrơi hăng hơdôm gơnam mơng gah rơngiao ba mut nao amăng anih pơčlah pơƀut laih dong pơwŏt glăi. Măi robot mă bruă na nao tơhrơi mlăm amăng ha wŏt hrơi tơjuh, rĭm boh robot VIBOT-2 amra mă yua amăng 4-5 gưl sang amăng abih tih 10 gưl amăng sang ia jrao, djru kiăng plai ƀiă bruă mă mơ̆ 6-7 čô nai ia jrao, mơnuih mă bruă juăt ngă rĭm hrơi. Ayong Tô Tuấn Hải - mơnuih djru bruă amăng sang ia jrao pơjrao mơnuih ƀă klin mrô 7 brơi thâo:

“Ƀing gơmơi pơpha mơng 6-7 čô mơnuih amăng 14 gưl sang yua anun glêh glar biă mă. Samơ̆ yua kơ hơmâo 2 boh rơbot anai mơ̆ ƀing gơmơi plai ƀiă bruă. Kâo ƀuh robot anai thâo rơgơi biă mă hăng amuñ mă yua”.

 VIBOT lĕ măi pơkra mơng akŏ bruă kơsem min boh thâo măi mok gưl dêh čar “Kơsem min, pơkra pơjing măi robot gah ia jrao djru bruă amăng hơdôm anih pơčlah pơƀut kơ mơnuih ƀă klin kman” hơmâo Ding jum boh thâo phrâo jao anom bruă boh thâo măi mok ling tơhan pơphun mơng blan 4/2020. VIBOT amra plih hĭ ƀing nao ia jrao ba hyu gơnam ƀong huă, ia jrao, gơnam yua rĭm hrơi hăng hơdôm gơnam pơkŏn mut nao anih pơƀut (rơngiao anih pơčlah) ba nao tơl sưng ƀing mơnuih ruă kă (amăng anih pơčlah) kiăng kơ djru brơi mơnuih ruă kă; ba hyu kơthung dưm asuk ruk tơl anih, mă asuk ruk hăng ba nao pơ anih pơƀut glăi; robot anai đuăi nao tơl anih kiăng kơ ơi ia jrao, sang anŏ ƀing mơnuih ruă kă (gah rơngiao anih pơčlah) jao gơnam ba nao tơl mơnuih ruă kă …Nai tha prin, nai prin tha Nguyễn Văn Kính - Khua anom bruă pơjrao mơnuih ƀă klin Việt Nam brơi thâo:

“Kiăng kơ plai ƀiă jê̆ giăm hăng mơnuih ruă kă …ƀing gơmơi yua robot kiăng kơ mă bruă pơ ala brơi mơnuih, ha bơnah kiăng kơ plai ƀiă ngă klin lar hyu klin lơ̆m jê̆ giăm. Laih dong robot mă bruă klă ƀiă hăng lu mơnuih amra plai ƀiă jê̆ giăm hăng mơnuih ƀă klin”.

Hlâo anun, akŏ bruă kơsem min hơmâo pok pơhai ngă tui 2 rơwang: Rơwang tal 1, robot gah ia jrao pơgiăng hyu gơnam VIBOT-1 hơmâo anih kiăo tui lăng, mơgăt hyu hăng 1 rơbot đuăi hyu tui tơlơi črâo ba. Rơwang tal 2, rơbot VIBOT-2 amra đuăi hyu ƀu kiăng mơgăt hyu. Robot mă bruă hơdeč hmar, thâo rơgơi amăng sang ia jrao prong, dưi đuăi hyu hơdôm anih kơčep, tơnap nao rai, bruă mă mơng ñu ăt lu mơn… Thiếu tướng Nguyễn Lạc Hồng - Kơ-iăng Khua anom bruă boh thâo phrâo gah Ling tơhan brơi thâo:

“Ƀing gơmơi hơmâo lu tơlơi gêh gal anun lĕ bruă pơlir hơbit kơplah wah Anom bruă ling tơhan hăng hơdôm sang măi mơng ling tơhan, hơdôm sang măi pơkra măi mok, laih dong hơdôm sang măi pơkŏn, yua anun hơdôm măi mok anai lăng klă biă mă hăng dưi ngă djop mơta, ƀing gơmơi dưi pơlir hơbit hăng hơdôm sang măi amăng khul ling tơhan kiăng kơ pơkra lu măi mok dong djơ̆ hăng tơlơi kiăng bruă anai ƀơi hơdôm anih”.

Hlâo anun, ƀơi ƀôn prong Hồ Chí Minh, VIBOT-2 hơmâo mă yua lông lăng ƀơi sang ia jrao Ling tơhan mrô 108, tơdơi anun, blan 4/2021 robot hơmâo mă yua ƀơi anih pơčlah pơƀut, sang ia jrao pơjrao brơi mơnuih ƀă klin Covid-19 ƀơi sang ia jrao Bạch Mai - anih pơdong mrô 2 (ƀơi Phủ Lý - Hà Nam). Truh rơnuč blan 5/2021, VIBOT-2 tŏ tui mă yua ƀơi anih pơjrao brơi mơnuih F0 amăng sang ia jrao prong tơring čar Bắc Giang, djru pơjrao brơi hơdôm rơtuh čô mơnuih ƀă klin Covid-19, pơgôp plai ƀiă mơnuih mă bruă, nai ia jrao, pơhlôm huăi ngă lar hyu klin mơng pơ anai nao pô adih ƀơi anih pơčlah, anih pơjrao brơi mơnuih ƀă klin.

Mơng mă yua lông lăng ƀơi hơdôm sang ia jrao, anih pơčlah pơƀut, anih pơjrao brơi mơnuih ƀă klin Covid-19 brơi ƀuh măi robot gah ia jrao pơgiăng hyu gơnam VIBOT mă bruă hơđong hăng tŭ yua biă mă, pơgôp djru amăng bruă pơgang klin. Lơ 23/7 laih rơgao, khul boh thâo măi mok sem lăng, tŭ yap măi mok pơkra pơjing phrâo gưl dêh čar hơmâo jơnum, lăng glăi boh than dưn ngă lêng kơ klăk biă mă hăng rơkâo tŏ tui pơgiong pơkra pơjing măi mok, tuh pơ alin pơkra pơjing dong hơdôm măi robot VIBOT kiăng kơ djru amăng bruă pơgang klin. Nai tha prin, nai prin tha Đào Văn Hiệp - Khua Khul kơsem min boh thâo măi mok tui akŏ bruă “Kơsem min, pơkra pơjing măi robot gah ia jrao pơgiăng hyu gơnam amăng anih pơčlah pơƀut mơnuih ƀă klin” brơi thâo:

“Rơwang hlâo kơnong ngă amăng 1 blan kiăng hơmâo robot djơ̆ hăng bruă mă amăng hơdôm pơčlah pơƀut. Rơwang 2 amra dưi mă bruă tơnap ƀiă, anai lĕ hơdôm rơbot thâo rơgơi. Bruă măi mok đuăi hyu ƀu djơ̆ tui jơlan črâo brơi hlâo, mơ̆ kiăng đuăi hyu anih arăng pơkă hlâo, tơlơi anai amra dưm truă hlâo ƀudah măi amra đuăi mă pô. Ƀud djơ̆ kơnong sa măi robot mơ̆ lĕ sa grup robot, yua anun anom bruă phun amra mơgăt hyu lu robot. Laih dong, hơdôm robot kiăng thâo pơplih bruă mă nao rai, hăng djru bruă hăng nai ia jrao mơ̆ ƀu gơnang nao mơnuih mơgăt hyu ôh”.

Boh than ngă tui akŏ bruă “Kơsem min pơkra pơjing rơbot gah ia jrao pơgiăng hyu gơnam amăng anih pơčlah pơƀut brơi kơ mơnuih ƀă klin” hăng boh tŭ yua mơng măi mok hơmâo pơkra pơjing (Măi robot VIBOT) amăng tơlơi sit nik amăng pơgang klin Covid-19 glăk brơi ƀuh tơlơi thâo rơgơi, anăp nao bruă mă lăp djơ̆ mơng Ding jum kơsem min boh thâo măi mok hăng tơlơi thâo thăi, tơlơi gir run mơng anom bruă, ƀing mơnuih rơgơi kơhnâo mơng anom bruă boh thâo gah ling tơhan lơ̆m pok pơhai lăp djơ̆ hơdôm bruă kơsem min boh thâo măi mok amăng bruă djru pơgang klin lăi phara hăng amăng pơđĭ kyar pơkra pơjing măi mok phrâo amăng dêh čar ta hnun mơn.

Siu Đoan: Pơblang