VOV4.Jarai- Să Đak Djra\ng sa boh să hơmư\ hing hloh ama\ng tơlơi man pơdong plơi pla phrâo [ơi tơring glông Mang Yang. Dong mơng sa boh să  [un rin, pưk sang đang hơmua tơdu [u hiam, jơlan nao rai tơnăp tap, tơdơi kơ 5 thun nga\ tui jơlan hdră, să Đak Djra\ng hơmâo ]ut mă pô sa boh să plơi pla phrâo hiam hơdja\, 7/9 boh plơi pla dưi tu\ ư plơi pla hd^p pơblih phrâo thâo rơguăt, tơlơi hơd^p mơda mơnuih [ôn sang pơ anai đ^ tui laih. Kah ha\ng plơi gru hlâo Plei Brêp, rơbeh 60 boh ako\ bung sang Bahnar ama\ng plơi pla leng sang do\ man ha\ng xi măng, hơmâo rơdeh kay, rơdeh kông nông, rơdeh thut đ^, hơmâo apui lơtrik bơnga]….Abih ba\ng sang ano\ leng pla đang kơ phê, pla tiu, sang ano\ [ia\ hloh hơmâo 5 sao, sang ano\ hơmâo lu hloh mơng 2-3 ektar.

Bơ kơ plei Đe Hrak, plơi pla tơnăp tăp hloh ama\ng să anai, hlăk gir kơtir đ^ kơtang kơt^t. Apui lơtrik, jơlan glông nao rai, sang hră hrăm leng tuh pơ alin hiam kơja\p sôh sel, atur brơi mơnuih [ôn sang pơđ^ kyar mă bruă nga\ hơmua, lơm lui tơlơi rơmon kon rin. {uh ha\ng mơta plơi pla anai jai hrơi pơblih phrâo, trơi pơđao yâu mơak hloh, tha plơi ơi Hon, rơbeh 80 thun hơk mơak lăi tui anai: “ Plơi pla [ing gơmơi hlâo adih dleh tơnăp bia\ ma\, ră anai plai laih. Hơmâo apui lơtrik pơ]rang bơnga], jơlan tuh ha\ng [ê tông hiam kơja\p, mă bruă nga\ hơmua ba glăi tu\ yua. Hdôm sang ano\ [un rin dưi hơmâo kơnuk kơna ta djru ba, pha brơi rơmô rông, djru braih huă…Plei Đe Hrak anai le\ plơi pla tơnăp tap hloh, hlăk adih le\ sa boh plơi anet, ră anai gir run đ^ hiam klă laih. Mơnuih [ôn sang ama\ng plơi pla thâo gum gôp, bơni Ping gah, bơni kơnuk kơna lu bia\ mă”.

Mơnuih [ôn sang hlăk man pơdong jơlan tuh ha\ng [ê tông,

Pơs^t pioh pơđ^ kyar hơđo\ng kơja\p, tal blung kho\m man pơdong pưk sang đang hơmua, jơlan nao rai, ama\ng 5 thun laih rơgao, tơring glông Mang Yang hơmâo tuh pơ alin kơtang bia\ ma\, laih anun hơmâo dră ngă thâo pơ]eh, ama\ng bruă man pơdong plơi pla phrâo. Ha\ng jơlan hdră: “Kơnuk kơna ha\ng mơnuih [ôn sang ngă hro\m”, tơring glông phrâo man pơdong  62 km jơlan nao rai pơ să, 125 km jơlan nao rai pơ plơi pla, giăm 7 km jơlan nao truh pơ hơmua pơdai…Rơngiao kơ anun tuh pơ alin man pơdong 8 boh sang hră, 70 boh anih hrăm phrâo, 34 boh sang juă dlai hro\m… Pưk sang đang jơlan hlăk pơkra giong tui laih.

{ơi plơi Bông, plơi Kon Brung, ( Să A Yun), plơi Đak Trôk ( Să Đak Ja\), plơi Groi, plơi Chưp gah să Lơ Pang….Bruă man pơdong tuh ha\ng [ê tông jơlan nao rai pơ plơi pla ala [ôn, jing h^ dok dor tơlơi pơ plông djo\p plơi pla ala [ôn. Mơnuih [ôn sang [ơi anai koh drôm lui hdôm rơtuh phun kơ phê, phun tiu, pơyơr hdôm rơbâo m2 lon, pioh pok prong jơlan nao rai, man pơdong sang Rông plơi…Gơnang mơng anun yơh, jơlan man pơdong ha\ng [ê tông phrâo anai, [ơ [rư\ pơblih tui jơlan lon, ba\ amruih amro\m, [ơhul kơtang, bơyan hjan le\ gr^ hlu\, tơ bơr [ơi hdôm plơi pla.

{o# mơta plơi pla pơ blih phrâo, jơlan nao rai rơhaih prong, hơdjă, nao rai, ma\ bruă  amu`, tui anun yơh mơnuih [ôn sang mơak pran jua, hơk kơdơk. Ơi Alin 62 thun [ơi plơi Kon Brung lăi tui anai: “ Ping gah, kơnuk kơna hơmâo jơlan hdră djơ\ tui ha\ng pran jua mơnuih [ôn sang kiăng, mơnuih [ôn sang mơak bia\ ma\. Tơdang man pơdong jơlan nao rai plơi pla phỉâo, kơnuk kơna ta djru gơnam, xi măng, ]uah, bơ neh met wa gum pran jua hrơi mă bruă. Hơmâo jơlan tuh ha\ng [ê tông hiam hdjă  laih, mơnuih [ôn sang mơak pran jua, bơni  Kơnuk kơna ta”

Ơi Ưn, mơnuih [ôn sang plơi Bông, plơi anai hơmâo 15 boh ako\ bung sang pơyơr lon pơkra jơlan nao rai, a`ru\ tơngan hro\m brơi jơlan hdră man pơdong plơi pla phrâo lăi tui anai: “ Jơlan [ê tông hiam hdjă anai le\, hasa tơlơi ]ang rơmang mơng mơnuih [ôn sang [ing gơmơi anai. Tui anun yơh, tơdang kơnuk kơna iâu pơthưr man pơdong jơlan nao rai, neh met wa hur har nga\ tui mơtăm yơh. Abih ba\ng mơnuih [ôn sang gum hro\m djru hrơi mă bruă, laih anun koh drôm lui h^ phun kơ phê, phun tiu, pioh man pơdong jơlan hanưg [ê tông..”

Ngă tui tơlơi gơ`a\m gum djru mă bruă nga\ hơmua, kiăng pơđ^ h^ prăk pơhrui glăi ama\ng sang ano\ mơnuih [ôn sang mơng thun 2011-2015, tơring glông Mang Yang, hơmâo pok 78 boh anih pơtô tơlơi mă bruă, djru ba hdôm rơtuh tơn pơjeh pơdai, kơtor, kơmơk proai, hdôm rơtuh rơbâo anah phun kơ phê pla, phun bơr, phun tiu; [ơk pha 172 drơi rơmô ania tuh ana\, brơi hdôm sang ano\ [un rin…Laih anun ako\ pơdong hdôm rơtuh hơ bo# bruă rông hlô mơnong, mă bruă pơkra rai gơnam tam.

Hơmâo tơlơi tuh pơ alin kơtang mơng jơlan hdră anai, hơmâo pơtrut kơtang tơlơi pơđ^ kyar bơwih [o\ng huă mơnuih mơnam ama\ng plơi pla ala [ôn. Ama\ng 5 thun laih rơgao, hrim thun pơđ^ kyar tơlơi bơwih [o\ng hua\ ama\ng tơring glông rơbeh 18%, pơhrui glăi prăk kak hrim ]ô mơnuih le\ 19 klăk prăk/sa ]ô/sa thun, đ^ 2,37% pơkă ha\ng thun 2010 hlâo adih, mrô sang ano\ rin rơpa hrim thun tru\n mơng 4% truh pơ dlông adih. Min lăng rơnu] thun 2015 anai, mrô sang ano\ mơnuih [ôn sang [un rin do\ glăi rơbeh 15% laih.

Jơlan pơkra giong ha\ng bê tông [ơi plơi Đe Hrak

Ơi Phạm Ngọc Cơ, kơ iăng khoa g^t gai [irô wai lăng jơlan hdră gơ`a\m mơng lon ia, gah bruă man pơdong plơi pla phrâo, khoa g^t gai [irô hơmua pơdai, pơđ^ kyar plơi pla tơring glông Mang Yang, tơring ]ar Gialai lăi pơs^t tui anai: “ Tơdah pơkă ha\ng mơng ako\ thun 2011 le\, tơring glông Mang Yang, abih ba\ng să aka hơmâo să hơpă ôh ngă giong hasa tơlơi jao pơkă, gah man pơdong plơi pla phrâo. Khă anun hơmâo mơn să nga\ tui giong lu hloh 13 mơta tơlơi jao pơkă, să [ia\ hloh hơmâo 5 tơlơi jao pơkă. Tui anun yơh, hrim thun kơ hdôm să tơnăp tap hơmâo gir trun nga\ giong sa tơlơi jao pơkă, bơ hdôm să pơ kon ngă giong mơng 2-3 tơlơi jao pơkă laih”

Rơluch Xuân: Pô ]ih ha\ng pôr