Ruă hwing ako\, yuan pia rối loạn tiền đình juăt hơmâo soh amăng djop pô, djop hơnơr. Anai le\, tơlơi ruă hwing ako\ ngă rơngiă tơlơi bơkơnar hơnong do\ dong, anun yơh ngă kơ pô ruă hwing ako\, wir ako\ klon, mo\t mơta `ip `ap laih anun do\l amăng tơngia, mơhao [le\ pơtah, rơbat [u thâo hơđong dong [u kjăp….tơnap biă mă. Tơlơi ruă juăt hơmâo na nao, ngă bơ be] truh kơ tơlơi mă bruă,  hơdip mơda r^m hrơi.

            Lo\m  hwing ako\, ruă mơng tơkuai đ^ pơ kơ]ong ako\, tơlơi ruă anai kơ [ah drah đ^ nao pơ dlô, ngă kơ ta mo\t mơta `ip, hwing ako\, do\l amăng rơngia,  hao [le\ pơtah, boh nik `u lo\m ta pơplih anăp tơgu\, anăp do\ ber, `u hlong ngă kơ pô ruă tơngô [u khin pơ hwir ro\ng anăp ôh. Pô ruă huăi hơge\t lơi, tăp năng `u [u thâo do\ dong ôh.

            Ruă ako\ yua kơ [ah drah đ^ pơ dlô le\ sa tơlơi ruă juăt hơmâo nao, hơmâo glăi, ngă bơ be] truh kơ bruă mơnuă hăng tơlơi hơdip mơda. Hơmâo dua mơta tơlơi ruă yua kơ [ah drah đ^ pơ dlô ngă.

            Ruă ako\ đ^ mơng tơkuai truh pơ dlông kơ]o\ng ako\:  ~u pơ [uh kơ mơnuih ruă hwing ako\ lo\m ta do\ ber tơgu\ dơ\ng, anai le\ tơlơi ruă djong, kơnong ngă kơ pô ruă hmol hma` đô] amăng tơlơi do\ dong [o\ng huă, nao rai samơ\ dưi mơn rơbat hyu, ano\ hwing ako\ `u hơmâo [iă laih anun abih yơh, `u hơmâo mă kơnong lo\m pơplih tơlơi do\ dong  nao rai, kah hăng đih tơgu\ do\ ber, do\ ber tơgu\ dơ\ng. Rơngiao kơ anun, hwing ako\ sui hăng kơtang biă, tơl mơnuih ruă [u truh tơgu\. Hwing ako\ ba truh hao [le\ pơtah laih anun [le\ pơtah lu sui mơn^t, ngă do\l amăng tơngia, mmo\t mơta, kơtra#o boh ako\, ngă bruă [u sa hơnong ôh.

            Ruă  tơ tar pơ kơ]ong ako\ : Jing tơlơi ruă juăt hơmâo na nao yua drah [u dưi đ^ truh pơ dlô, mơnuih ruă tơgu\ [u truh, nao rai tơnap tap, lo\m pơplih ano\ do\ dong `u hwing ako\ mơtam yơh, yua ngă bơ be] djơ\ arăt drah đ^ pơdlô, đ^ pơ kơ]ong ako\, phun `u yua arăt drah phun, pơđ^ drah pơ dlô `u tơdu yua kơ amruih rơmă gôm, ngă do\l jơlan drah rô.

            -Phun `u hơmâo : {ing mơnuih tha rơma yua kơ lu thun  laih, ano\ bơtơpư\ nao rai amăng drơi jăn tơdu h^ laih anun juăt hơmâo tơlơi ruă hwing ako\ yua drah [u đ^ truh pơ dlô, jing lu hloh kơ [ing thun do\ hlak ai.

            -Mơnuih rơmo\ng plin [udah rơvang kraih đơi lêng kơ amu` biă hơmâo  tơlơi ruă ako\ dlô hwing ako\ anai.

            -Kơ [ah drah juăt `u [ing đah kơmơi phrâo laih tơkeng ană, [ing đah rơkơi năng ai `u laih hơmâo tơlơi truh tuh drah lu, kơ [ah h^ drah. Tăp năng hơmâo mơn yua kơ tơlơi ruă ako\ dlô, [le\ pơtah tơbiă drah, [udah nao juă glai tơbiă drah lu ăt hơmâo mơn tơlơi ruă anai.

            -Juăt ngă bruă pơmin lu, hmol hma` đơi.

            -Mă bruă lu, [u pơdơi do\ [ơi anăp măi komputơr na nao sui mông.

            -Drah rô tơdu anun ngă kơ drah [u dưi đ^ truh pơ dlông, ngă ruă hwing ako\ mmo\t mơta.

            -Mơ`um  tơpai, [iêr lu đơi ăt phun `u ngă kơ tơlơi ruă hwing  ako\,  mo\t mơta mơn.

            Drơi jăn djơ\ jrao hret, [udah yua mă yua ia jrao măt ngă kơ drơi jăn đôm ia jrao măt amra ba truh kơ tơlơi drah [u đ^ truh pơ dlô.

            Hơdôm [ing juăt hơmâo tơlơi ruă ako\ dlô :

            Mrô mơnuih [ă tơlơi ruă ako\ drah [u đ^ pơ dlô lu le\, yua mă bruă amăng anih lu tơlơi min, anih mă bruă ngă kơ ta [iă tơpư\ hyu hăng drơi jăn tơkai tơngan, mă bruă amăng anih krư\ bah amăng sir, rơ-o\t anun yơh tơlang rong, tơlang tơkuai djơ\ rơ-o\t, sui hrơi amra ngă do\l arăt drah đ^ tui hluai arăt drah pơtruh drah kơ dlô, yua drah đuăi tơdu; yua tơlơi ruă tơlang rong tha rơ]ăm `u kơtit h^ arăt drah rô đ^ pơ kơ]ong ako\.

            Yua kơ anun, hơdră pơhlôm, pơgang tơlơi ruă anai [ing ta khom mă bruă tơpư\ hyu lu, do\ mă bruă [ơi anăp măi komputơr [iă mông đô], anăm do\ ber sui đơi amăng anih mă bruă. Mơ`um ia lu, boh [iă ha hrơi 2 lit ia. Pơtop rơjang na nao drơi jăn, bơtơpư\ tơkuai, ako\. Hrăm bluh jua tơbiă jơlan amăng tơngia, yua dua plă tơngan gôm amăng tơngia laih anun bluh jua mơng 50-100 wo\t sa hrơi.

            Mơnuih ruă anăm pơ hwir đơi tơkuai hmar [udah do\ ber tơgu\ dong hăt he, sôl rơngôl anăm mơgăt rơdeh [udah mơgăt măi mok mă bruă tơdah ta hơmâo na nao tơlơi ruă djơh anun, hwing ako\, mo\t mơta. Mơnuih ruă ăt kho\m pơhlai h^ tơlơi bơngot bơnga`, mă bruă hăng tơlơi mơak, anăm pơđok hră lu lo\m do\ đ^ amăng rơdeh, klă [iă do\ ber [udah đih pơdơi mơtam lo\m [uh hwing ako\.

            Hwing ako\ mo\t mơta le\, lo\m tơlơi ruă sui laih anun kraih tui, samơ\ tơdah mưn hơmâo hơdôm mơta tơlơi pơ [uh tui anai kah hăng ruă ako\ kraih đơi, duăm pơiă drơi, hlor mơng 38 đo# pơ ngo\, mmo\t mơta, [u thâo rơđah mơnong mơnoă iao gah, mmo\t mơta, tơngia hmư\ [u rơđah, kho\m nao pơkă lăng pơ ơi ia jrao mơtam.

            Kho\m nao bưp ơi ia jrao, yua dah mơnuih ruă ako\ drah [u đ^ pơ dlô, amra ba truh tơlơi ruă kraih, rơbuh đih kah hăng drah do\l h^, ruă dlô, ruă Parkinson, tơlơi ruă hơtai boh, ruă khăng arăt drah….

            }ih pơblang hăng pôr : Nay Jek