VOV4.Jarai - Thun 2019 le\ tal 2, Khua mir sir dêh c\ar ta pơsit [ơk pri pơpu\ bơni mơng Kơnuk kơna kơ [ing Mơnuih rơgơi kơhnâo brơi 561 c\ô mơnuih amăng đơ đam dêh c\ar hơmâo gum pơgôp amăng bruă djă pioh gru grua gah bơngăt jua.

{ơi tơring c\ar Daklak, hơmâo 24 c\ô mơnuih rơgơi kơhnâo hơmâo arăng pơpu\ bơni. Pri mơnuih rơgơi kơhnâo sit le\ pri  pơpu\ mơng mơnuih mơnam hăng tơlơi kiăng khăp laih dong pran jua djă pioh mơng [ing mơnuih kơhnâo hăng hơdôm gru grua yôm phara mơng đưm đă ră hlâo.

Tơlơi anai amra pơtrut pran djă pioh gru grua mơng [ing mơnuih rơgơi kơhnâo amăng plơi pla, mơnuih mơnam, pơtrut pơsur ană tơc\ô amăng bruă djă pioh, lăi pơthâo gru grua yôm phara mơng đưm hlâo.

Amăng sang `u do\ hơdip, pô rơgơi kơhnâo gông brô| Y Wang Hwing - `u ră anai 70 thun laih glăk do\ ayu\p đing Tak Tar. Jua đ^ trun ngă kơ mơnuih do\ hmư\ hơdor glăi tơlơi hơdip mơng đưm đă ră hlâo adih.

Ơi Y Wang Hwing bơră ruai glăi: Hlâo adih, r^m wo\t plơi pla ngă yang rơbang [udah ngui ngor, [ing mơnuih tha rơma lêng ayu\p đing, atông c\ing hring hơgor, adôh eirei hro\m hăng gông brô|.

Mơnuih rơgơi kơhnâo Ama H’Loan pơkra đing ayu\p

Bơ [ing c\ơđai amăng plơi pla jak iâu gơyut gơyâo nao ngui ngor hăng hmư\ arăng atông c\ing hơgor. Yua anun yơh jua c\ing hơgor [ơ[rư\ pơđom glăi amăng ako\ dlô Y Wang Hwing.

Lơ\m 14 thun, Y Wang Hwing thâo atông abih tơlơi adôh mơng djuai ania Êđê. Hro\m hăng c\ing, đing năm, `u ăt thâo adôh Kứt, akhan hri hăng thâo abih hơdôm tơlơi ngă yang rơbang.

Ră anai, r^m bơyan ngui ngor, ngă yang rơbang [udah ngă yang tơ\i pơsat [ơi C|ư\ Mgar, lơ\m ring c\ing hơgor kơ djuai ania Êđê atông đ^, [u kơ[ah ôh [ing kơgơi kơhnâo gông brô| le\ Y Wang Hwing.

Mơnuih rơgơi kơhnâo Y Wang Hwing ayu\p đing năm

Ră anai 70 thun, hăng tơlơi pơpu\ le\ mơnuih rơgơi kơhnâo gông brô|, Y Wang Hwing hok mơ-ak biă mă yua kơ rơbêh 50 thun djru amăng bruă djă pioh gru grua djuai ania pô.

Thun anai hơmâo anom bruă mă tơlơi pơhing phrâo pơpu\ bơni le\ mơnuih rơgơi kơhnâo gông brô| kâo hok mơ-ak biă mă. Kâo pơ-ư ang yua kơ kâo pô ăt hyu atông c\ing hring hơgor djop kual amăng dêh c\ar ta.

Kâo hok mơ-ak yua kơ hơmâo lu mơnuih hrăm adôh kưt, adôh hri mơng kâo. Kâo tha rơma laih tơdah dưi pơtô glăi ană tơc\ô kâo mơ-ak mơn. Tơdơi anai tơdah rơngiă hơdôm tơlơi pơtô mơng kâo amra hơmâo kơ ană tơc\ô djă pioh na nao.

Ơi Y Bhiông Niê do\ [ơi [uôn ako\ Dhông, phường Tân Lợi, plơi prong Buôn Ma Thuột, ăt le\ sa amăng 24 c\ô mơnuih rơgơi kơhnâo gông brô| amăng tơring c\ar Daklak, hơmâo Khua mir sir dêh c\ar ta pơpu\ bơni le\ Mơnuih rơgơi kơhnâo amăng thun 2019.

Kar hăng ơi Y Wang Hwing, mơng hlâo adih, `u le\ mơnuih rơgơi kơhnâo gông brô| amăng pran jua ană plơi pla, `u juăt ană plơi pla iâu hăng anăn le\ “Ơi Ama H’Loan’’. ~u hor gông brô| djuai ania pô biă mă, lu wo\t hyu amăng djop plơi pla ala [on kiăng kơ pel e\p, pơkra glăi hơdôm gông brô| mơng djuai ania pô.

Tui anun yơh, truh ră anai, hơmâo lu đing năm, đing puốt, đing Tak tar, đing tơki kơbao, đing buốt chóc, c\ing tơrưng, đing ayu\p [ơi [uai, c\ing kram …. Hơmâo pơkra pơjing mơng tơngan `u.

Truh ră anai, `u [u hơdor ôh hơmâo pơkra glăi hơdôm boh gông brô| brơi ană plơi pla. Ră anai, rơgao 80 thun laih, samơ\ `u ăt do\ gir run hyu djop plơi pla pơtô brơi arăng ruă c\ing hơgor, pơkra gông brô|.

Yua kơ tui hăng `u pơm^n, tơdah neh met wa ta do\ djă thong bok, amoaih hmư\ gông brô|, `u ăt abih pran jua djă pioh gru grua yôm phara mơng djuai ania pô.

Kâo hok mơ-ak hăng ol kơdol biă mă lơ\m hơmâo arăng pơpu\ bơni. Hơdôm thun gir run hyu djop plơi pla kiăng kơ djă pioh glăi gru grua yôm phara mơng djuai anai pô truh ră anai kâo hơmâo arăng pơpu\ bơni le\ mơnuih rơgơi kơhnâo gông brô|. Anai le\ tơlơi pơ-ư ang prong prin, le\ tơlơi tu\ yap mơng Kơnuk kơna kơ hơdôm tơlơi kâo hơmâo ngă.

Hăng tơlơi pơpu\ anai, amăng thun blan do\ hơdip kâo amra to\ tui hyu ruă c\ing hơgor, pơtô brơi ană tơc\ô atông c\ing, pơkra gông brô| hăng jak iâu abih bang mơnuih djă pioh gru grua yôm phara kơ djuai anai. Kiăng kơ ngă hiưm pă tơring c\ar Daklak jai hrơi hơmâo lu dong mơnuih rơgơi kơhnâo gông brô| kar hăng kâo.

Bruă arăng pơpu\ pri Mơnuih rơgơi kơhnâo gông brô| [u djơ\ kơnong kiăng pơpu\ brơi [ing mơnuih rơgơi kơhnâo đôc\ ôh mơ\ ăt le\ tơlơi pơ-ư ang mơng ană plơi pla. Tơlơi anai amra gum pơgôp kiăng pơpu\, djru brơi tơlơi hơdip kơ [ing mơnuih rơgơi kơhnâo, laih dong pơtrut pơsur [ing rơgơi kơhnâo hơmâo pran jua dong amăng bruă djă pioh, pơtô glăi hơdôm gru grua gah bơngăt mơng ană plơi pla.

Mơnuih rơgơi kơhnâo Y Wang Hwing atông c\ing hro\m gru\p c\ing hơgor

Mơnuih rơgơi kơhnâo gông brô| Y Nguh Niê, do\ [ơi [uôn Huk B, să C|ư\ Mgar, tơring glông C|ư\ Mgar brơi thâo, ăt aka [u tu\ mă pri mơnuih rơgơi kơhnâo amăng tal anai, samơ\ pri anai amra pơtrut pơsur pran jua kiăng [ing mơnuih kơhnâo kơhnăk gir run abih pran jua djă pioh hăng pơtô glăi gru grua djuai ania kơ ană tơc\ô.

Kâo hok mơ-ak biă mă yua kơ [ơi tơring c\ar Daklak arăng hơmâo pơpu\ brơi 24 c\ô mơnuih rơgơi kơhnâo gông brô| hơmâo kơnuk kơna tu\ yap le\ mơnuih rơgơi kơhnâo. Kâo mưn glăi amăng pran jua kâo pô hơmâo tơlơi pơsur, gir run amăng bruă atông c\ing hơgor, ruă c\ing.

C|ang rơmang hơdôm anom bruă bơdjơ\ nao [ơi tơring c\ar Daklak amra pơ[ut glăi [ing mơnuih rơgơi kơhnâo gông brô| pơko\n laih dong [ing hlăk ai amoaih atông c\ing hring hơgor kiăng kơ to\ hrăm tui. Bơ kâo pô tơdah hơmâo pơpu\ bơni hă [u\ kâo ăt lêng gir run abih pran jua soh kiăng kơ djă pioh na nao gru grua yôm phara kơ djuai ania pô.

Pơm^n tui anun mơn, hơmâo ơi Y – Kô Niê, Kơ-iăng khua anom bruă djă pioh gru grua, Gơnong bruă boh thâo gru grua, bơrơguăt drơi jăn hăng tuai c\uă ngui tơring c\ar Daklak brơi thâo;

Pri pơpu\ bơni mơnuih rơgơi kơhnâo gông brô| [u djơ\ kơnong le\ tơlơi tu\ yap mơng Kơnuk kơna hăng pran jua djă pioh gru grua mơng [ing kơhnâo kơhnăk, anai ăt le\ kiăng pơsur[ing mơnuih rơgơi kơhnâo gơgrong tui dong mơng [ing gơ`u kiăng djơ\ hăng tơlơi pơpu\ bơni:

Hlâo adih [ing mơnuih thâo atông c\ing hring hơgor, thâo ayu\p đing, thâo adôh hri, [ing gơ`u aka [u pơm^n amra jak iâu, pơtô glăi ană tơc\ô djă pioh hơdôm gru grua djuai ania pô ôh. Samơ\ dong mơng hrơi hơmâo kơnuk kơna tu\ yap le\ [ing kơhnâo kơhnăk gong brô| kah mơng [ing gơ`u gir run pơtô glăi ană tơc\ô hrăm tui.

Bơ [ing gơmơi le\ [ing apăn bruă ăt c\ang rơmang [ing mơnuih rơgơi kơhnâo amra gơgrong na nao kiăng pơtô glăi ană tơc\ô kiăng pơđ^ kyar hơdôm gru grua mơng djuai ania pô.

Amăng bruă djă pioh hăng lăi pơthâo hơdôm gru grua djuai ania pô, tơlơi gơgrong mơng mơnuih kơhnâo kơhnăk yôm phăn biă mă. Yua [ing gơ`u le\ [ing ba jơlan hlâo hăng pơtô glăi ană tơc\ô gru grua mơng djuai ania pô hăng thâo hluh rơđah tơlơi kiăng, c\ang rơmang, boh thâo gru grua, tơlơi yôm phara mơng djuai ania pô.

Bruă arăng pơpu\ bơni hăng pri “Mơnuih rơgơi kơhnâo’’ yôm phăn biă mă, [u djơ\ kơnong [ing mơnuih rơgơi kơhnâo gông brô| đôc\ ôh mơ\ ăt anai le\ pơdah tơlơi đing nao mơng Ping gah, Kơnuk kơna hăng [ing mơnuih rơgơi kơhnâo yua kơ abih pran jua djă pioh gru grua djuai ania pô.

Siu Đoan: Pơblang hăng pôr