VOV4.Jarai - Kual dơnao Tuyền Lâm, plơi prong Đà Lạt, tơring ]ar Lâm Đồng phrâo dưi hmâo Khoa dêh ]ar ta mă yua Tơlơi pơsit tu\ yap Kual tuai ]ua\ ngui Lon ia blung a [ơi dêh ]ar ta.

Hăng ano# hiam hmâo hơđăp, ayuh hyiăng rơ-ơ\ hăng hơdôm anih anom ]ua\ ngui ngă pơhư\], Kual tuai ]ua\ ngui Dơnao Tuyền Lâm jing anih anom ]ua\ ta#o klă biă mơng tuai amăng lon ia ta hăng dêh ]ar ta] rơngiao.

            Ataih mơng kual krah plơi prong Đà Lạt năng ai `u 6 km nao gah Dơnung, Kual tuai ]ua\ ngui Lon ia Dơnao Tuyền Lâm hmâo abih bang prong giăm truh kơ 3.000 ektar, amăng anun biă `u le\ dlai kyâu hngô hăng dơnao ia.

Hăng ayuh hyiăng rơ-ơ\, huăi [ui hlu\ kuh thun, dlai klô klă hiam hăng huăi nga` rơba`.

Dơnao Tuyền Lâm hmâo tơlơi ngă pơhư\] biă hăng tuai hyu ]ua\ ngui.

Ayong Trần Văn Long rai mơng [ôn prong Hồ Chí Minh mưn [uh:

            “Kâo rai pơ\ Đà Lạt lu wot laih, samơ\ anai le\ tal blung a găn rơgao tơlơi ]ua\ ngui anai, `u brơi ta [uh tơlơi mơ-ak hling hlang biă.

Biă `u, drơi pô kâo hor biă hăng dlai klô, yua kơ hơdră anai jai ngă brơi pô mưn [uh ano# phrâo `u mơ-ak biă.”

Dơnao Tuyền Lâm prong giăm truh 3.000ektar, amăng anun biă `u dlai kyâu hngô hăng dơnao ia.

            Hrom hăng dlai klô hiam, [ơi anai hmâo pơjing laih anih anom bơwih brơi kơ tuai ]ua\ ngui lu mơta, kah hăng: ]ua\ lăng dlai klô, pơdơi pơdă yôm phăn pơke\ hrom hăng bruă jơnum – bơkơtuai, bơkơja\p drơi jăn, hơdôm hre\ kap tơhroh – đing tơhroh, tơdron golf, wiah song, đ^ song hyu ]ua\ lăng [ơi dlông dơnao ia, jơnum ngui pơke\ hăng bôh thâo ]ing hơdor hăng tuai ]ua\ ngui anih anom hơduah yang…

Nao ]ua\ Thiền Viện Trúc Lâm do# lăng dơnao Tuyền Lâm, amai Nguyễn Thị Tuyết Lan, tuai ]ua\ ngui rai mơng tơring ]ar Đồng Nai, mưn [uh:

            “Sang pha#t anai hiam biă hăng ăt le\ anih anom tuai ]ua\ lăng hmư\ hing [ơi Đà Lạt, hrim rai pơ\ anai leng kơ [uh hơđong pran jua biă.

Abih bang tal hơpă rai pơ\ Đà Lạt kâo hăng sang ano# leng kơ rai pơ\ sang pha#t anai sôh.

Hăng kâo pơmin anai jing anih anom ]ua\ ngui  hơduah yang mơ\ abih bang djop mơnuih rai ]ua\ lăng leng kơ kiăng rai pơ\ anai.”

Anih anom hiam, Dơnao Tuyên Lâm jing kual pơdơi dă klă biă.

            {u djơ\ kơnong kơ tuai amăng lon ia đu] ôh, lu tuai ]ua\ ngui le\ mơnuih mơng dêh ]ar ta] rơngiao ăt nao hrom mơn yua kơ ano# hiam pha ra mơng Kual tuai ]ua\ ngui lon ia anai.

Ơi Marine Van Der Beek, tuai rai mơng dêh ]ar Hà Lan mưn [uh mơ-ak biă [ơi anăp anih anom hiam hăng ngă pơhư\] mơng Kual tuai ]ua\ ngui Dơnao ia Tuyền Lâm.

            “Kual tuai ]ua\ ngui Dơnao Tuyền Lâm anai klă hiam hăng mơ-ak biă, hmâo kyâu hngô gôm dơnao ia mơtah [lik, agaih hiam, ngă ta mưn amăng drơi jăn mơ-ak biă lom rai pơ\ anai.

{ing gơmơi amra do# po\t glăi dong anih anom tuai ]ua\ ngui anai, yua kơ hơdôm bruă bơwih brơi kơ tuai [ơi anih anom anai leng kơ klă sôh.”

Kual tuai ]ua\ ngui anai hmâo pơhư\] laih 37 rơwang bruă tuh pơ plai.

            Sit nik mă yua mơng thun 2004, truh ră anai, kual tuai ]ua\ ngui dơnao Tuyền Lâm Đà Lạt hmâo ngă pơhư\] hmâo 37 rơwang bruă tuh pơ plai, amăng anun hmâo 10 rơwang bruă mă yua bơwih [ong hăng abih bang prak tuh pơ plai rơbêh kơ 2.400 klai prak.

Amăng anun, Sang bruă tuh pơ plai hăng đ^ kyar Sacom le\ sa amăng 10 bôh anom tuh pơ plai hmâo rơwang bruă glăk mă yua ba glăi bôh tơhnal.

Tui hăng ơi Đỗ Văn Trắc, Khoa Khul wai lăng Sang bruă Sacom – Tuyền Lâm, abih bang 11 kual mă bruă dưi pơdo\ng amăng Kual tuai ]ua\ ngui Lon ia Dơnao Tuyền Lâm dưi dăp laih, pơkă dưm kơnar hăng bruă pơdơi pơdă hăng ]ua\ lăng, pơdơi dă hăng ngui ngor, hơduah lăng hăng hơdôm mơta tơlơi bơwih brơi kơ tuai pha ra tui mrô phun – tơdu amăng hrim kual hăng amăng hrim rơwang bruă.

            “Kâo pơmin amăng jơlan gah hrom mơng gơnong bruă tuai ]ua\ ngui, biă `u le\ hăng tuai ]ua\ ngui [u djơ\ kơnong [ơi dêh ]ar Việt Nam ôh mơ\, amăng kual hăng rong lon tơnah hă gơ`u hor mơn pơdơi pơdă pơke\ hăng bruă jơnum [u dah ngui ngor bơkơja\p drơi jăn.

Lom anun tuai ]ua\ ngui [ơi plơi prong le\ anih anom hơpă leng kơ hru\p sôh, yua anun kâo pơmin gơ`u amra rai hơduah e\p lăng [ơi hơdôm anih anom hiam kah hăngđơnao Tuyền Lâm anai.”

Lu anih anom bơwih kơ bruă tuai ]ua\ ngui pha ra biă

            Hăng Tơlơi pơsit tu\ yap Kual tuai ]ua\ ngui Dơnao Tuyền Lâm Đà Lạt jing Kual tuai ]ua\ ngui Lon ia, Khoa dêh ]ar ta rơkâo Jơnum min m[s tơring ]ar Lâm Đồng hmâo bruă gơgrong ngă tui bruă ako# pơ phun, wai lăng, mă yua, pơlar anih anom tuai ]ua\ ngui lon ia tal blung a mơng Việt Nam tui djơ\ tơlơi pơkă hmâo pơsit, hăng tui tơlơi pơkă wai lăng hăng pơtô ba mơng {irô ding jum wai lăng bôh thâo, bơkơja\p drơi jăn hăng tuai ]ua\ ngui.

Ơi Nguyễn Xuân Thành, Khoa Gru\p wai lăng Kual tuai ]ua\ ngui dơnao Tuyền Lâm Đà Lạt brơi thâo:

            “Jơnum min m[s tơring ]ar ăt hmâo laih mơn hơdră pơtrun pel e\p glăi tơlơi ngă pơhư\\\] tuh pơ plai, ruah ta` hơdôm pô tuh pơ plai kiăng sir djop hơdôm kual do# glăi.

Kiăng ngă hiưm hơpă [ing ta tuh pơ plai ba glăi bôh tơhnal rah, mă yua lon ba glăi bôh tơhnal samơ\ ăt pơhlôm rah mơn rơhuông adai lon mơnai, ngă hiưm hơpă dưi pơtrut kual tuai ]ua\ ngui Tuyền Lâm hăng tuai ]ua\ ngui mơng Đà Lạt đ^ kyar kơtang đ^.

Mơta pơkon, mơng ră anai pơ\ anăp tơring ]ar ăt amra mă yua mơn hơdôm tơlơi pơkă tui djơ\ phiăn pơkă, amra lui h^ hơdôm pô tuh pơ plai [u dưi ngă, [u kơja\p bruă.”

            Hrim thun, kual tuai ]ua\ ngui Tuyền Lâm pơhư\] hmâo 2 klak ]ô tuai amăng lon ia hăng dêh ]ar ta] rơngiao rai ]ua\ lăng, pơdơi pơdă; pơsir bruă mă kơ 1000 ]ô mơnuih mă bruă hăng djru pơgo#p hrom ngăn drăp kơnuk kơna năng ai `u 20 klai prak.

Hăng bruă Khoa dêh ]ar pơsit tu\ yap Kual tuai ]ua\ ngui Dơnao Tuyền Lâm jing Kual tuai ]ua\ ngui Lon ia blung a, gơnong bruă tuai ]ua\ ngui Đà Lạt – Lâm Đồng glăk do\ng [ơi anăp sa tơhnal gal đ^ kyar phrâo.

                                                                        Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr