VOV4.Jarai - Tui hăng tơlơi pơmin mơng djuai ania K’ho, bruă atông c\ing le\ yua [ing đah rơkơi. Khă hnun, [ơi [ut plơi Bồ Liêng, tơring kual Đinh Văn, Lâm Hà, Lâm Đồng hơmâo pơjing grup đah kơmơi atông c\ing. Lu thun rơgao, grup c\ing anai gum pơgôp prong biă amăng mông ngui ngor [udah mông jơnum prong mơng plơi pla.

Mơng anet truh kơ prong hơdip amăng kual hơmâo gru grua atông c\ing mơng djuai ania K’ho, tơring kual Đinh Văn, tơring glông Lâm Hà, Lâm Đồng, amai Ka Phen thâo suang rơmuan biă mă, thâo adoh tơlơi adoh djuai ania `u yua yă `u hăng am^ `u pơdô| glăi. Samơ\ [u pơdơi dơ\ anun đôc\ ôh, `u kiăng thâo atông c\ing tui hăng [ing ayong `u dong.

Amăng lu thun gum hro\m hăng grup atông c\ing amăng plơi pla, `u gir hrăm tui arăng atông c\ing, atông tui jua c\ing mơng [ing tha. Biă `u, amai Ka Phen hơmâo ayong `u le\ kơhnâo nghệ nhân ưu tú K’Bes – pô gơgrong bruă gru grua boh thâo đưm Anom bruă gru grua pơkơjăp drơi jăn  - pôr pơhing tơring glông Lâm Hà pơtô glăi atông c\ing rơguăt.

Truh mông anai, `u atông rơguăt hơdôm tơlơi atông c\ing 6, laih anun hrăm dong c\ing 2. anun le\ jua c\ing hơmâo 2 c\ô mơnuih atông đôc\, hro\m hăng đing ayup 6 [e\ (kơm boăt), khèn hơmâo jua mơ`i phara, atông tơnap hloh.

Amai Ka Phen ră ruai, hlâo adih, mơnuih djuai ania K’ho lăi le\, atông c\ing le\ bruă [ing đah rơkơi. Yua tơlơi pơmin anai mơ\ lu [ing đah kơmơi [u khin nao hrăm atông c\ing ôh. Khă hnun, `u [u hu\i kơ arăng lăi ôh, kho\m kiăo tui tơlơi `u hor mơn.

Truh ră anai, [u kơnong thâo atông djop jua c\ing đôc\ ôh mơ\, `u le\ pô atông c\ing ‘’am^’’, anai le\ c\ing ba jơlan hơdôm boh c\ing do\ glăi amăng ring c\ing hơmâo 6 boh c\ing ania. Dưi ngă tui anun, Ka Phen bơni biă mă kơ ayong `u le\ kơhnâo K’Bes (arăng juăt iâu Bèp Diệp) pơtô brơi `u.

“Kâo bơni biă mă kơ Bèp Diệp hăng ama kâo pô pơtô brơi kâo thâo atông c\ing, pơtô glăi kơ ană tơc\ô tơdơi anai dong. Kâo kiăng rơnuk ană tơc\ô ăt kah hăng rơnuk gơmơi anai thâo djă pioh gru grua boh thâo mơng đưm ơi yă pioh glăi le\ c\ing hơgor. {ing ta le\ rơnuk hlăk ai kho\m hơdor na nao bruă djă pioh hăng pơtrut đ^ gru grua atông c\ing, kiăng gru grua anai do\ na nao hăng ană tơc\ô mô yâu rơnuk tơdơi”.

Amai Ka Phen hăng ring c\ing yôm mơng sang ano\ `u.

Hơmâo pơjing pơ plơi Bồ Liêng mơng thun 2011, ră anai le\ {ut plơi Bồ Liêng, tơring kual Đinh Văn, tơring glông Lâm Hà (Lâm Đồng), Grup c\ing đah kơmơi tơring kual Đinh Văn ră anai hơmâo 12 c\ô, mơng 30 truh 50 thun.

Truh ră anai, mơnuih amăng grup c\ing đah kơmơi tơring kual Đinh Văn thâo atông rơguăt hơdôm tơlơi atông, kah hăng: Gùng me (C|ơkă tuai), Cing ting (Hơ-ơc\ hmưi kơ hrơi blah dưi) hăng Rơhrach (Puh pơđuăi c\im) laih anun sa, dua tơlơi atông pơko\n dong.

Tui hăng nghệ nhân ưu tú K’Bes, pô gơgrong bruă boh thâo – adoh suang tơlơi đưm [ơi ANom bruă gru grua pôr pơhing hăng Pơkơjăp drơi jăn tơring glông Lâm Hà, kiăng dưi atông rơguăt c\ing le\ tơlơi [u amu` ôh, mơ\ kho\m hơmâo mông hrăm glêh glar biă mă.

Tơlơi yôm hloh amăng bruă atông c\ing le\ atông djơ\ jua mơ`i, c\ing anai pơkhă hăng c\ing adih djơ\ pơrơtlep hnun. Hăng [ing đah kơmơi hrăm atông le\ tơnap hloh. Samơ\ tơlơi khăp kơ gru grua đưm, amuaih djă pioh hăng pơđ^ tui boh thâo djuai ania K’ho, adơi amai amăng grup atông c\ing [ut plơi Bồ Liêng dưi hrăm hăng dưi djă pioh gru grua đưm laih.

“Pơhmu hăng [ing đah rơkơi le\ [ing đah kơmơi mơng anet truh do\ rơkơi gơ`u do\ hơnong ha anih đôc\, [u đuăi hyu do\ pơko\n dong, hơmâo bruă hơget thơ iâu gơ`u nao mơtăm yơh. Yua anun pơ[ut jing grup atông c\ing amu` biă. Grup atông c\ing đah kơmơi, atông c\ing kar hăng [ing đah rơkơi mơn, yua gơ`u pơhrăm atông kar hăng [ing đah rơkơi mơn, djơ\ ano\ `u gơ`u hrăm ta` hơdor hloh kơ [ing đah rơkơi mơtăm lah”.

Kơhnâo K’Bes hro\m hăng [ing go\p amăng grup atông c\ing hrăm atông c\ing c\ơkă tuai – Gùng me.

Tui hăng ơi K’Thế, Kơ-iăng khua anom bruă gru grua pôr pơhing – Pơkơjăp drơi jăn tơring glông Lâm Hà, Lâm Đồng, mơng đưm laih, đah kơmơi djuai ania K’ho thâo atông c\ing, samơ\ [u hơmâo lu mơnuih ôh.

Amăng hrơi ngui ngor, ngă yang rơbang amăng plơi pla, adơi amai hlơi thâo atông lêng hơmâo arăng brơi atông hro\m hăng [ing đah rơkơi. Ano\ hiam mơng grup atông c\ing đah kơmơi le\ lăng kơnuih [ing `u hiam.

{ing phrâo hrăm atông le\ gơ`u atông rơnang, tong ten, hrăm ta` hơdor hloh er c\ing. Grup atông c\ing đah kơmơi gir hrăm biă, atông abih djop jua c\ing, grup gơ`u hiam hloh kơ [ing đah rơkơi, buh eng ao ăt hiam hloh mơn.

“Amăng hrơi pơphun jơnum ngui ngor atông c\ing hơgor mơng tơring ]ar, mơng plơi pla amăng hơdôm thun giăm anai, gơmơi lêng brơi [ing đah kơmơi soh nao ngui ngor, đ^ atông c\ing, lăng gơ`u hiam biă mă, [ơi lan ngui, gơmơi pơkra anih atông c\ing djơ\ hăng tơlơi jơnum mơn, kah hăng pơdong gong hơdrai, hơmâo c\eh tơpai hăng a`ăm [ong mơng djuai ania pô, [ing adơi amai atông djơ\ jua biă.

Yua anun kiăng pơtô brơi lu đah kơmơi atông c\ing dong, abih rơnuk anai truh rơnuk tơdơi amăng plơi lah hăng grup atông c\ing amăng [ut plơi Bồ Liêng, [udah  grup atông c\ing plơi [on Sre Nhác le\ bruă kiăng pơhlôm gru grua boh thâo atông c\ing’’.

Mơng hrơi hơmâo Anom bruă gru grua pôr pơhing hăng pơkơjăp drơi jăn tởing glông Lâm Hà đăo gơnang, brơi grup đah kơmơi atông c\ing [ut plơi Bồ Liêng nao ngui ngor atông c\ing hro\m [ơi tơring ]ar Lâm Đồng hăng hơdôm boh plơi pla amăng tơring ]ar, mă lu pri biă mă, mơng hră bơni, hla kơ bơni mơng tơring ]ar hăng hơdôm tơring ]ar pơko\n lêng kơ hơmâo.

Hơmâo tơlơi dưi ngă yôm tui anai le\ yua grup atông c\ing đah kơmơi gir hrăm, pơhrup hiam laih anun atông jua tơnap, atông kiăo tui tơlơi jơnum samơ\ ăt djơ\ hăng gru grua boh thâo mơn.

Hăng pran jua amuaih hrăm atông c\ing, gơgrong bruă arăng jao, grup atông c\ing đah kơmơi K’ho [ơi [ut plơi Bồ Liêng, tơring kual Đinh Văn, Lâm Hà, Lâm Đồng pơ[uh gru grua boh thâo phara mơng djuai ania K’ho, laih dong djru pơjing lu bruă jơnum ngui gah gru grua boh thâo [ơi tơring ]ar.

Siu H’Mai: Pơblang hăng pôr