VOV4.Jarai- Hăng lu djuai ania [iă [ơi kual C|ư\ Siăng, hơdôm tơlơi ngă yang jing anih anom c\i atông c\ing ring hơgor.

 

Biă mă `u le\ hăng djuai ania Bahnar, ngă yang đ^ do\ sang rung le\ hrơi ngă yang prong, pơ[ut lu tơlơi ngă yang anet hloh, anai le\ gru grua hiam mơng c\ing hơgơr, sa gru gru grua hiam amăng tơlơi hơdip mơda mơng ană mơnuih.

 

Hăng djuai ania Bahnar, sang rung jing gru pơdah tơlơi phiăn kơ plơi pla.

 

Lơ\m hơmâo sang rông phrâo, neh met wa pơphun Ngă yang (sơma et hơtok hnam rông ‘nao), jing hrơi pơpu\ kơ yang rơbang yua hơmâo tơlơi gum djru kơ mơnuih [on sang hơdip mơda hơđong kjăp, rơnuk rơnua, pơđ^ kyar.

 

Juăt `u tơdơi kơ 3 thun ngă sang rung, tơdah amăng plơi huăi hơmâo tơlơi truh sat hơget ôh, lơ\m bơyan puih pơdai kơtor amra ngă yang mơtăm.

 

Tha plơi Đinh Hmunh, plơi Mơ Hra, să Kong Lơng Khơng, tơring glông Kbang, Gialai, brơi thâo tui anai:

 

‘’Sang rung phrâo le\ kho\m ngă yang hăng kơbao. Tơdah plơi pla hrăm hră, bơwih [ong huă aka [u đ^ amo\ go\ le\ ta kho\m tơguăn mơng 1 truh kơ 3 thun dong.

 

Tơdah bơwih [ong đ^ kyar le\ ană plơi tu\ ư pơc\ruh ngăn c\i ngă yang amăng sa [udah 2 thun đôc\.

 

Lơ\m 3 thun le\ kho\m ngă yang hăng sa drơi kơbao, kơbao anai le\ pioh c\i ngă Yang.

 

{ing ta kho\m pơ[ut ană plơi pơc\ruh prăk kăk yơh c\i blơi kơbao, ngă yang kiăng ană plơi pla hiam drơi jăn pran jua, bơwih [ong đ^ go\ amo\, huăi hơmâo tơlơi duăm ruă, sang ano\ hiam klă na nao’’.

 

Gơnam c\i ngă yang đ^ sang rung mơng djuai ania Bahnar kho\m hơmâo: Sa drơi kơbao tơnô ju\, sa drơi un prong, 7 drơi mơnu\ ông hăng sa drơi mơnu\ ania.

 

Ngă yang đ^ sang rung pơphun ngă amăng 3 hrơi:

 

Hrơi blung a le\, [ing tha plơi jơnum pơc\rông sai bruă ngă yang. Hơmâo ngă yang anet dong c\i lăi pơhmư\ kơ yang rơbang, thâo kơ bruă ană plơi pla pre c\i ngă yang sang rung phrâo, kiăng [ing yang rơbang djru bruă anai hiam klă rơnuk rơnua.

 

Amăng hrơi ngă yang anai, neh met wa atông c\ing hăng jua c\ing tơ nơn, anai le\ tơlơi pơpu\ bơni.

 

 

Amăng hrơi tal 2, ăt ngă yang anet dong mơn, rơkâo kơ yang rơbang brơi ană plơi mut amăng glai drôm kyâo ngă gong drai, huăi hơmâo pô hlơi drơi hơpă trơ\i djơ\ tơngan [le\ drah ôh.

 

Djuai ania Bahnar ngă gong drai hiam biă mă. Anai jing sa mơta bruă trah rup hmư\ hing hloh.

 

Gong drai ngă hăng kyâo, tơdah pơdong đ^ glông le\ yang rơbang amu` hloh c\i glăi pơ[ut amăng hrơi ngă yang.

 

{ơi gong drai arăng dưm troă hăng hre\ bơrơdô, ăt ngă  hăng kyâo mơ\n, atol [ơi 4 bơnah.

 

Lơ\m anun, arăng atông c\ing ring hơgơr hăng ayun soang hăng anăn `u hơtok hnam rông ‘nao (hru\p hăng tơlơi yâo mơ-ak lơ\m đ^ sang rung).

 

Lơ\m gong drai hơmâo pơdong đ^, kơbao akă [ơi gong ngă yang laih. Sa ară hre\ huai amoan hiam biă mă c\ut nao [ơi tơkoai kơbao.

 

Lơ\m anai, amăng plơi ri\m boh sang pơđar sa c\ô mơnuih pơ ala apăn hre\ akă kơbao. Hlơi hlơi leng kiăng mut hro\m hrơi ngă yang anai soh.

 

Hre\ anai tơdơi kơ anun arăng glon glăi, pioh nao amăng sang rung laih anun lăng kah hăng hre\ yang yôm biă mă.

           

 

}ing hơgơr le\ sa tơlơi yôm pơphăn [u dưi kơ[ah ôh amăng hrơi ngă yang mơng djuai ania Bahnar.

 

Amăng hrơi ngă yang, [ing kơhnâo atông c\ing hơmâo arăng pơpu\ tui anai: ri\m c\ô mơnuih amra hơmâo [ing đah kơmơi c\ut nao [ơi tơkoai ha ară a`u\ ngă hăng mơrai laih anun [ing gơ`u amra c\ut na nao amăng hrơi ngă yang.

 

Lơ\m anun, [ing gơ`u atông c\ing ring hơgơr jua c\ing pơpu\ kơ yang rơbang hăng ayun soang.

 

Jua c\ing lơ\m anai hmư\ rơnang, rơngôt, mơ-ak hiư\m amăng pran jua.

 

 

Truh hrơi tal 3, mơnuih [on sang ngă yang anet dong mơ\n, pre lui kơ hrơi ngă yang prong, arăng iâu le\ Kơ ya (anai le\ tơlơi pơc\uh, hlơi hơmâo hơget le\ pơc\ruh ano\ anun, pơplir hơbit amăng plơi pla).

 

Lơ\m anai, arăng amra atông c\ing er Kơ ya hăng jua dik dăk, mơ-ak mơ-ai.

 

Tơdơi kơ anun, hrơi ngă yang tlâ|o kơbao truh laih. Tha plơi phai tơpai, iâu yang rơbang rai pơhmư\, c\i lăi pơthâo bruă plơi pla pre c\i tlâ|o kơbao.

 

Tui hăng ayong Đinh Văn Minh, plơi Mơ Hra,să Kông Lơng Khơng, tơring glông Kbang, Gialai lă\i le\, amăng tơlơi phiăn kơ neh met wa djuai ania Bahnar, tơdah tlâ|o kơbao le\, ako\ kơbao wit pơdar gah yang hrơi [le\ [udah pơdar nao tơpă sang rung, tui anun kah hiam klă, hơmâo bưng băi kơ mơnuih [on sang amăng plơi.

 

‘’Amăng hrơi tlâ|o kơbao mơ-ak biă mă. Abih bang ană plơi [uh rơđah tha plơi, [ing tơdăm tlâo| kơbao, atông c\ing, laih anun abih bang ôr hrek đ^ hăng adai kiăng yang [uh kơbao anai djai laih’’. 

 

Tơdơi hơmâo laih ako\ kơbao hăng gơnam ngă yang, tha plơi phai dong: ‘’Ơ Yang hiam, yang yu\ yang ngo\, rơkâo kơ yang wai lăng brơi kơ mơnuih mơnam hăng gonam tam [ing gơmơi, hrơi anai [ing gơmơi hơmâo mơnong un, mơnong mơnu\, iâu glăi [ing gih rai mơ`um [ong, djru kơ ană plơi, rơkâo kơ yang brơi bơyan pơdai kơtor hiam, mơtah mơda, hơmâo lu pơjeh…’’.

 

Truh [ơi anai, arăng hơdai atông c\ing pơpu\ kơ yang rơbang. Mơnuih [on sang tơdơi kơ anun nao o\m ako\ kơbao, laih anun ngă yang [ong ako\ kơbao dong.

 

Amăng hrơi ngă yang đ^ do\ sang rung mơng djuai ania Bahnar, pô nao ngă yang thâo lu biă mă tơlơi ngă yang anet.

 

Laih anun ri\m tal ngă yang, arăng lêng kơ atông c\ing hăng atông jua c\ing phara.

 

Anai le\ hrơi ngă yang pơdah rai gru grua hiam klă tơlơi hơdip mơda atông c\ing ring hơgơr kual C|ư\ Siăng hăng abih bang tơlơi yôm pơphăn hơmâo mơng đưm hlâo.

 

Hrơi ngă yang đ^ sang rung jing hrơi ngă yang hmư\ hing hloh kơ djuai ania Bahnar [ơi tơring ]ar Gialai, amăng anih anom hơmâo gru grua c\ing hơgơr kual C|ư\ Siăng, sa gru grua hơdip mơda yôm hloh mơng mơnuih mơnam.

           

Siu H’Mai: Pô ]ih hăng pôr