VOV4.Jarai - Phrâo anai, dưi hmâo tơlơi gum djru mơng gong gai, [irô apăn bruă, neh wa djuai ania Mạ [ơi [ôn B’Năm Prăng Răh, să Dak Plao, tơring glông Dak Glong, tơring ]ar Daknông hmâo pơ phun ngă yang dlai pioh bơni kơ yang rơbang pơgang ba, wai lăng djru brơi bơyan pơdai jor, kơtor lu hăng rơkâo brơi [ôn lan jai hrơi jai pơdrong kơtang.

           

Ngă yang dlai le\ sa amăng hơdôm tơlơi ngă yang jơnum ngui prong mơng djuai ania Mạ. Thun anai le\, dưi hmâo kơnuk kơna djru abih bang prăk pioh pơ phun jơnum ngui ngă yang.

 

Djop phiăn ngă yang leng kơ dưi pơ phun tui djơ\ phiăn juăt kah hăng: Ngă yang rơkâo, ngă yang pơdo\ng go\ng drai, phiăn tơju\ pla… Anih anom pơ phun ngă yang le\ kual dlai hơ]ih giăm drai ia }roah mơng [ôn B’Năm Prăng Răh.

Tha plơi K’Krang prăp lui gơnam ngă yang dlai klô

Khă jơlan mut amăng kual ngă yang tơnap tap, khom ba nao hăng rơdêh kai samơ\ mơng mơguah, neh wa amăng [ôn hăng [ơi hơdôm kual jum dar ăt [uh [o# djop mơn pioh hmư\ bruă ngă yang.

           

Tơlơi ngă yang dlai le\ sa amăng hơdôm phiăn ngă yang prong biă, dưi pơ phun 3 thun [udah 5 thun sa wot tơdơi kơ yuă hơpuă. Hlâo kơ hrơi ngă yang, hlăk ai amăng [ôn hyu dlai ruah phun pơ-ô hiam pioh pơkra phun go\ng drai; hơdôm phun kram kơja\p ngă tơmeh kă be.

 

Đah kơmơi le\ bơwih asơi a`ăm, prăp lui gơnam ngă yang. Tha plơi le\ ruah anih anom to\ng ten, tơdơi kơ anun rơkâo yang rơbang dlai klô hăng [ing yang bang pơkon brơi kơ [ôn lan pơ phun ngă yang.

           

Hlăk ai amăng [ôn hmâo dưh ha mlăm pioh prăp lui hơdôm gơnam mă yua kơ hrơi tơdơi. Pô tuai gum hrom atông ]ing hơgor, ayu\p m’[uo#t… {ơi giăm anih krom apui, neh wa do# ră ruai tơlơi đưm jum dar kual dlai hơ]ih.

           

Amăng mơguah hrơi tơdơi, hrơi ngă yang phun, hơdôm phiăn ngă yang mơng mông ngă yang dlai pơ phun yôm phăn biă.

Ngă yang kiăng bơni yang rơbang dlai klô pơgang, lăng ba ană plơi

Gơnam ngă yang hmâo: sa drơi be, 1 ako# un, 2 drơi mơnu\, sa drơi bip, sa mong ia, sa mong tơpai, sa jam `ar, 7 bôh ]eh tơpai, sa ]ơangua dưm kông kom hăng kiơng.

 

Abih bang dưi dưm [ơi tơkai phun go\ng drai. Truh mông ngă yang, tha plơi K’Krang trơ\i ako# mơnu\ - hlô mơnong pioh ngă yang, mă drah mơnu\ pik đ^ hăng tơmeh ngă yang hăng klai amăng tơpai pioh ngă yang ia, yang dlai.

           

Tơlơi phai tui anai: “Ơ yang ia, yang dlai, yang ia ]roh hnoh Dak Glong, yang ia krông Đồng Nai! Hrơi anai, hrơi klă blan hiam, [ôn gơmơi pơ phun ngă yang.

 

Anai le\ asơi hrong, anai be\ tơnô, anai mơnu\ ông… jak iâu [ing yang rơbang rai hmư\ hăng djru brơi plơi pla trơi pơđao, yâu mơ-ak, ană bă rơnuk rơnua suaih pral.

 

Rơkâo pơtrun brơi tơlơi yâu mơ-ak kơ ană đah rơkơi, đah kơmơi tơlơi suaih pral, ană bă triăng hrăm hră, ơi yă am^ ama hơd^p dlông rông sui, akan hơdang ]eh ]ar lar djuai, mơnu\ bip bă lan, rơmô kơbao bă war…”.

Atông ]ing hơgor, ayup đing m’[uo#t, suang l bruă pơ phun luh gah amăng mông ngă yang

 Tu] rơnu], tha plơi jak iâu djop mơnuih mơ`um tơpai ]eh, [ong gơnam ngă yang, jao kông kom suaih pral hăng pơ phun ngă yang rah pơjeh, pla kyâu…

           

Ngă yang dlai dưi pơ phun ta#o klă, djop hơdôm phiăn ngă yang tui phiăn juăt. {ơi hơdôm ]ra\n ngă yang, hrom hăng jua ]ing hơgor, adôh suang, ayup m’[uo#t…, neh wa nao pơhmư\ hlơi hlơi leng kơ adôh tơlơi adôh đưm djuai ania Mạ hmâo bôh yôm lăi kơ ]ư\ siăng, bơni bôh yua mơng dlai klô pioh kơ tơlơi hơd^p mơda plơi pla.

 

Yua kơ mơng đưm hlâo, tơlơi hơd^p mơda neh wa hmâo pơke\ hrom laih hăng ]ư\ siăng mơng rơnuk anai truh rơnuk pơkon.

 

Bruă ră ruai kơtuai akhan hăng adôh suang amra djru ană tơ]ô [uh bruă mă, bôh tu\ yua `u, mơng anun gum tơngan hrom djă poh, pơgang dlai klô, pơlar dlai klô jai hrơi jai mơtah hiam.

           

Tha plơi jak iâu tuai [ong gơnam ngă yang

Tha plơi K’Siêng [ơi [ôn B’Năm Prăng Răh mơ-ak: “Neh wa mơ-ak biă lom dưi hmâo gong gai hơdôm gưl ngă gal brơi, djru brơi kiăng dưi pơ phun ngă yang dlai klô djơ\ phiăn.

 

Mơng anun, neh wa, plơi pla jai hrơi jai pơke\ hrom, hruă kơja\p pran jua mut hrom, djru nao rai tơdruă amăng tơlơi hơd^p mơda”.

           

Yă H’ Jang mơng [ôn Phi Mur, să Quảng Khê, tơring glông Dak Glong, ăt lăi pơthâo mơn: “Sui laih djuai ania Mạ mơng hmâo pơ phun ngă yang dlai.

Jao kông suaih pral hăng kiơng kơ tuai gum hrom nao pơhmư\

Rơngiao kơ bruă pơdah pran jua pơ pu\ pioh kơ yang rơbang, anai do# jing tal pioh neh wa dưi bưp nao rai, bơra\ ruai tơlơi găn rơgao bơwih [ong huă, pơtô lăi ană bă gum tơngan hrom pơgang dlai”.

           

Ngă yang dlai mơng djuai ania Mạ jing gru jơnum bôh thâo đưm, đăo kơ yang rơbang mơng sui thun, hmâo bôh yôm dơlăm pioh kơ tơlơi hơd^p pran jua, pơsit pơlir hơbit mơng plơi pla hăng dlai klô, pơ pu\ hăng pơgang dlai klô.

 

Bruă pơ phun ngă yang djru neh wa djuai ania Mạ pơđ^ tui tơlơi pơmin djă pioh, pơgang bôh thâo đưm, ngă tui pran jua mut hrom, pơke\ hăng plơi pla ala [ôn./. 

Siu H’ Prăk: Pô ]ih pơblang hăng pôr