VOV4.Jarai - Ăt tui hăng lu djuai ania pơko\n [ơi kual C|ư\ Siăng mơn, djuai ania Êđê [ơi Daklak mơng đưm đă ră hlâo mă kyâo mơng glai rưng pơkra gơnam amăng sang ano\ kah hăng grê kpan, sưng đih, tơmeh sang, tơkai rơ`an…

Hlâo c\i drôm sa [e\ kyâo, gơ`u juăt ngă yang rơkâo kơ yang glai hăng yang wai lăng kyâo. Anai le\ tơlơi ngă yang pơpu\ kơ glai rưng mơng djuai ania Êđê.

Tui hăng tơlơi phiăn djuai ania Êđê, hlâo c\i drôm kyâo prong, pô sang [udah pô wai lăng glai juăt ngă yang rơkâo kơ yang rơbang lăng ba, ngă hiam kơ bruă drôm kyâo, kyâo hiam pioh pơkra gơnam amăng sang ano\.

Amăng hrơi ngă yang, pô phai yang pơ ala kơ pô sang ngă yang glai, yang c\ư\, yang ia, rơkâo kơ yang brơi pô sang dưi drôm bơrơbuh kyâo.

 Rơ-i pioh gơgam ngă yang drôm kyâo

Hăng tơlơi pơmin tui anun, c\i ru\ pơdong glăi tơlơi ngă yang mơng djuai ania Êđê, phrâo anai, Gơnong bruă gru grua – boh thâo hăng Tuai c\uă ngui Daklak iâu pô phai yang hăng [ing kơhnâo ngă yang hlâo c\i drôm bơrơbuh kyâo long não prong krên dên amăng đang ngui ngor Biệt Điện Bảo Đại plơi prong Buôn Ma Thuột.

Pô phai yang le\ ơi Lê, do\ [ơi [uôn Ea Bông, să C|ư\ Êbur, plơi prong Buôn Ma Thuột Daklak brơi thâo, hăng djuai ania Êđê, anai le\ bruă pơpu\ kơ kyâo pơtâo, yua dah rim [e\ kyâo lêng kơ hơmâo yang wai lăng, yua anun yang brơi kah mơng dưi drôm, kyâo `u mơng kjăp na nao.

Gơnam ngă yang pioh ataih mơng phun kyâo 10 met, pô phai amra phai yang [ơi anăp gơnam pơyơr kơ yang rơbang

‘’Tơlơi ngă yang anai pơphun ngă yua dah phun kyâo anai prong, hơdip sui thun laih, gin gi arăng mă kyâo anai yơh ngă sang đih, ngă sưng kpan, yua anun kho\m [ong un yơh kiăng yang rơbang wai lăng ba kyâo huăi pho\, huăi mot [ong, dưi pioh sui, phun kyâo lơm ta koh drom ăt rơnuk rơnua mơn, huăi poh kơtit djơ\ gơnam pơko\n ôh.

Hăng hơdôm [e\ kyâo prong tui anai [u dưi drôm mă hơjăn ôh, mơta dua dong, khă mơng kyâo phrâo, kyâo anet samơ\ tơdah ta drôm c\i ngă tơmeh sang ăt kho\m ngă yang giong kah mơng dưi nao drôm, tui anun kah tơmeh `u mơng kjăp, hiam.

Pô phai yang iâu yang rơbang glăi pơhmư\

Kiăng ngă yang, pô sang prăp lui rơ-i mơ`am hăng kram c\i pioh gơnam, gai tơkang tơpai, sa drơi un tơnô, tơpai c\eh, hla mơlu, ho\t dju\p, asơi, braih, hlin…{ơi rơ-i pioh gơnam, arăng hlă nao sa [e\ than phun tang, atôl đ^ hăng phun `u kông rơnin hăng aset kơpaih dong c\i pơ ala kơ anih yang do\.

Lơm jua ]ing mơni, pô phai pơphun ngă yang, iâu yang rơbang djo\ anih glăi lăng, pơsit brơi bruă rơkâo drôm kyâo mơng pô sang. Tơlơi phai tui anai:

‘’Ơ yang wai lăng glai klô, đang hmua, yang rơbang amăng plơi amăng pla, phun kyâo prong anai hơmâo phun do\ gah hang ia, hơmâo akha do\ amăng c\roh. Tơdơi anai lơm koh drôm rơkâo kơ [ing gih lăng ba, pơtrun brơi tơlơi rơnuk rơna kơ ană mơnuih, huăi ba tơlơi djai rơngiă.

Yua anun yơh, hrơi anai, sang ano\ gơmơi ngă yang hăng un prong tơpai prong kiăng [ing gih lăng ba, pơsit brơi, brơi sang ano\ bưp lu tơlơi hiam klă, huăi hơmâo tơlơi truh sat.

Kiăng tơdơi anai, phun kyâo anai ngă sưng đih, grê kpan. Truh hrơi kyâo pơkra jing sưng, jing grê, ăt c\ang rơmang yang rơbang lăng ba pô sang kiăng bưp tơlơi hiam mơ-ak, rơnuk rơnua na nao mơn’’.

Pô phai tuh ia tơpai hăng hơrai braih jum dar phun kyâo

Giong mơng anun, pô phai rơbat jum dar phun kyâo, pik drah un hăng hơrai braih, rơkâo rơnuk rơnua, phun kyâo rơbuh djơ\ glông. Laih dong phai rah buh rah kông brơi kơ pô sang, kiăng hơmâo tơlơi hiam klă kơ pô sang.

Nao lăng tơlơi ngă yang bơrơbuh kyâo long não rơbêh 100 thun, [ơi Biệt điện Bảo Đại, plơi prong Buôn Ma Thuột, ơi Y Thái Êban hok mơ-ak biă mă. Yua dah sui laih `u mơng [uh arăng ngă yang anai.

Bruă pơ[uh glăi tơlơi ngă yang jing bruă yôm biă mă, c\i djă pioh hăng pơtô glăi kơ rơnuk tơdơi thâo.

Pô iâu yang, buh kông [ơi tơngan pô sang (pô wai lăng kyâo glai) hiam drơi jăn pran jua

‘’Hơdôm tơlơi ngă yang anai pơhmu hăng đưm hlâo [u hơmâo ano\ phara hơget ôh, yua anun [ing gơmơi hrơi anai kiăng pơ [uh glăi tơlơi phiăn ta đưm, kiăng ană tơc\ô mô yâo [uh [ơi mơta, kiăng tơdơi anai amra ngă glăi yang anai tui hăng ơi yă ta ngă mơng hlâo, kah hăng [ing gơmơi ngă anai, tui anun kah gru grua hiam mơng djuai ania ta mơng dưi do\ glăi tui hơđăp’’.

Ơi Y Chen Niê, mơnuih mă bruă amăng Gơnong bruă Gru grua boh thâo – Pơkjăp drơi jăn hăng Tuai c\uă ngui Daklak brơi thâo, amăng hrơi ngă yang drôm kyâo, djuai ania Êđê ăt ngă phara mơn tơlơi ngă yang hăng phun kyâo hơdip hăng phun kyâo djai.

Tui hăng tơlơi pơmin mơng neh met wa, phun kyâo hơdip sui djai h^ amra ba truh tơlơi [u hiam, yua anun kho\m kiăng ngă yang [ơ\i hlâo c\i drôm, hu\i [ă tơlơi [u hiam klă truh pơ phun kyâo pơko\n, c\i wai pơgang glai rưng pơđ^ kyar kjăp.

‘’Tui hăng tơlơi juăt ngă mơng djuai ania Êđê, hăng hơdôm [e\ kyâo hơmâo tơlơi [u klă hiam amra hơmâo tơlơi ngă yang phara laih anun hơdôm phun kyâo ba glăi tơlơi hiam klă le\ ngă yang phara mơn.

Pơhmutu kah hăng phun kyâo djai le\ tơlơi ngă yang ăt phara mơn, yua dah djuai ania Êđê pơmin phun kyâo djai h^ kah hăng lăi pơhmư\ hơmâo tơlơi [u hiam klă, hơmâo tơlơi truh, [udah hăng hơdôm phun kyâo mơ\ hơmâo pô pla le\ yua pô sang [u thâo wai lăng, [u thâo ko\m yua hnun amra hơmâo tơlơi truh.

Yua anun arăng ngă yang c\i puh pơđuăi atâo brâu, puh pơđuăi tơlơi ju\ sat laih anun koh drôm h^ kyâo anun hu\i ngă djai phun kyâo pơko\n dong, laih dong rơkâo brơi pô sang [udah pô wai lăng kyâo hiam drơi jăn pran jua’’.

Tui hăng tơlơi phiăn đưm, amăng hrơi ngă yang, abih bang mơnuih amăng plơi [u dưi nao pơ glai ôh. Pô sang pioh ha hrơi mơtăm yơh c\i ngă yang, ngui ngơr mơ-ak hăng phun kyâo hlâo c\i drôm.

Bruă drôm kyâo amra pơphun tơdơi kơ hrơi ngă yang ha hrơi. Lơm mă jông koh nao [ơi phun kyâo blung a mơ\ phun kyâo huăi tơdlôh, tui anun kah hăng yang rơbang brơi drôm yơh anun.

Tơlơi ngă yang bơrơbuh kyâo le\ gru grua hiam mơng djuai ania Êđê, tơlơi anai kah hăng djru pơtô pơblang ană mơnuih ta thâo wai lăng ayuh hyiăng, glai klô, hơdip hro\m mơ-ak hăng glai rưng laih anun thâo wai pơgang glai rưng.

Siu H’Mai: Pô c\ih hăng pôr