VOV4.Jarai - Ăt kah hăng djuai ania pơko\n [ơi kual C|ư\ Siăng mơn, djuai ania Sê Dang [ơi Daklak hơmâo lu tơlơi ngui ngor tui gru phara, amăng anun hmư\ hing hloh le\ Ngă yang huă asơi hle. Tơlơi ngă yang anai hơmâo ană plơi pơphun amăng hrơi blung a thun phrâo, ngă pơhưc\ tuai mơng ataih hăng ană plơi pla rai ngui hro\m. Anai le\ hrơi kiăng neh met wa ngă yang bơni kơ lon adai, iâu yang lăng ba, brơi pơdai mơboh jor kơtor kơboh lu, tơlơi hơdip trơi pơđao yâo mơ-ak.

 

Ngă yang huă asơi hle le\ tơlơi ngă yang yôm biă mă mơng djuai ania Sê Dang kual C|ư\ Siăng. Rim thun, tơdơi kơ yuă pơdai, wơk kơtơr, djuai ania Sê Dang juăt pơphun ngă yang huă asơi hle. Hlâo adih tơlơi ngui ngor ngă yang huă asơi hle juăt pơphun amăng 3 hrơi mơtăm, hăng lu tơlơi phai yang.

 

Yă Nôu Đi do\ [ơi [uôn H’Ring, să Ea H’Đing, tơring glông C|ư\ M’gar, Daklak brơi thâo, mơnuih djuai ania Sê Dang pơ[ut lu [ơi tơring glông Đăk Tô, tơring ]ar Kontum. Hlâo hrơi rơngai lon ia, hơmâo mơnuih đa đuăi nao do\ pơ Daklak. Khă mơng do\ pơpă tu\ mơn, tơlơi phiăn ăt do\ djă pioh mơn, amăng anun hơmâo tơlơi ngă yang huă asơi hle yơh yôm hloh. Yă Nôu Đi brơi thâo, hlâo adih ană plơi juăt pơphun ngui ngor huă asơi hle amăng rim sang ano\.

 

“Ngă yang huă asơi hle blung a le\ mă pơdai ta phrâo yuă dưm amăng atông, tuh mă ha rơ-i giong anun to\p amăng rơsung, mă braih tơnă asơi, lơ\m asơi tơsă le\ pơpha kơ rim c\ô mơnuih ha kơpot, pơpha adơi ayong, kơnung djuai adơi amai mơng ataih rai ngui hro\m hăng sang ano\.

 

Sang ano\ djă ba tơpai c\eh pioh [ơi rơwang c\ơkă tuai, pơdă gơnam [ong huă, jak iâu abih bang adơi ayong, adơi amai do\ [ong hro\m, mơ`um rah tơpai laih anun huă asơi hle, atông c\ing ring hơgor, ayun suang đik đak mơtăm yơh. Hrơi anun, pô sang c\uh un, c\uh mơnu\, [ong mơnong tơkuih hăng a`ăm hla amăng glai c\i pu\ kơ tuai rai ngui”.

 

Hrơi pơphun ngă yang huă asơi hle tui hluai kơ plơi pla mơn. Hăng djuai ania Sê Dang [ơi [uôn H’Ring, să Ea H’Đing, C|ư\ M’gar, Daklak le\ tu\ ư pơphun amăng lơ 1 blan 1 rim thun.

 

Anai le\ tơlơi ngui ngor mơng abih bang mơnuih, hrơi mông kiăng djop sang ano\ pre lui c\eh tơpai jơman hloh, tơnă asơi amăng đing, o\m mơnong ba nao ngui ngor hro\m hăng plơi pla. Hơdôm boh sang ano\ djă ba gơnam ngă yang pơ sang jơnum plơi pla, hro\m hăng tha plơi ngă yang laih anun jak iâu yang rơbang glăi huă asơi hle.

 

 

Gơnam ngă yang [u dưi kơ[ah mơnong tơkuih ôh

 

Ơi Pê H’Nem, khua plơi buôn H’Ring, să Ea H’Đing, C|ư\ M’gar brơi thâo: Gơnam pơyơr kơ yang kho\m hơmâo mơnong un, mơnong tơkuih, asơi tơnă mơng braih phrâo. Rơ-i pioh gơnam ngă yang kho\m hơmâo ako\ bui jơman laih anun [u dưi kơ [ah mơnong tơkuih ôh.

 

“Tơlơi yôm mơng tơlơi ngui ngor huă asơi hle mơng djuai ania Sê Dăng le\ rơnuc\ thun lơ\m neh met wa yuă pơdai, wok kơtơr giong [hiao, pơdai kơtor jep abih amăng atông. Hrơi anun, abih bang mơnuih amăng plơi pơ[ut [ơi sang jơnum plơi pla, tơ`a nao rai hơdră ngă hmua kiăng hơmâo [ong, pla blan hơpă mơng djơ\, blan hơpă [u lăp, tơdah pla [u djơ\ hrơi [u djơ\ bơyan le\ c\im brim, tơkuih [ong abih”.

 

 

Tha plơi phai yang hăng iâu yang glăi [ong mơ`um

 

Tơdơi kơ tha plơi phai yang, atông c\ing, grup suang c\ing suang jum dar gong hơdrai, tha plơi iâu tuai nao mơ`um lăng tơpai c\eh, [ong a`ăm mơng neh met wa djă ba.

 

Abih bang mơnuih amăng plơi do\ jum dar [ơi c\eh tơpai mơtăm yơh, ră ruai, c\râo brơi phun pla hơget klă, hơdră ngă bruă hiư\m pă, kiăng thun phrâo thâo ruah phun pla djơ\ lăp hăng ayuh hyiăng lon adai [ơi anai, ba glăi prăk lu hloh kơ sang ano\. Ngui hro\m hăng tơlơi ngă yang mơng djuai ania Sê Dăng, ayong A Hinh hok mơ-ak, drưh yua biă mă hăng gru grua boh thâo hiam mơng djuai ania `u.

 

“Ngă yang huă asơi hle, tui hăng mơnuih djuai ania Sê Dang le\ tơlơi jơnum ngui ngor [ong huă mơ-ak biă mă. Tal sa le\ kiăng neh met wa amăng plơi pơlir hơbit pran jua, thâo djru nao rai, tal dua dong le\ djă pioh gru grua boh thâo hiam mơng đưm.

 

Kâo c\ang rơmang tơlơi ngui ngor anai hơmâo pơphun na nao rim thun. Hlăk ai tơdăm dra gơmơi hok mơ-ak hăng lăng yôm biă mă kơ tơlơi ngă yang huă asơi hle anai. Anai le\ hrơi abih bang mơnuih amăng plơi pla taih, jê| rai jơnum ngui, pơbưp nao rai, hơ-ơc\ hmưi kơ tơlơi klă hiam amăng thun phrâo”.

 

 

Grup atông c\ing hăng [ing tuai suang jum dar gong hơdrai

 

Tui hăng ơi Pê Choar, Khua git gai grup ping gah [uôn H’Ring, sa Ea G’Đing, C|ư\ M’gar, Daklak brơi thâo, hlâo adih, djuai ania Sê Dang juăt pơphun ngă yang huă asơi hle amăng sang ano\ đôc\.

 

Sang ano\ hlơi thơ yuă pơdai puih hlâo le\ ngă hlâo, sang ano\ hlơi yuă pơdai puih tơdơi le\ ngă tơlơi. Sang ano\ pơdrong le\ c\un dua, tlâo drơi un, sang ano\ [u hơmâo đơi le\ c\uh mơnu\ hăng hyu dưm kơđong dưm kap pơ glai laih anun pe\ a`ăm amăng glai. Khă mơng pơphun anet [udah prong hai ăt mơ-ak soh yơh.

 

“Hlâo adih ngă yang huă asơi hle juăt pơphun tơdơi kơ bơyan yuă pơdai, wok kơtơr, pơdai kơtor puih [hiao hnun, pơphun mơng blan 11 truh blan 12. {ong mơ`um kiăo tui ako\ sang, hrơi anai [ong pơ sang pô anai, hrơi pơgi [ong pơ sang pô adih.

 

Gơ`u iâu abih adơi ayong mơng plơi pla jê| atai rai ngui pơ sang. Anun le\ ngui ngor huă asơi hle hăng hơdôm boh sang ano\ pơdrong sah. Bơ sang ano\ kơ[ah [iă le\ gơ`u [ong anet [iă, hlâo c\i ngă yang gơ`u juăt hyu pe\ a`ăm pơ glai, hyu đom bua lua pơnah, hyu yâo akan, mă aj^. Lơ\m prăp lui djop gơnam [ong le\ arăng pơphun ngă yang huă asơi hle”.

 

 

Ană plơi hăng [ing tuai nao mơ`um [ong hro\m

 

Tơlơi ngă yang huă asơi hle pơphun kiăo ako\ sang [udah pơphun Jơnum ngui [ong hro\m le\ lêng kơ tơlơi phiăn hiam mơng djuai ania Sê Dang mơn. Gru grua hiam anai le\ pơdah pran jua thâo bơni kơ lon adai pơjing brơi tơlơi klă hiam kiăng ană plơi ngă hmua pla pơjing djơ\ lăp, tơlơi hơdip trơi pơđao.

 

Laih dong, mơng bruă pơphun ngă yang huă asơi hle amra pơđ^ tui pran jua pơlir hơbit amăng plơi pla laih anun jing hrơi pơbưp nao rai, ngui ngor tom hăng [ing tuai rai mơng plơi jê|, plơi ataih.

 

Siu H’Mai: Pơblang hăng pôr