VOV4.Jarai - Hăng lu mơnuih [on sang Êđê, pin ia ăt hơmâo yang rơbang do\ wai lăng mơn. Yua anun, tui hăng gru grua mơng hlâo, tơdơi kơ puih bơyan pơdai kơtor, hlâo c\i truh bơyan tơju\ pla, djuai ania Êđê juăt ngă yang pin ia c\i pơpu\ kơ yang rơbang, kiăng yang brơi hơjan klă ngă hiam, ba glăi tơlơi rơnuk rơnua kơ ană plơi pla.

 

Rơngiao mơng tơlơi ngă yang, tơlơi anai jing pơdah pran jua lăng yôm kơ ia – tơlơi hơdip mơng djuai ania Êđê.

 

Jua c\ing mơni djring djring amăng sang jơnum plơi [uôn Ky, plơi prong Buôn Ma Thuột, Daklak, lăi pơthâo bruă prăk pre c\i ngă yang giong abih laih, pơjec\ ană plơi pla rai pơ[ut hro\m c\i ngă yang pin ia.

 

 

Tha plơi Y Bang Byă (ơi Y Răk) brơi thâo, anai le\ gru grua phara mơng djuai ania Êđê hơmâo mơng hlâo laih.

 

Tui anun, djuai ania Êđê juăt pơdong plơi giăm glông ia rô. djuai ania Êđê lăng yôm laih anun djă pioh ia yua lêng kơ hơdjă, jơngeh na nao.

 

Rim thun, tơdơi kơ puih bơyan pơdai kơtor, prăp c\i nao tơju\ pla amăng bơyan phrâo, juăt `u le\ blan 3, abih bang plơi amra pơphun ngă yang pơpu\ bơni kơ yang ia lăng ba plơi pla hơmâo ia hơdjă ia hiam kiăng ană plơi mă yua, ple\ trun hơjan klă ngă hiam, pơdai mơboh jor kơtor mơboh lu, mơnuih [on sang hơmâo [ong hơmâo huă.

 

 

Anai ăt jing hrơi kiăng neh met wa amăng plơi jơnum pơ [ut, mơnuih [on sang ră ruai kơ tơlơi hơdip, bruă mă rim hrơi amăng sa thun rơgao. Tha plơi Y Bang Byă ră ruai:

 

Ngă yang pin ia le\ gru grua hiam mơng djuai ania [iă gơmơi mơng đưm đă ră hlâo laih. Rim thun pơphun ha thun ha wơ\t, ană plơi pla hok kơdok biă mă, laih anun hur har pran jua ngă hro\m c\i djă pioh gru grua hiam mơng djuai ania ta pô.

 

Amăng sa thun le\ ană plơi pơbưp nao rai sa wơ\t, adoh soang, ră ruai kơ tơlơi hơdip, bruă ngă hmua pla pơjing’’.

 

 

Tui hăng tơlơi phiăn djuai ania Êđê, hlâo adih, lơm kiăng pơdong plơi phrâo, khoa plơi, juăt `u le\ đah kơmơi (pô pơ ala tơlơi kơdrưh lơm djă kơnung am^) hro\m hăng adơi ayong `u, ngă yang rơkâo ơi, yă hăng yang rơbang mơng ư\ siăng kriang pơtâo c\i hơduah e\p pin ia phrâo.

 

Pô e\p [uh pin ia hơmâo mơnuih [on sang iâu le\ pô pin ia. Lơm plơi phrâo pơdong, pô pin ia le\ pô ngă yang ia.

 

Yă H’Rôl H’Đơk (juăt iâu adôn Y Răk), pô pin ia [uôn Ky brơi thâo, hrơi anai, tui hluai hăng tơlơi bơwih [ong mơng pô pin ia hăng ană plơi pla mơn tơlơi ngă yang dưi pơphun rim thun hă [udah hơdôm thun sa wơ\t.

 

 

‘’Kơnong [ơi [uôn Ky, mơng đưm truh ră anai, kơnung djuai H’Đơk juăt gơgrong bruă ngă yang pin ia. Dưi pơphun rim thun [udah 2 thun ha wơ\t, 3 thun ha wơ\t, tui hloai kơ pô pin ia bơwih [ong hơmâo hă [u\ mơn.

 

Tơlơi yôm mơng bruă ngă yang pin ia anai le\ iâu yang brơi ană plơi pla hiam drơi jăn pran jua, rơnuk rơnua na nao, bruă ngă hmua pla pơjing hơmâo [ong hơmâo huă na nao amăng djo\p bơyan.

 

Hơjăn hăng kơnung djuai le\ ăt hơmâo tơlơi yôm phara mơn, anun le\ kơnung djuai hơpă thơ do\ ngă na nao yang pin ia le\ kơnung djuai phung wang anun hiam drơi pran jua, ană tơc\ô mô yâo bơwih [ong đ^ kyar na nao.

 

 

C|i prăp lui tơlơi ngă yang, hlâo kơ anun tha plơi, pô pin ia jơnum c\rông sai hăng ană plơi, c\râo bruă kơ hlăk ai nao kih rơmet [ơi pin ia, hnoh ia hăng pơkra ming jơlan mut nao pơ pin ia.

 

Đah kơmơi, tha rơma le\ kih rơmet sang ano\, jơlan nao rai amăng plơi. Ană plơi pla tui hloai hăng ano\ hơmâo mơn mơng pơc\ruh gơnam tam, djru pran, gum tơko\ng tơnă rơyă tơpai, hrăm atông c\ing, prăp lui gơnam ngă yang.

 

Ngă yang pin ia hơmâo 3 mơta tơlơi ngă yang: ngă yang iâu ơi, yă đưm rai mơ`um [ong, ngă yang pin ia hăng ngă yang suaih pral kơ pô pin ia.

 

Ri\m tơlơi ngă yang hơmâo gơnam pơyơr phara le\ sa drơi mơnu\ [udah sa drơi un, sa c\eh tơpai.

 

Pơphun ngă yang, pô phai yang lăi pơthâo bruă plơi pla ngă yang, jak iâu ơi, yă sang ano\ pô pin ia hăng yang rơbang glăi pơhmư\.

 

Tơdơi kơ anun, mơnuih mơnam rơbat nao pơ pin ia [ơi ako\ plơi, pô phai yang ngă yang pơpu\ kơ yang ia, rơkâo tơlơi rơnuk rơnua kơ ană plơi pla laih anun pơyơr gơnam kơ yang ia.

 

{ơi anai, tơdơi kơ ngă yang giong, [ing adơi amai đah kơmơi amra nao sô| ia ba glăi pơ sang jơnum plơi c\i tuh bơbă c\eh tơpai kiăng ană plơi pla mơ`um ngui.

 

Tơdơi kơ pơđut tơlơi ngă yang suaih pral kơ pô pin ia, arăng atông c\ing ring hơgor laih, mơnuih mơnam ră ruai, pơtlao nao rai hao hac\, đa le\ tơ`a bla c\uă jơmư nao rai.

 

Nao pơhmư\ tơlơi ngă yang pin ia [ơi sang jơnum plơi [uôn Ky, amai H’Su Juê H’Đơk, tơc\ô pô pin ia brơi thâo, `u lăng mơ-ak biă lơm kơnung djuai `u dưi wai lăng hăng djă pioh tơlơi ngă yang pin ia amăng plơi.

 

Khă mơng kiăo tui rơnuk phrâo samơ\ hơdôm rơnuk tơdơi ăt djă pioh na nao mơn tơlơi phiăn anai kiăng ană tơc\ô tơdơi anai thâo hăng djă pioh lui.

 

‘’Anai le\ tal 3 plơi gơmơi ngă yang pin ia. Amăng kual plơi prong anai anun, plơi gơmơi yơh ăt djă pioh na nao gru grua hiam anai.

 

Dong mơng tơlơi ngă yang ngui ngor anai, jing kâo thâo hluh hloh kơ anih am^ ama, ơi, yă hơdip, thâo gru grua boh thâo mơng djuai ania pô…dong mơng anun ta hơdor glăi kơ anih am^ [ă ama pem, thâo hơdor glăi pran jua prong prin mơng ơi, yă mơng đưm amăng bruă pơdong plơi pla.

 

Ră anai, khă mơng hơdip amăng rơnuk phrâo samơ\ ta [u dưi glo\m lui ôh gru grua boh thâo mơng djuai ania ta, rơngiao kơ anun dong ta ăt kho\m hla tui mơn boh thâo phrâo amăng rơnuk anai’’.

 

Rơnuk anai, khă tơlơi ngă yang pơphun amu` [iă, pơplih ming phrâo kiăng djơ\ hăng tơlơi hơmâo mơng rim boh plơi, samơ\ ngă yang pin ia mơng djuai ania Êđê ăt djă pioh na nao gru grua phara.

 

{u kơnong pơpu\ kơ yang rơbang đôc\ ôh mơ\, tơlơi ngă yang pin ia ăt pơtô ba mơnuih [on sang amăng plơi hơdip thâo wai lăng ayuh hyiăng lo\n adai, wai pơgang glai klô, lo\n tơnah, hnoh ia, lăng anun yơh gơnam yôm pơphăn mơng abih bang mơnuih.

 

Siu H’Mai: Pô c\ih hăng pôr