VOV4.Jarai - Amăng tơlơi hơd^p rim hrơi mơng djop djuai ania kual }ư\ Siăng lăi hrom hăng djuai ania Hơdang lăi ha jăn, djă pioh na nao tơlơi je# giăm go\p djuai kơplah wah adơi ayong, kơnung djuai, gơyut gơyâu, tuai yôm…

Rơngiao hơdôm bruă pơbưp, bơra\ ruai, amăng tơlơi hơd^p mơda djuai ania Hơdang do# hmâo phiăn juăt [u ư-ang ôh amăng tơlơi pơhiăp tlao lom tuai nao pơ\ sang, biă `u lăng ba to\ng ten amăng bruă jak iâu tuai huă asơi hăng sang ano#, pơjing tơlơi je# giăm, mut hrom khăp kiăng amăng plơi pla.

 Jơlan hơdră hrơi anai, Nhat Lisa lăi pơthâo gru hiam bôh thâo đưm anai mơng djuai ania Hơdang.

Amăng tơlơi hơd^p mơda mơng djuai ania Hơdang, sit hmâo tuai nao ]ua\ pơ\ sang juăt hmâo bôh pơhiăp: “Ơ ayong, ơi amai! Sang ano# kâo mơ-ak biă hmâo adơi amai, adơi ayong rai ]ua\.

Sang ano# kâo lăng yôm phăn kơ adơi amai, adơi ayong biă, mông huă asơi yang hrơi do\ng sang kâo [u hmâo hơget ôh, kơnong kơ hmâo sa drơi mơnu\ anet, sa ]eh tơpai rơba, jak iâu adơi amai, adơi ayong mơ-ak hrom mông huă asơi hăng sang ano#”.

Tơlơi pơhiăp khă [u yôm mơn samơ\ hmâo tơlơi kiăng lăi pha ra hăng hơdôm tơlơi hmâo pơhiăp.

“Sa drơi mơnu\ anet” le\ sa drơi mơnu\ ông prong, “]eh tơpai rơba” kiăng lăi ]eh tơpai jơman hloh mơng sang ano#.

Ơi A Nuă, djuai ania Hơdang [ơi [ôn Ea Mao, să Ea Yiêng, tơring glông Krông Pa], tơring ]ar Daklak brơi thâo, djuai ania gơmơi mơng đưm đă hmâo pran jua [u ư-ang ôh amăng tơlơi do\ do\ng [ong huă, pơhiăp tlao anun tơlơi hơd^p mơda neh wa [u dleh tơnap ôh, [u ngă tơnap ôh samơ\ lăng `u pha ra biă.

Pơ phun mơng pran jua khăp kơ tuai sit nik, lom hmâo tuai nao ngui pơ\ sang, pô sang juăt jak iâu tuai do# glăi huă asơi a`ăm mơ-ak hrom hăng sang ano#.

“Adơi ayong sui hrơi [uh [o# le\ yôm phăn biă. Lom truh mông [ong huă mơng sang ano#, hmâo gơnam [ong hơget le\ jak tuai [ong huă gơnam anun.

Phiăn juăt tu\ jum tuai mơng [ing gơmơi pha ra hăng [ơi sa dua anih anom le\, khă amăng sang hmâo hơdôm gơnam anai gơnam adih samơ\ [u hmâo lăi [ơi anăp tuai ôh ta hmâo. Khă hnun hai, pran jua thâo kiăng khăp yơh lăng yôm hloh.

Amăng sang hmâo hơdôm gơnam [ong hơpă jơman, gơnam [ong hling hlang pô sang leng kơ pơdă brơi kơ tuai [ong huă trơi, [ong huă jơman kah hăng sang ano# pô mơn”.

Tui hăng phiăn djuai ania Hơdang, lom hmâo tuai nao pơ\ sang, pô sang juăt jak iâu tuai do# glăi huă asơi hrom hăng sang ano#

Ơi A Đuh, pô thâo pơ]eh tơlơi adôh suang, [ơi plơi Kon Trang Mnang, să Đak La, tơring glông Đak Hà, tơring ]ar Kontum thâo kơ bôh thâo phiăn juăt djop djuai ania kual Pơngo\ }ư\ Siăng, brơi thâo: Amăng djuai ania Hơdang, neh wa biă `u [u ư-ang ôh, samơ\ thâo kiăng khăp kơ tuai, amra tu\ jum tuai hăng pran jua mơ-ak.

Hmâo sang ano#, amăng sang gơ`u hmâo lu kông ngăn, gơnam tam hai samơ\ gơ`u [u hmâo hyu ư-ang sang pô hmâo lu kông ngăn, gơnam tam ôh.

“Bơhmutu `u, gơ`u lăi tui anai: Hrơi anai, ih rai sang kâo, kâo mơ-ak biă dưi tu\ jum ih samơ\ ]eh tơpai anai mơng kâo [u jơman, hu^ ih [u thâo mơ`um – Pô sang [u lăi sang hmâo tơpai ]eh jơman ôh, samơ\ gơ`u pung kơ lăi le\ tơpai ]eh [u jơman ôh. Tơlơi pơhiăp [u ư-ang anai hmâo dong mơng rơnuk ơi, yă đưm laih.

Gơ`u lăi tui anun hăng bôh than le\ kiăng tuai rai ngui pơ\ sang huăi kư guam, mơ-ak pran jua mơ`um tơpai ]eh, hăng tơpai jơman [udah [u jơman le\ kiăng tuai mưn mă pô. Samơ\ pô sang thâo tơpai ]eh pô kă kơ tuai le\ tơpai jơman hloh laih”.

Mơnong tơkuih – a`ăm [ong pha ra pioh tu\ jum tuai yôm

Bơ\ ơi A Chông, tha plơi Đak Klong, să Đak Hring, tơring glông Đak Hà, tơring ]ar Kontum le\ brơi thâo: tui hăng phiăn djuai ania Hơdang le\, tơdah tuai rai pơ\ sang mơ\ tuai [u huă asơi trơi, [u mơ`um tơpai măt thơ pô sang anun tu\ jum akă [u to\ng ten ôh mơ\, pô sang anun pơmin hmâo tơlơi soh hăng tuai biă.

“Đưm hlâo adih, neh wa amăng plơi [ing gơmơi juăt tu\ jum tuai rai pơ\ sang le\ huă asơi hăng a`ăm rơbung ale, hla plum, a`ăm dret pơtơi dlai.

Khă [u hmâo a`ăm mơnong hlô, hmâo akan kah hăng ră anai samơ\ [u hmâo kơ[ah ôh a`ăm tơkuih hmua. Mơnong tơkuih mă pơ\ hmua dưi lăng le\ gơnam [ong yôm pioh pơ pu\ asơi kơ tuai yôm.

Amăng sang apui do# djă pioh gơnam [ong hơget jơman hloh le\ pô sang mă tơbiă abih pioh jak iâu gơyut gơyâu, tuai yôm hăng abih pran jua pô hmâo.

Hơdôm gơnam [ong huă anun [u djơ\ kơnong kơ neh wa, kơnung djuai ôh dưi [ong, dưi trơi mơ, `u do# dưi pơdah pran jua thâo kiăng kơ tuai mơng neh wa sit nik dong”.

Lom hmâo neh wa mơng ataih rai, pô sang kă tơpai ]eh jak iâu tuai mơ`um 

Ơi A Chông do# brơi thâo, lom hmâo tuai mơng ataih rai ]uă sa bôh sang ano#, kơnung djuai amăng plơi, [ing neh wa ăt nao pơ\ sang anun mơn pioh jak iâu nao pơ\ sang pô.

Khă hnun hai, yua kơ hmâo tơlơi hơget tuai [u dưi nao le\ gơ`u ăt ba nao asơi, a`ăm mơng gơ`u mơn pioh ba nao pơ\ sang mơ\ tuai glăk do#, kiăng pơ pu\ asơi kơ tuai huă.

Tui hluai tuai [ong huă lu [udah [ia\ tu\ kơ hmâo [ong huă gia thơ pô sang gah kơdih ăt mơ-ak mơn, lăng kah hăng pô hmâo laih pran jua klă hăng tuai.

“Phiăn tu\ jum tuai mơng [ing gơmơi abih bang kah hăng leng kơ dưi neh wa, gơyut gơyâu, tuai yôm giăm ataih kiăng khăp yua kơ [ing gơmơi tu\ jum abih pran jua. Khă [u yôm hai samơ\ tơpă sit.

Kơnuih do\ do\ng [ong huă pơhiăp tlao, tơlơi pơhiăp tui anun, tui hăng kâo le\ lăp pơ pu\ biă, thâo him lăng drơi pô. Abih bang neh wa [ing gơmơi [u hor ara\ng lăi phlông đ^, lăi [lor ôh.

Kâo ăt hơdor mơn tơlơi neh wa đưm hlâo pơtă, pơ pu\ be\ adơi ayong, gơyut gơyâu. Tơdah ta pơ pu\ gơ`u thơ anun le\ ta pơ phu\ kơ drơi ta pô. Anun le\ tơlơi pơhiăp yôm phăn biă”.

Bôh nik, tu\ jum tuai mơng pô sang [u djơ\ [un rin ôh mơ\ kơđai glăi, hmâo djop asơi a`ăm mơnong, tơpai jơman.

Anai le\ pô sang `u [u ư-ang đo#], [u pơ-ư pơ-ang hăng ara\ng hơdôm hơget pô hmâo ôh, amăng pran jua gơ`u tơpă sit ]ang rơmang dưi tu\ jum tuai klă hiam, to\ng teng.

Tơlơi [u ư-ang amăng tơlơi do\ do\ng [ong huă, tu\ jum pơ pu\ asơi to\ng ten amăng djuai ania Hơdang jing gru hiam hơd^p hiam, hmâo tơlơi pơ pu\ klă hiam. Gru bôh thâo anai jing laih phiăn juăt mơng đưm [ơi hơdôm bôh plơi pla amăng kual }ư\ Siăng.

Mơng anun, djru neh wa dưi hmâo pran jua tuai kiăng khăp hăng hơdôm mơnuih jum dar, hmâo hơdôm tơlơi rô nao rai je# giăm hăng pơke\ hrom amăng plơi pla bă kơ tơlơi kiăng khăp păp `ai hloh./.

Siu H’ Prăk: Pô ]ih pơblang