VOV4.Jarai - Dong mơng sui, djuai ania Bơnông [ơi kual Dăp Kơdư ăt djă pioh mơn lu gru grua bôh thâo đưm mơng djuai ania pô, amăng anun hơdôm phiăn ngă yang kah hăng: ngă yang rơman, ngă yang huă asơi hle, pơdo# rơkơi bơnai, phiăn ngă yang kơ mơnuih truh mơnuih [udah phiăn lui pơsat (pơthi pơsa\t).

Phiăn pơthi pơsat le\ phiăn kah hăng tơlơi rô nao rai kơplah wah mơnuih djai hăng mơnuih do# hơd^p [u do# dong tah, juăt `u dưi hmâo sang ano# pơphun lom hmâo djop tơlơi gal. Mơng anai, mơnuih hơd^p sit nik pơđut khut khăt [u hmâo bơdjơ\ nao dong tah măng mơnuih djai.

Phiăn ngă yang pơthi pơsat dưi hmâo djuai ania Bơnông lăng yôm biă. Yua kơ tui tơlơi pơmin mơng djuai ania Bơnông, sa ]ô mơnuih phrâo djai le\ bơngat jua mơng gơ`u ăt do# djă pioh mơn tơlơi rô nao rai trư găn hăng mơnuih do# hơd^p. Yua anun, lom hmâo mơnuih djai, gơ`u juăt pơpha dưm kơnar kông ngăn kơ mơnuih rơngiă.

Hơdôm gơnam hơget mơng mơnuih djai hlâo adih gơ`u juăt yua, biă `u hơdôm gơnam mă yua rim hrơi, gơ`u leng kơ ba nao dor hrom.

Tui hluai tơlơi hmâo mơng sang ano# hăng tui hluai kơ pran jua mơng sang ano# pioh kơ mơnuih rơngiă mơ\ gơ`u ngă tui phiăn pơthi pơsat tơdơi kơ ba nao dor [udah pioh sui thun.

Yă Am^ Sivon, [ơi Buôn Trí, să Krông Na, tơring glông Buôn Đôn, tơring ]ar Daklak lăi kơ bruă pơthi pơsat kơ mơnuih djai tui anai:

“Tui hăng đưm hlâo adih le\ lom sang ano# hmâo mơnuih djai gơ`u amra [u ngă yang pơthi pơsat [ơi hơpă ôh mơ\, gơ`u pioh glăi.

Hơdôm gơnam hơget mơng mơnuih djai pioh glăi le\ ta brơi kơ gơ`u abih, tơdah gơ`u hmâo rơmô kơbao le\ ta ]uh brơi sa drơi. Do# glăi hơdôm gơnam mă yua rim hrơi kơ drơi pô le\ ta khom dưm abih [ơi pơsat pô anun.

Hmâo hơdôm bôh sang ano# gơ`u akă hmâo tơlơi gal pioh pơthi pơsat mơtăm le\ gơ`u djă hmâo hơdôm blan [udah sui hloh. Samơ\ mơnuih amăng sang ano# khom ngă yang pu\ asơi na nao rim ako# blan.

Hmâo hơdôm bôh sang ano# gơ`u [u hmâo lu mơnuih, [u hmâo lu adơi amai, gơ`u [u dưi nao pơ\ pơsat pioh ba asơi le\ gơ`u amra ba asơi dưm [ơi krah jơlan.

Pô gơgrong bruă bơwih brơi kơ pơsat ăt hmâo sa tơlơi tơnap mơn, anun le\ lom hyu pơ\ hơpă ataih ăt [u dưi hyu mơn, yua kơ gun hăng pô rơngiă lom mơ\ sang ano# akă pơđut hăng pô rơngiă”.

Ană plơi atông ]ing hơgor amăng hrơi lui pơsat

Tơdơi kơ mơnuih djai dor giong, sang ano# ăt ngă yang pu\ asơi mơn. Amăng hơdôm hrơi ako# blan, sang ano# pơkiăo nao mơnuih amăng sang ano# giăm hăng pô rơngiă ba asơi nao pơ\ pơsat, truh kơ ngă yang lui pơsat, pơđut rô nao rai mơng mơnuih do# hơd^p hăng mơnuih djai, gơ`u kiăng hyu bơwih [ong ataih [udah kiăng hmâo sa tơlơi pơplih hơget thơ kơ anih do# [udah bruă mă le\ ăt khom tơguan truh ngă giong bruă lui pơsat mơn.

Sang ano# amra ngă yăng lui pơsat kiăng pơđut h^ tơdơi kơ sang ano# hmâo djop tơlơi gal pioh ngă yang. Amai Am^ Sivon, lăi:

“Tơdơi kơ yuă hơpuă giong le\, lom anun djop mơnuih amăng sang ano#, ăt kah hăng amăng plơi mơng hmâo tơlơi gal pioh pơphun amăng bruă ngă yang lui pơsat, tlaih h^ mơng mơnuih djai mơng sang ano#. Lom anai gơ`u amra ruah hrơi blan wa\n hloh pioh bơwih kơ bruă lui pơsat.

Hmâo hơdôm bôh sang ano# hmâo tơlơi gal, ara\ng “djă pioh pơsat” amăng 2 thun, 3 thun [udah 5 thun. Tơdah sang ano# hơpă djă pơsat sui thun le\ lom lui pơsat, gơ`u amra đih pit glăi sa mlăm.

Tơdơi kơ pơthi pơsat giong, hơdôm phiăn ngă yang pơtlaih kơplah wah mơnuih do# hơd^p hăng mơnuih djai giong le\, gơ`u [u hmâo hơdôm tơlơi hơpă gun, đa le\ gơ`u [u hmâo nao ]ua\, [u hmâo nao rơmet hơget dong tah.

Phiăn djuai ania Bơnông ta đưm hlâo adih sit lăi lui pơsat laih le\ [u hmâo ngă hơdôm bruă hơget dong tah pioh kơ atâo”.

Hơdôm ru\p kut tlao dưi hmâo mơnuih trah ru\p pơhro#p dưm [ơi pơsat

Tui hăng tơlơi pơmin mơng djuai ania Bơnông, tơdơi kơ ngă yang lui pơsat, ara\ng [u bâo nao truh mơnuih djai dong tah hăng lăi anun le\ mơnuih hmâo nao truh dêh ]ar pơkon yơh. Lom pơphun tơlơi hơd^p phrâo [ơi anun, pô djai amra [u dưi hơd^p mơ-ak hăng jơnam ôh tơdah kơ[ah ru\p kut tlao.

Ru\p kut tlao dưi prăp lui [u amu` ôh pioh pơphun ngă yang lui pơsat. Ru\p kut tlao dưi pơdo\ng amăng mông ngă yang lui pơsat kah hăng tơlơi ră ruai tu\\] rơnu] kơplah wah mơnuih djai hăng mơnuih do# hơd^p.

Laih anun do# djă ba tơlơi ]ang rơmang tơlơi hơd^p hlong hlar mơng ană mơnuih: mơ-ak, hning rơngôt, ruă pran jua, yâu mơ-ak…

Tui tơlơi pơmin mơng  djuai ania Bơnông, abih bang hơdôm tơlơi anun [u djơ\ kơnong kơ pơdah [ơi ro\ng lo\n đo#] ôh, wot [ơi dêh ]ar atâo, hơdôm bôh tu\ yua tơlơi hơd^p ană mơnuih pơ\\ anun ăt kar kăi mơn./.

            H’Thi: Pô ]ih – Siu H’ Prăk: Pô pơblang