Gia Lai: Ƀing ping gah djuai ania ƀiă ngă gru hlâo ƀơi Glar
Thứ ba, 09:22, 25/07/2023 Nguyễn Thảo/VOV Tây Nguyên/Siu H’ Prăk pơblang Nguyễn Thảo/VOV Tây Nguyên/Siu H’ Prăk pơblang
VOV4.Jarai – Ƀơi să Glar, tơring glông Đak Đoa, tơring čar Gia Lai, lu mơnuih ping gah djuai ania ƀiă ba gru hlâo na nao amăng hơdôm bruă bơkơtưn khăp kơ lŏn ia, pơdah pran jua bruă mă thâo gơgrong hăng plơi pla, djru pơđĭ kyar bơwih ƀong mơnuih mơnam hăng pơgang bôh thâo phiăn juăt. Hơdôm tơlơi gum hơgôp mơng gơñu hmâo djru laih să Glar truh akô̆ jơlan hơdră pơdŏng plơi pla phrâo thun 2017 hăng glăk pơdŏng plơi pla phrâo tui hơdôm tơhnal pơkă pơđĭ dlông dong.

Hrŏm hăng grŭp atông čing mơ̆ng mơnuih prong, plơi Groi Wet, să Glar, tơring glông Đak Đoa, hmâo pơđĭ tui laih grŭp atông čing čơđai muai hăng rơbêh kơ 20 čô mơnuih tơdăm ngek gum hrŏm. Hmâo ƀing čơđai tô̆ tui kiăng djă pioh gru grua bôh thâo phiăn juăt ƀơi plơi pla hmâo bruă mă prong biă mơ̆ng ƀing thâo phiăn đưm – ping gah Alip. Adơi Uyết, 13 thun, mơnuih amăng grŭp atông čing čơđai muai plơi Groi Wet, brơi thâo:

 “Lơm hrăm anih 4 kâo hrăm atông čing. Lơm blung a atông ƀu thâo ôh, tơdơi anai jai hrơi jai klă. Ơi Alip ba jơlan nao atông čing pơdah lu anih, kâo bơni ơi Alip biă”.

Amăng giăm truh 20 thun hăng anai, nghệ nhân Alip ƀu hơdor ôh ñu pơtô brơi hơdôm čô mơnuih prong, čơđai muai ƀơi hơdôm bôh plơi pla hơdôm bôh să amăng kual. Ñu mơ-ak pran jua: ƀing čơđai kiăng hmư̆ kiăng atông ngui čing lĕ kâo dô̆ tô̆ tui mơn.

 “Huĭ ñu rơngiă hĭ, kâo gir run pơtô glăi. Hlâo adih, čơđai ƀu kiăng hmư̆ ôh, ră anai ñu hor hrăm laih, nao pơplông amăng să, tơring glông, tơring čar laih. Kâo lĕ mơnuih ping gah kâo gir run pơtô brơi, čang rơmang tơdơi anai djă pioh phiăn juăt mơ̆ng neh wa pô”.

Ƀơi să Glar, lu ñu djuai ania Bahnar, rim mơnuih ping gah lĕ glăk jing pô ngă gru hlâo djru neh wa plơi pla djă pioh bôh thâo gru grua đưm hăng pơđĭ kyar bơwih ƀong mơnuih mơnam. Ayong Sin – Khua git gai Grŭp Ping gah, Khua plơi Dôr 1, lăi pơhing klă na nao kơ hlăk ai pơhlôm bruă nao rai ƀơi jơlan glông, djă pioh hơđong rơnuk rơnua ƀơi plơi pla. Sang anô̆ ñu ăt ba jơlan hlâo mơn amăng bruă ngă đang kơ phê, pla kơ phê tui tơhnal pơkă 4C, hăng pơanur neh wa ngă tui kiăng ba glăi bôh tơhnal bơwih ƀong prong:

 “Ngă gru hlâo lĕ kâo ƀu pơhiăp lu ôh mơ̆, lăi giong khom ngă, ngă abih pran jua hăng djru mơnuih ƀôn sang. Hrŏ trun rin rơpa khom triăng mă bruă, laih anun lăi mơnuih ƀôn sang anun kah dưi ngă tui. Bơhmutu ñu 2 truh 3 thun hlâo, kâo pla glăi kơ phê, mơnuih ƀôn sang lăng pô ngă klă mơn, gơñu mơ̆ng ngă tui. Kâo lăi kơ phê lĕ hlâo adih kâo pla sui, mrô pơhrui glăi ƀiă, ră anai pla glăi pơhrui ñu lu hloh”.

Ră anai, Ping gah să Glar, tơring glông Đak Đoa hmâo 15 grŭp hăng 160 čô mơnuih ping gah, amăng anun hmâo 100 čô mơnuih ping gah lĕ mơnuih djuai aniă ƀiă. Mơnuih ping gah jing pô ba jơlan hlâo ngă klă hơdôm bruă bơkơtưn khăp kơ lŏn ia kah hăng pơdŏng plơi pla phrâo, pĕ pha lŏn pơkra jơlan, hrŏ trun rin rơpa, djă pioh rơnuk rơnua hơđong ƀơi plơi pla. Hrŏm hăng tơlơi tuh pơplai mơ̆ng Kơnuk kơna, tơlơi gum hrŏm hơbit mơ̆ng abih bang glông bruă kơđi čar, mơnuih ƀôn sang amăng să Glar hmâo truh akô̆ jơlan hơdră pơdŏng plơi pla phrâo thun 2017 hăng glăk pơdŏng plơi pla phrâo tui hơdôm tơhnal pơkă phrâo. Ơi Y Suôn – Kơ-iăng Khua git gai Ping gah să Glar, brơi thâo:

 “Ping gah să đing nao biă bruă pơlar ping gah hăng mơnuih ping gah amăng kual neh wa djuai ania ƀiă. Hăng mơnuih ping gah hơđăp ƀơi anai lĕ pô lăi pơhing, pơtô pơhrăm bruă kơđi čar, tơlơi pơmin kơ mơnuih ƀôn sang ƀơi plơi pla. Mơ̆ng anun djă kơjăp tơlơi rơnuk rơnua kơđi čar, hơđong pơhlôm mơnuih mơnam amăng plơi pla, kiăng pơđĭ tui bôh thâo, ngă tui bruă mă mơ̆ng pơing gah, hơkrŭ pran đăo gơnang kơplah wah ping gah hăng hăng mơnuih ƀôn sang să”.

Ră anai đơ đam să Glar kơnong kơ dô̆ 4% mrô sang anô̆ ƀun rin, hơdôm tơhnal pơkă mơ̆ng să plơi pla phrâo dưi djă kơjăp phik, anom mă yua amăng plơi pla jai hrơi jai klă hiam hloh. Tơlơi rơnuk rơnua hơđong, tơlơi bơwih ƀong ƀu pơdơi pơđĭ kyar, bôh thâo phiăn juăt dưi djă pioh ngă tui, amăng truh kih anun hmâo hơdôm tơlơi gum hơgôp ƀu pơdơi mơ̆ng ƀing ping gah djuai ania ƀiă ƀơi să Glar, kơ plơi pla jai hrơi jai pơdrŏng asah klă hiam./.

Nguyễn Thảo/VOV Tây Nguyên/Siu H’ Prăk pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC