Hơdôm thun laih rơgao, hơbô̆ bruă pla če, kơphê mơng sang anŏ ơi K’Kras ƀơi tơring kual Lộc Thắng, tơring glông Bảo Lâm (Lâm Đồng) lêng kơ hơmâo tuai ataih giăm nao čuă lăng, pel ĕp hăng hrăm tui bruă pla pơjing. Ñu lĕ mơnuih djuai ania ƀiă, rơbêh 10 thun mơtăm hơmâo arăng pơpŭ lĕ mơnuih ngă hmua rơgơi. Yua khin hơtai amăng tơlơi pơmĭn amăng ngă hmua, ƀơƀrư̆ ba hơdôm phun pla phrâo amăng ngă hmua kiăng ƀơƀrư̆ pơplih hĭ hơdôm pơjeh phun pla pơhrui ƀu hmâo, hrŏm hăng ngă tui djơ̆ tơlơi pơkă amăng pla pơjing, yua ia jrao pơgang phun pla tui tơlơi črâo ba mơng ƀing pơsur ngă hmua, đang če hăng kơphê pok prong giăm 4 ektar mơng sang anŏ ñu glăk bluh đĭ hiam, ba glăi prăk pơhrui hơđong hăng hơdôm klăk prăk rĭm thun. Tơlơi hơdip, bơwih ƀong huă mơng sang anŏ ƀu pơdơi pơđĭ kyar.

“Hơmâo tơlơi đing nao mơng Ping gah hăng kơnuk kơna, tơlơi gum djru mơng gơnong bruă ngă hmua, gong gai tơring glông Bảo Lâm…brơi kâo mut hrŏm lu jơlan hơdră pơtop hrăm, jơnum črâo ba, blơi kmơk tla glăi kaih ƀiă…Kâo gir kơtir tuh pơ alin ngă hmua, mă yua boh thâo phrâo amăng pla đang če, kơphê yua anun lêng kơ pơhrui hmâo hmăi, ba glăi prăk pơhrui hơđong kơ sang anŏ”.

Ƀu djơ̆ kơnong sang anŏ ơi K’Kras đôč ôh mơ̆ neh met wa djuai ania ƀiă amăng tơring čar Lâm Đồng hơmâo hrưn đĭ pơklaih mơng ƀun rin, pơjing tơlơi hơdip trơi pơđao, yâo mơ-ak. Tơdah 10 thun hlâo adih, giăm 100 boh sang anŏ djuai ania K’ho ƀơi ƀut plơi 4, să Dă Ploa, tơring glông Dă Huoai (Lâm Đồng) hơmâo rơbêh 60% mrô sang anŏ ƀun rin, ră anai ƀu hơmâo sang anŏ ƀun rin dong tah hăng hơmâo lu sang anŏ pơdrong asah. Tui yă Ka Rom, khua ƀut plơi 4, să Dă Ploa, boh than anai lĕ yua Ping gah hăng Kơnuk kơna đing nao pok pơhai lu jơlan hơdră, akŏ bruă tuh pơ alin, hơdră djru brơi mơnuih djuai ania ƀiă. Sit biă ñu lĕ hơdôm jơlan hơdră tuh pơ alin man pơkra anih anom, jơlan glông, pơhrŏ trun ƀun rin hơđong kjăp, djru brơi pơjeh phun pla, hlô rông, črâo brơi boh thâo pla pơjing…ba glăi boh tŭ yua prong. Yua anun, plơi pla hơmâo tơlơi pơplih tong ten, tơlơi hơdip mơda kơ mơnuih ƀon sang hơmâo pơplih biă mă pơhmu hăng hlâo adih. Yă Ka Rom lăi:

“Hơmâo Ping gah hăng Kơnuk kơna đing nao tuh pơ alin, djru brơi pơjeh phun pla, hlô rông, pok anih pơtô hrăm mă yua boh thâo phrâo, bruă pla pơjing, kiăo tui lăng phun pla hăng neh met wa hơmâo ngă tui. Mơng anun, tơlơi hơdip kơ neh met wa ƀơi ania hơmâo pơplih lu biă mă, tơlơi pơmĭn kơ neh met wa ăt pơplih tui mơn, hơdôm tơlơi phiăn sô hơđăp ƀu klă hiam jai lui hĭ, pơklaih mơng ƀun rin. Bruă hrăm hră mơng ană tơčô hơmâo đing nao, plơi pla gum tơngan hrŏm pơjing tơlơi hơdip phrâo hăng pơđĭ kyar”.

Mơng thun 2016 truh thun 2020, tơring čar Lâm Đồng hơmâo tuh pơ alin giăm 630 klai prăk brơi hơdôm boh să, plơi pla tơnap tap hloh. Ơi K’Bát, Khua git gai plơi Bung Dung, să Dă K’Nang, tơring glông Đam Rông brơi thâo, rơnoh tuh pơ alin anai, tơlơi hơdip mơng mơnuih ƀon sang ƀơi hơdôm kual mơnuih djuai ania ƀiă hơmâo tơlơi pơplih tong ten, ƀu dŏ tơlơi pơmĭn dŏ tơguăn, gơnang nao tơlơi gum djru mơng Ping gah hăng Kơnuk kơna, gir run mă pô bơwih ƀong huă, ƀu djơ̆ kơnong kiăng pơhrŏ trun ƀun rin đôč ôh mơ̆ lu sang anŏ dưi hrưn đĭ pơdrong asah, pơjing plơi pla pơđĭ kyar.

“Mơng hrơi pok pơhai lu hơdră bruă tuh pơ alin mơng Ping gah hăng Kơnuk kơna, sit biă ñu hơdôm jơlan hơdră tong ten mơng ƀon lan ngă tui amăng tơring čar hơmâo ba glăi boh tŭ yua klă hloh. Neh met wa ƀơi anai hơmâo ngă tui, mut hrŏm pơjing, pơgôp hrơi mă bruă, pơyơr lŏn, pơlir bơwih ƀong huă, ngă đang hmua. Mơng anun, pơplih ƀô̆ mơta plơi pla jai hrơi pơđĭ kyar, pơplih lu pơhmu hăng hlâo adih”.

Tơring čar Lâm Đồng hơmâo 1,3 klăk čô mơnuih, amăng anun mơnuih djuai ania ƀiă dưm dưm rơbêh 25%. Hơdôm thun laih rơgao, yua kơ hơmâo tơlơi đing nao tuh pơ alin mơng Ping gah hăng Kơnuk kơna kơ djop mơta tơlơi hơdip kơ mơnuih kual ataih, asuek, kual mơnuih djuai ania ƀiă amăng tơring čar, ră anai tơlơi hơdip jai pơđĭ kyar, amăng djop mơta bruă. Amăng rơwang thun 2022-2025, tơring čar Lâm Đồng hơmâo pơsit tŏ tui tuh pơ alin giăm 1.700 klai prăk kiăng ngă tui jơlan hơdră tui hơnong pơkă dêh čar pơđĭ kyar bơwih ƀong huă-mơnuih mơnam kual mơnuih djuai ania ƀiă. Anai lĕ tơlơi đing nao tuh pơ alin yôm phăn mơng Ping gah hăng Kơnuk kơna kiăng djru brơi kual mơnuih djuai ania ƀiă amăng tơring čar Lâm Đồng hơmâo dong tơlơi pơtrut kiăng ƀu pơdơi pơđĭ kyar./.