Kual ngă hơkrŭ Plơi Pông jing anih bơngač man pơdong plơi pla phrâo
Thứ bảy, 07:22, 25/10/2025 VOV Tay Nguyen/Nay Jek pơblang VOV Tay Nguyen/Nay Jek pơblang
VOV.Jarai-Plơi Pông, să Čư̆ Athai, tơring čar Gia Lai hlâo adih jing tơring ngă hơkrŭ kač mang ta. Ngă tui jơlan hơdră man pơdong plơi pla phrâo amăng kual plơi pla djuai ƀiă, plơi Pông dưi ruah jing anih ngă phun pơhmu man pơdong plơi pla phrâo. Hơdôm thun laih rơgao, hrŏm hăng tơlơi djru ba mơ̆ng Ping gah hăng kơnuk kơna, mơnuih ƀôn sang amăng kual ngă hơkrŭ đưm plơi Pông hơmâo pơđĭ tui tơlơi gum pơgôp nao rai, hrưn đĭ mă bruă.

Sa tơlơi lăp đing nao sit nao pơ plơi Pông, să Čư Athai, tơring čar Gia Lai lĕ, lăng kơ bơbung sang rung tong krah plơi kơdrưh biă mă. Jum dar lĕ sang gru đưm djuai ania Bahnar pơdong pơrơbŭk hiam. Jơlan glông nao rai hơmâo tuh gŏ drŏng dơnar laih ƀudah ngă hăng simăng kơjăp, hlogn pơtruh nao pơ hmua, ia djuh. Ơi Đinh Pơr mơgăt rah rơdêh kai phrâo glăi mơ̆ng hmua, ñu brơi thâo, sang anŏ ñu hơmâo 8 čô ană bă, kơnong 2 ha hmua đang, sang anŏ pơhrui glăi hơđong mơ̆n.

 “Tơlơi hơdip mơda mơnuih ƀôn sang đĭ đăi ƀiă laih. Lu sang anŏ ngă hmua pơdai pơhrui glăi  jor. Kơnong sang anŏ gơmơi lĕ pơhrui glăi hơđong laih, ƀu hrup hăng hlâo ôh, ư̆ rơpa tơnap tap, ƀong hơbơi ƀlang pơala kơ asơi. Ră anai ană tơčô amăng amăng plơi nao hrăm hră soh, sang hră lĕ giăm plơi pla mơ̆n. Hơmâo laih sa dua čô ană amôn hrăm thâo nao pơ Gia Lai…”.

Sang pơdong hăng kyâo, hnăl sang anŏ ơi Đinh Mlanh,dŏ ƀơi hơđŏm jơlan čơlah pă,akiăng sang rung plơi. Gah yŭ krum sang pioh lui ƀlol gơnam ngă hmua, măi mok, rơdêh kai, prăp lui bơyan ngă hmua phrâo. Sang anŏ gơñu hơmâo 3 ha hmua pla hơbơi čên laih anun đang tơbâo, rông 16 drơi rơmô, 3 drơi kơbao hăng lu mơnŭ bip. Yua triăng mă bruă hăng thâo pơkrem, anun sang anŏ ñu jing sang anŏ đĭ đăi gŏ amŏ amăng plơi Pông. Ơi Đinh Mlanh pơ-ư ang brơi thâo:

 “Kual plơi pla gơmơi anai hlâo adih anih ngă hơkrŭ kơ lŏn ia, ƀing ayăt juăt blah pơrai na nao đôč, kiăng pơgô̆ ană plơi nao ngă tơhan samơ̆ gơmơi ƀu nao ôh, ăt ngă bruă hơkrŭ đôč amăng kual anai. Tơdơi kơ lŏn ia pơklaih rơngai, dŏ pơ anai, ăt ƀu kiăo tui ƀing Fulro ôh, ƀu hmư̆ hiăp ƀing soh sat pơčut pơčao, kơnong ngă hmua bơwih ƀong huă čem rông hlô mơnong đôč. Hlâo adih tơlơi tơnap biă mă. Ră anai hơmâo kơnuk kơna djru brơi čan prăk, brơi ană rơmô, bê rông kiăng ană pơđĭ kyar bơwih ƀong huă, anun ră anai tơlơi hơdip pơblih tui ƀuh rơđah”.

Yua hơmâo tơlơi djru mơ̆ng kơnuk kơna, mơnuih ƀôn sang tŭ mă phun pla, djuai hlô mơnong rông, dưi čan prăk mă kơmlai ƀiă, tuh pơ alin bruă ngă hmua pla pơjing hăng čem rông hlô mơnong, tơlơi hơdip ƀơƀrư̆ hrưn đĭ. Khul đah kơmơi mut phung să Čư̆ Athai pơtô lăi adơi amai thâo pơkrem yua prăk kăk, rông bui lŏn, kiăng dưm prăk pơkrem amăng bui man hăng lŏn.Amăng 1 thun, sang anŏ dưi pơkrem hơmâo 25 klăk prăk, sang anŏ ƀiă hloh ăt 8 klăk prăk. Amai Byơnh, sa amăng hơdôm čô mơnuih ƀôn sang plơi Pông brơi thâo, thâm pơkrem, mă bruă djơ̆ lăp, anun yơh tơlơi hơdip amăng plơi pla pơblih tui. Bơhmutu kah hăng sang anŏ amai Siu H’Oan hơmâo 1,5 ha đang hơbơi plum, 8 ar hmua pơdai, rông hơdôm hơpluh drơi rơmô, jing sang anŏ đĭ đăi mơ̆n.

 “Ƀing gơmơi ngă ding kơna khul đah kơmơi, pơdjru nao rai tơdruă amăng bruă mă, pơblih djru nao rai juăt lăi pơblĭu….Kâo ƀuh ƀing hlăk ai ră anaihmar biă mă, thâo ngă tui hơdră bơwih ƀong huă phrâo, pla hơbơi, tơbâo hăng lu phun pla pơkŏn. Ngă bruă hơgĕt hai lêng kơ hơmâo boh tơhnal lu hloh pơkă hăng hlâo. Mơak hloh dơ̆ng lĕ, ƀing hlăk ai čơđai rơnuk anai ngă tui djơ̆ tơlơi phiăn, jơlan hơdră mơ̆ng kơnuk kơna, tơlơi pơtô ba mơ̆ng ƀing apăn bruă kơnuk kơna”.

Ơi Đinh Tuy, khua plơi Pông brơi thâo, plơi gơñu hơmâo 150 boh sang anŏ, hăng 700 čô mơnuih, lêng kơ djuai ania Bahnar soh. Tơlơi hơdip pơblih ƀiă, dơ̆ng mơ̆ng Gia Lai pok pơhai hơdră man pơdong plơi pla phrâo kual mơnuih djuai ƀiă thun 2017. Hlăk anun, plơi Pông hơmâo să Čư̆ Athai, tơring glông Phú Thiện hơđăp, tơring čar Gia Lai ruah ngă anih lông ngă lăng hlâo, kiăng man pơdong plơi pla gru phrâo. Sang anŏ plơi pla hơmâo pơkă hnơ̆ng, rek ling, ngă jơlan tơpă, yŭ ngŏ, đơnung kơdư brăng brăng hluh gah, pă akiăng. Gong apui lơtrik, jơlan măn simăng, ia yua hơmâo soh…..Mơnuih ƀôn sang gum hrŏm pla kyâo tơ-ui hăng pla bơnga hiam ter jơlan, amăng lan sang rung pla kyâo hăng pla rơ̆k hiam, pơjing rai anih dŏ, anŏ ngui hiam klă kơ plơi Pông ră anai. Khua plơi Pông, ơi Đinh Tuy lăi:

“Plơi gơmơi dưi hơmâo kơnuk kơna tuh pơ alin dăng hrĕ apui lơtrik, čuk jơlan hiam hăng pơdong sang hră djop, tơlơi hơdip mơda mơnuih ƀôn sang huăi ư̆ rơpa hăng kah hăng hlâo dơ̆ng tah. Ană bă lĕ dưi hrăm hră djop. Bơni kơ ping gah, kơnuk kơna hơmâo djru, tuh pơ alin man pơdong plơi Pông gơmơi, djru ba tơlơi hơdip mơda đĭ đăi hloh. Pơ anăp adih, ƀing gơmơi gir run mă bruă, thâo gum pơgôp kiăo tui ping gah, kơnuk kơna, akŏ pơdong tơlơi hơdip mơda rơguăt, ană plơi pla hơmâo tơlơi hơdip mơda trơi pơđao”.

Plơi Pông, să Čư̆ Athai, tơring čar Gia Lai ră anai phara laih, lăng hiam rơgoh, mơtah mơda hăng mơak klă. Hơdôm arăt jơlan glông nao rai ngă hăng simăng, tuh gŏ drong dơnar rô nao rai, ter jơlan pla kyâo tơ-ui hăng phun bơnga hiam, ƀuh rơđah anŏ pơblih phrâo kual ngă hơkrŭ đưm. Hơmâo tơlơi đing nao mơ̆ng kơnuk kơna, ping gah ta hrŏm hăng pran jua gum pơgôp nao rai, triăng mă bruă mơnuih ƀôn sang djuai ania Bahnar, plơi Pông hrưn đĭ, jing anih bơngač amăng bruă man pơdong plơi pla phrâo.

 

VOV Tay Nguyen/Nay Jek pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC