Lăng adai không hơjan laih, amai Rahlan H’Yuất (djuai ania Jarai), ƀôn Ama Nhiu, să Ia Rƀol, nao pơ hmua gah tlôn sang či yuă rok čem rơmô. Ñu ră ruai, rơkơi bơnai dŏ pơdô̆ mơ̆ng thun 2018, hơmâo 3 čô ană, hơmâo amĭ ama dua bơnah kăng pơpha brơi lŏn dŏ hăng hơdôm sao hmua. Ngă pơdai ƀong đơi ôh, dua rơkơi bơnai ñu nao mă bruă arăng dong. Amai H’Yuất hok kơdok: Thun 2024, mơ̆ng hơdră djru plai ƀiă rin rơpa mơ̆ng Kơnuk kơna, sang anŏ hơmâo djru sa drơi rơmô ania rông tuh ană, hăng 3 klăk pioh pơka war. Truh ră anai, rơmô hơmâo tuh ha drơi, glăk mơkian dong laih:“Mơ̆ng bruă rông rơmô, tơjŭ pla, rơkơi bơnai nao mă bruă koh tơbâo arăng kiăng hơmâo prăk, anun jing thun anai gơmơi hơmâo năng ai 100 klăk, laih anun tơbiă anăn sang anŏ rin rơnuč thun anai thơ. Ră anai dua rơkơi bơnai gơmơi rơngiao kơ nao mă bruă arăng, ăt gir rông rơmô kiăng tuh lu tui, 1-2 thun dong, sĭ hĭ ƀiă kiăng hơmâo prăk man pơdong sang”.

Ƀơi ƀôn Ama Nhiu, să Ia Rƀol, hơdôm pluh sang anŏ hơmâo djru rông rơmô tui Jơlan hơdră dêh čar pơtrun kah hăng sang anŏ amai Rahlan H’Yuất. amăng anun, amai Rahlan H’Yuân hơmâo djru amăng thun 2024. Giăm 2 thun ngă hmua, rông rơmô, truh ră anai ñu hơmâo 2 drơi rơmô prong hăng 1 drơi rơmô anet. Amai Rahlan H’Yuân lăi: “Kơnuk kơna brơi kơ gơmơi rơmô, ƀing mơ̆ng să rai pơ anai djru pơkra war gah tlôn sang, ataih 60-70met, pơkra war rơhaih, agaih biă. Rơngiao kơ anun, pơtô brơi gơmơi pla rok, tlâ̆o pơgang brơi rơmô, yua hnun rơmô arăng biă, tuh nao mơ-ai mơtăm yơh. Mông anai khŏm gir klaih đuăi ƀun rin. Rơmô tuh dong lĕ gơmơi sĭ hĭ či pơkra ming sang hiam ƀiă, čem rông dua čô ană hrăm hră dong”.

Ngă tui tơlơi pơtrun mơ̆ng Ping gah hăng Kơnuk kơna kơ hrŏ trun ƀun rin hơđong kjăp, Jơnum min mơnuih ƀôn sang plơi prong Ayunpa (hơđăp) pok pơhai djru sang anŏ rin, rin ƀơ ƀiă, sang anŏ ngă hơkrŭ hăng mơnuih ƀôn sang djuai ƀiă. Mơneč mă tơlơi gêh gal hơmâo glai hơmâo rok lu, tơring anai brơi rơmô ania kiăng rông laih anun lăng tŭ yua biă.

Yă Nay H’Bloanh, mă bruă gah Gru grua să Ia Rƀol brơi thâo, mơ̆ng thun 2021 truh ră anai, să hơmâo rơbêh 230 boh sang anŏ hơmâo kơnuk kơna brơi rơmô hăng bê či rông. Hlâo kơ brơi rơmô, să jơnum ƀhiao ƀơ̆i, ruah mă sang anŏ tơnap hloh či brơi, ruah djuai rơmô či rông, djru prăk hăng pơtô brơi pŏng war, čem rông hăng pơgang klin kheng. Yă Nay H’Bloanh lăi, yua hơmâo pơtô brơi tong ten, lơ̆m mă rơmô, hơdôm boh sang leng kơ thâo čem rông, pŭ rơmô tañ prong, hrôh biă, tuh na nao, djru brơi hơdôm boh sang anŏ huăi rin dong tah:“Pô kâo hăng khua plơi gơmơi gum ngă hăng ƀing pơ ala lu khul grup să nao tơl sang anŏ hơmâo brơi rơmô či pơtô brơi, kiăng gơñu pơkra war ataih pơ sang, anăm akă rơmô la krôm sang ôh, rông rơmô kiăng hơdjă agaih. Pơkra war khŏm kjăp, hiam. Gơmơi pơtô brơi gơñu hơdră rông rơmô, rông bê, ngă hiư̆m kiăng tuh ană, hơmâo prăk lu”.

Să Ia Rƀol hơmâo pơmut hrŏm mơ̆ng dua boh să Čư̆ Ƀăh hăng Ia Rƀol hơđăp, hơmâo rơbêh 10.220 čô mơnuih, amăng anun lu biă ñu lĕ djuai ania Jarai. Ơi Nguyễn Chí Cường, Khua jơnum min mơnuih ƀôn sang să, lăi pơthâo tơlơi hơdip hlâo adih mơ̆ng neh wa pơ anai dŏ tơnap kơtang biă, mrô sang anŏ rin dŏ lu. Yua hơmâo Ping gah hăng Kơnuk kơna lăng ba, hrŏm hăng hơdră djru bơwih ƀong, brơi lŏn dŏ, lŏn ngă hmua, pơtô hrăm bruă...mrô sang anŏ rin pơ anai hrŏ dŏ glăi 0,9% laih, gir amăng thun 2025 dŏ glăi 0,5%. Amăng hơdôm jơlan hơdră, hơbô̆ bruă brơi rơmô rông hơmâo hăng glăk ba glăi boh tŭ yua biă, djru brơi lu sang anŏ rông rơmô, bơwih ƀong đĭ tui. Ơi Nguyễn Chí Cường brơi thâo, să glăk pơƀut pok pơhai hơdôm hơdră djru mơnuih ƀôn sang bơwih ƀong - mơnuih mơnam đĭ tui, lŏm lui tơlơi ư̆ rơpa: “Djru brơi neh met wa dưi đĭ kyar bơwih ƀong hăng bruă djru brơi djuai hlô rông, pơ anăp anai, Jơnum min mơnuih ƀôn sang să ăt ngă dong mơn bruă brơi rơmô, brơi bê kơ neh wa kiăng hơdôm sang anŏ čem rông, bơwih ƀong đĭ tui. Laih dong, sem lăng hơdôm jơlan hơdră hrŏ trun ƀun rin đah mơ̆ng rơkâo đĭ gưl prong djru brơi pơplih djuai phun pla hlô rông, kiăng neh wa hơmâo jơlan bơwih ƀong phrâo hloh, lŏm lui ư̆ rơpa, hrŏ trun ƀun rin hơđong hloh”.

Yua hơmâo tơlơi djru, gir pok pơhai hăng gir găn rơgao tơnap tap mơ̆ng mơnuih ƀôn sang, hơbô̆ bruă brơi rơmô pơ să Ia Rƀol glăk pơsit brơi bruă hrŏ trun ƀun rin. Mơ̆ng rim drơi rơmô, war rơmô anet hai leng kơ jing gai rơñan đĭ nao hăng glông, bơwih ƀong đĭ hloh, djru mơnuih ƀôn sang găn rơgao tơnap tap./.