VOV4.Jarai-Lâm Đồng dưi lăng kah hăng tơring čar ba jơlan hlâo amăng dêh čar ta kơ bruă pơđĭ kyar ngă hmua tui boh thâo ia rơgơi. Boh troh đang hmua mơ̆ng tơring čar Lâm Đồng hơmâo ƀuh pơ djop anih anom sĭ mơdrô amăng dêh čar hăng pơ dêh čar tač rơngiao. Samơ̆, yua rơnoh gơnam yua mă bruă pơmă đơi, prăk tuh pơ alin kơ bruă ngă hmua lu, laih anun anih sĭ mơdrô ƀu hơđong anun bơbeč djơ̆ prong biă mă kơ boh tơhnal tŭ yua ngă hmua mơ̆ng mơnuih ngă hmua.

Ƀơi anăp kơ tơlơi anai, rơngiao kơ kơtưn hơdră djru mơnuih ngă hmua pla pơjing tui hơdră phrâo, anom bruă gah đang hmua Lâm Đồng dŏ pok pơhai ngă tui hơdră lir hơbit, ngă hmua pla pơjing hăng sĭ mơdrô boh troh đang hmua tui Hră pơtrun mrô 98 mơ̆ng Kơnuk kơna.

Bơyan ngă hmua phrâo anai, mah djơ̆ bơyan samơ̆ mơnuih ngă hmua ơi Phan Tùng Châu, dŏ pơ plơi Nghĩa Hiệp 2, să Kađô, tơring glông Đơn Dương, Lâm Đồng ăt ƀu mơak đơi ôh yua kơ rơnoh pơhrui glăi kơ sang anŏ hrŏ trun pơkă hăng hlâo. Yua hơgĕt hnun, rơnoh gơnam yua mă bruă blơi pơmut yôm đơi, prăk tuh pơ alin kơ bruă ngă hmua pơmă, lơ̆m anun boh troh sĭ mơdrô lĕ ƀu hơđong ôh, ƀu hơmâo anŏ lir hơbit tui hnong ngă bruă kjăp hơđong.

"Ră anai, nua gơnam yua mă bruă ngă hmua đĭ yôm đơi, prăk tuh pơ alin kơ bruă ngă ăt đĭ yôm. Lơ̆m anun, boh troh gơnam sĭ mơ̆ng đang hmua, abih bang añăm pơtam hla rơ̆k pơ anai rơnoh rơgêh soh, anih anom sĭ mơdrô ba hyu ƀu hơđong, kơnong sĭ kơ mơnuih sĭ mơdrô hyu blơi tơl sang đôč”.

Lâm Đồng pơđĭ kyar hơmâo 182 khul ngă hrom pơkra ming hăng sĭ mơdrô gơnam đang hmua

Phara hăng ơi Phan Tùng Châu, mah bơbeč djơ̆ hăng rơnoh tuh pơ alin yôm samơ̆ yua rơnoh sĭ boh troh đĭ đăi ƀiă laih anun hơđong mơ̆n, yua hơmâo ngă hrom lir hơbit tong ten, arăng ngă hră pơkôl blơi gơnam hơđong, anun lu mơnuih ngă hmua amăng tơring čar Lâm Đồng ăt pơhrui glăi hơđong mơ̆n, amăng sa blah đang hmua pơđơr. Kah hăng anih pla boh sầu riêng hiam ƀơi să Lộc An, tơring glông Bảo Lâm, Lâm Đồng, yua pok pơhai tŭ yua kơčăo bruă ngă hrom lir hơbit, pơkra ming laih anun sĭ blơi tui Hră pơtrun mrô 98 mơ̆ng Kơnuk kơna, hơdôm rơtuh sang anŏ mơnuih ngă hmua pla boh sầu riêng pơ anai hơđong biă mă anih sĭ mơdrô, anun pơhrui glăi prăk kăk lu hơđong.

Ơi Võ Hữu Long, Khua kông ty pơkă hnong tơlơi dưi juăt lăi TNHH pơkra ming sĭ mơdrô Long Thủy, dŏ pơ thôn 6, să Lộc An brơi thâo, mơ̆ng thun 2014 truh ră anai, anih anom sĭ mơdrô boh sầu riêng hơđong laih ƀơi tơring čar Lâm Đồng. Aka ƀu hơmâo thun pơpă ôh rơnoh sĭ mơdrô boh sầu riêng trun 40 rơbâo prăk sa kg ƀudah tơl rơgêh đơi yua sĭ mơdrô ƀu hơmâo anih. Biă mă ñu, yua kơ ngă klă bruă kir hơbit pla pơjing hăng sĭ mơdrô laih anun boh tŭ yua kơplah wah anom bruă sĭ mơdrô hăng mơnuih ngă hmua tong ten, anun yơh boh sầu riêng pơ anai dŏ lu tơlơi gêh găl pơđĭ kyar na nao lơ̆m dưi hơmâo ba sĭ mơdrô pơ dêh čar tač rơngiao sit nik hơmâo hră pơkôl pơkă laih. Ơi Võ Hữu Long brơi thâo:

“Boh sầu riêng mơ̆ng gơmơi sĭ mơdrô pơ dêh čar tač rơngiao ƀu hơmâo pruih ia jrao ôh laih anun kŏn pĕ boh aka tha lơi mơ̆n, yua dah sit ngă hrom khul lir hơbit pla pơjing rơgoh hơdjă khom pĕ boh djơ̆ bơyan boh tha djop pơkă hnun kah blơi. Laih anun, kâo ba boh troh anun sĭ mơdrô pơ dêh čar tač rơngiao dưi pơhno hăng arăng bo sầu riêng hnun mơ̆n rơnoh sĭ mơdrô dưi đĭ, yua pơhno hăng Thai Lan.

Sit ngă hrom rơnoh sĭ mơdrô lir hơbit hơmâo tơlơi pơkôl ngă tui djơ̆, anun nua yôm. Bơ mơnuih ngă hmua gah rơngiao phung lĕ, phara ba ngă, mah pô anai ngă klă, pô adih ngă hiam hai boh tơhnal tal rơnuč hrup soh. Yua kơ anun, sit mut phung ngă hrom lir hơbit mơnuih ngă hmua gêh găl hloh, hơmâo mơnuih wai lăng, djru hrom sa hnong, bơ mơnuih ngă hmua raih daih ƀu hơmâo pô wai lăng ôh”.

Yua ngă hrom khul lir hơbit djop mơta gơnam sĭ mơdrô boh troh đang hmua mơ̆ng Lâm Đồng hơmâo rơnoh đĭ tui mơ̆ng 20-25%

Ƀơi Lâm Đồng, kơčăo bruă ngă hrom pla pơjing, ming pơkra sĭ mơdrô boh troh đang hmua tui Hră pơtrun mrô 98 mơ̆ng Kơnuk kơna, pơtrut pơsur pơđĭ kyar bruă ngă hrom pla pơjing hăng sĭ mơdrô hơmâo ngă tui mơ̆ng thun 2019 truh 2023, rơnoh prăk tuh pơ alin 270 klai prăk. Amăng anun, rơbêh 51% rơnoh prăk kơnuk kơna djru man pơdong plơi pla phrâo hăng pơgôp hrom lu hơdră, kơčăo bruă pơkŏn kah hăng giăm 49% rơnoh prăk dŏ glăi mơ̆ng sang bruă sĭ mơdrô, anom ngă ƀong hrom hăng mơnuih ƀôn sang djru.

Ơi Nguyễn Văn Châu, Kơ-iăng Khua Gơnong bruă ngă hmua hăng pơđĭ kyar plơi pla Lâm Đồng brơi thâo, ră anai Lâm Đồng hơmâo akŏ pơjing hăng pơđĭ kyar 182 khul ngă hrom, giăm 16 rơbâo boh sang anŏ nga hmua pla pơjing hăng 2.445 boh sang anŏ čem rông hlô mơnong. Rơnoh sĭ mơdrô kơnang kơ bruă ngă hrom anun amăng thun 2021 hơmâo pơhrui glăi 14 rơbâo 278 klai prăk, dưm dưm hăng 20% rơnoh sĭ mơdrô boh troh đang hmua amăng tơring čar.

Kơnong kơ anăm pơtam hla rơ̆k, hơbơi pơtơi, boh troh đĭ tui mơ̆ng 20-25% rơnoh sĭ mơdrô pơkă hăng tơđar. Pơ anăp anai, anom bruă ngă hmua ăt pơtrut djru, pơsur lu hơbô̆ ngă bruă lir hơbit, kiăng ngă djơ̆ tơlơi čang rơmang mơ̆ng mơnuih ngă hmua. Ơi Nguyễn Văn Châu lăi:

“Lu mơnuih ngă hmua ngă hrom anom bruă sĭ mơdrô, anom bruă ngă ƀong hrom pla pơjing truh sĭ mơdrô. Hơdôm gơnam sĭ mơdrô lir hơbit anun hơđong ĕp anih sĭ mơdrô, nua yôm, gơnam sĭ mơdrô hơdjă, rơgoh hơđong. Samơ̆, hăng boh tơhnal tui anun samơ̆ rơnoh boh troh gơnam đang hmua ƀơi tơring čar anai jai hrơi lu tui mơnuih kiăng blơi, tui hluai phung lir hơbit. Amăng akŏ bruă dăp glăi hơdră ngă hmua mơ̆ng thun 2022-2025, tơring čar ăt pioh lui rơnoh prăk ngă tui pok pơhư prong hăng pơđĭ tui glông bruă pơlir hơbit phrâo dơ̆ng".

Quang Sáng pô čih-Nay Jek: Pơblang