VOV4.Jarai - Să Lộc Bắc, tơring glông Bảo Lâm, tơring čar Lâm Đồng hơmâo rơbêh 1.500 boh sang anŏ, 4.858 akŏ mơnuih, amăng anun mơnuih djuai ania ƀiă giăm rơbêh 73%. Yua kơ thâo pơplih amăng tơlơi pơmĭn bruă mă, mă yua boh thâo phrâo amăng bơwih ƀong huă, hrŏm hăng tơlơi đing nao, gum djru, tuh pơ alin mơng Ping gah hăng Kơnuk kơna amăng djop mơta bruă yua anun tơlơi hơdip bơwih ƀong huă mơng mơnuih ƀon sang ƀơi anai glăk pơplih tui rĭm hrơi.

Glăi pơ să Lộc Bắc, tơring glông Bảo Lâm, tơring čar Lâm Đồng amăng hơdôm hrơi akŏ thun phrâo, lơ̆m ƀơi anai glăk pok glăi tơlơi hơdip tui hơđăp samơ̆ pơhlôm pơgang klin Covid-19, ƀing gơmơi ăt sư̆ rơbư̆ lơ̆m ƀuh lu tơlơi pơplih phrâo mơng sa boh plơi pla hơmâo lu mơnuih djuai ania K’ho dŏ hơdip. Hơdôm sang liang hăng riang pơnăng kram ale hlâo anun ră anai plih hĭ hăng hơdôm boh sang man pơdong prong rơhaih, jơlan tuh ƀêtông, sang hră, sang ia jrao hơmâo man pơdong prong rơhaih … tơlơi anai brơi ƀuh tơlơi hơdip mơng mơnuih ƀon sang glăk trơi pơđao, yâo mơ-ak.

Ơi K’Làng, dŏ ƀơi ƀut plơi 3, să Lộc Bắc hok mơ-ak brơi thâo, thun anai, mah bơbeč kơtang mơng klin Covid-19 samơ̆ nua sĭ mơdrô ăt đĭ mơn, djop sang anŏ phrui mơng hơdôm pluh truh pơ hơdôm klăk prăk yua anun pơphun ngui ƀong tết mơ-ak biă mă. Ba truh tơlơi anai lĕ yua mă yua boh thâo phrâo amăng bruă pla pơjing. Ơi K’Làng brơi thâo:

“Ăt yua hơmâo Ping gah hăng Kơnuk kơna đing nao tuh pơ alin, djru brơi bruă pla kơphê, če, pơtô brơi bruă bơwih ƀong, ngă đang hmua phrâo ngă kơ tơlơi hơdip kơ mơnuih ƀon sang jơnap ƀiă hlâo adih. Jơlan glông, sang hră, sang ia jrao ăt hơmâo man pơdong prong rơhaih, bruă nao rai gêl gal, ană bă lêng kơ dưi nao sang hră soh. Tơlơi hơdip pơđĭ kyar yua anun mơnuih ƀon sang ăt hur har mơ-ak amăng pran jua mơn”.

Lộc Bắc lĕ să juăt pla phun kyâo boh troh sui thun, amăng anun lu hloh lĕ pla kơphê hăng rơbêh 941 ektar, phun boh ñông 164 ektar, tiu 22 ektar hăng hơdôm rơtuh ektar phun kyâo boh troh pơkŏn. Hơdôm đang hmua pla phun kyâo boh troh ră anai pơplih pơjeh phrâo soh, mă yua boh thâo phrâo amăng pla pơjing, hrŏ ƀiă prăk tuh pơ alin samơ̆ ngă rơnoh phrui amăng ngă đang hmua đĭ tui lu dong. Kơnong đang pla kơphê , tơdah thun 2017 dưi pĕ pơhrui 2,7 tơ̆n amăng sa ektar truh thun 2020 truh pơ 3 tơ̆n amăng sa ektar laih anun truh thun 2021 truh pơ 3,3 tơ̆n amăng sa ektar. Tơlơi bơwih ƀong huă pơplih, prăk pơhrui đĭ tui yua anun tơlơi hơdip kơ mơnuih ƀon sang ƀơi anai jai hrơi trơi pơđao hăng jơnap ƀiă hlâo adih. Ơi K’Pép, mơnuih apăn bruă Ping gah ƀut plơi 5, să Lộc Bắc hok mơ-ak brơi thâo:

“Kơ boh than ba glăi lơ̆m ngă tui jơlan hơdră tui hơnong pơkă man pơdong plơi pla phrâo, truh ră anai tơlơi hơdip hơmâo pơplih phrâo laih. Hơdôm boh sang sô hơđăp arăng ruh hĭ, man sang phrâo, hrŏ trun mrô sang anŏ ƀun rin hăng đĭ tui mrô sang anŏ pơdrông asah amăng rĭm thun, đa sang anŏ blơi rơdêh ôtô, ană bă dưi hrăm hră truh anih. Tơlơi ngă mơ-ak hloh lĕ mơnuih ƀon sang hơmâo arăng pơtô brơi boh thâo pla pơjing, thâo bơwih ƀong huă yua anun prăk pơhrui đĭ tui mơn. Lơ̆m dju djuam duam ruă amra ba nao pơ sang ia jrao giăm anun khăm pơjrao, bưp bruă glêh tơnap amra gum djru tơdruă, pơsur abih bang mơnuih rơmet pơagaih amăng plơi pla, huăi ƀuh sang anŏ rin rơpa dong tah. Tơlơi hơdip jai hrơi jơnap yua anun mơnuih ƀon sang gir run ngă tui hơdôm bruă pơtrun amăng plơi pla, amăng anun hơmâo bruă man pơdong plơi pla phrâo”.

Ơi K’Núi, Khua Jơnum min mơnuih ƀon sang să Lộc Bắc brơi thâo, truh rơnuč thun 2021 să hơmâo pơgiong 19/19 hơnong pơkă man pơdong plơi pla phrâo. Bruă bơngŏt lu lĕ hơnong pơkă hrưn đĭ prăk pơhrui, hrŏ trun ƀun rin samơ̆ să ăt ngă pơgiong klă hloh. Rơnoh phrui mơng gơnam đang hmua rơbêh 110 klăk prăk/ektar/thun, pơhrui rĭm akŏ mơnuih dưm dưm 42 klăk prăk hăng mrô sang anŏ ƀun rin dŏ kơnong 4,2%. Pơ anăp anai, să amra tŏ tui pơtrut pơsur mơnuih ƀon sang mă yua boh thâo phrâo amăng pla pơjing kiăng gơnam đang hmua jai hiam hơdjă, đĭ tui prăk pơhrui.

“Hlâo adih tơlơi hơdip kơ mơnuih ƀon sang ƀơi să Lộc Bắc tơnap tap biă mă yua kơ aka phe pho mă yua boh thâo pla pơjing. Hơdôm thun giăm anai lơ̆m thâo laih, gơnam pĕ pơhrui hơmâo hmăi, prăk pơhrui ăt lu mơn yua anun ngă kơ tơlơi hơdip bơwih ƀong huă kơ mơnuih ƀon sang jai hơđong hăng pơđĭ kyar. Pơ anăp anai pơsur mơnuih ƀon sang tŏ tui mă yua lu ƀiă dong thâo phrâo amăng ngă hmua. Hơnong pơkă lĕ kiăng tŏ tui na nao hơnong pơkă tui rơnoh phrui rĭm akŏ mơnuih (42 klăk/thun), pơhlôm hơđong tơlơi hơdip, anăp nao man pơdong plơi pla tui hơnong pơkă hle dong”.

Ƀing gơmơi tơbiă mơng Lộc Bắc lơ̆m ayuh hyiăng rơ̆-ơ̆ rơ-ŏt amăng tlam hrơi akŏ thun phrâo kơtuai tui jơlan tuh kơsu, dua bơnah jơlan lĕ lu sa man pơdong prong rơhaih gom jum dar lĕ phun kyâo glai mơtah mơda hăng đang kơphê, phun kyâo boh troh, čang rơmang sa bơyan pĕ pơhrui hmâo hmăi dong… Tơlơi hơdip kơ mơnuih djuai ania K’ho amra ƀu pơdơi pơđĭ kyar dong mơng bơyan bơyan anai.

Siu Đoan: Pơblang