VOV4.Jarai - Hăng giăm 100% mrô sang anŏ djuai ania Bahnar dŏ hơdip mơng đưm đă ră hlâo, plơi Dơk Rơng, să Glar, tơring glông Đăk Đoa, tơring čar Gialai lĕ sa amăng hơdôm plơi pla ba gru lơ̆m ngă tui Jơlan hơdră tui hơnong pơkă dêh čar amăng man pơdong plơi pla phrâo. Hrŏm hăng gong gai ƀon lan, mơnuih ƀon sang amăng plơi pla hơmâo hơdră pơsur mơnuih ƀon sang mut hrŏm amăng bruă mă. Yua anun, ƀô̆ mơta plơi pla jai hrơi pơplih hiam, agaih rơnăk pơgôp ngă pơgiong tui hơdôm hơnong pơkă ba să Glar jing sa amăng hơdôm boh să dưi ngă pơgiong tui hơnong pơkă plơi pla phrâo amăng tơring glông Đăk Đoa.

Plơi Dơk Rơng, să Glar, tơring glông Đak Đoa hơdôm hrơi rơnuč thun, neh met wa dik dak uă kơphê tơdơi kơ amu krô. Anai lĕ gơnam pơhrui mơng đang hmua kơ mơnuih ƀon sang tơdơi kơ sa thun mă bruă glêh glar. Jơlan mut nao amăng plơi hơmâo tuh ƀêtông hiam hruaih. Sang anŏ amai Amye ƀơi anăp plơi hăng sang phrâo man pơdong prong hiam, rơhuông rơhaih, hơmâo lan sang prong tuh hăng ƀêtông pioh kơ amu kơphê. Amai Amye brơi thâo:

“Hlâo adih tơlơi hơdip tơnap tap biă mă, mơng hrơi man pơdong plơi pla phrâo, ƀing gơmơi hơmâo ngă tui hơdră pla kơphê ba glăi tŭ yua hloh. Ră anai rĭm thun duh hĭ prăk tuh pơ alin, sang anŏ dưi pơhrui glăi giăm 200 klăk prăk mơng đang pla kơphê. Hơdôm thun hlâo anun sang anŏ ăt hơmâo prăk hăng khin hơtai man pơkra sang phrâo nua ñu 700 klăk prăk”.

Sang gru grua amăng plơi hơmâo man pơdong mă mơng keh prăk bơwih ƀong hrŏm mơng mơnuih ƀon sang

Hrŏm hăng bruă pla kơphê, neh met wa ƀơi plơi Dơk Rơng ăt hơmâo rơbêh 50 ektar hmua pơdai, 1 thun yuă hơpuă amăng 2 bơyan. Hơdôm thun hlâo anun bruă yuă hơpuă pơdai glêh tơnap yua aka ƀu hơmâo jơlan mut nao tơl hmua. Hơdôm kơsăk pơdai arăng glăm ataih mơng anih dưm rơdêh pơgiăng ba glăi pơ sang yua anun glêh glar biă mă. Mơng thun 2019, lơ̆m hơmâo hơdră pơtrun hăng man pơkra jơlan nao pơ hmua, neh met wa dưi đĭ nao rơdêh kông nông tơl hmua mơtăm kiăng kơ pơgiăng glăi pơdai tơdơi kơ yuă hơpuă. Ayong Uê, dŏ ƀơi plơi Dơk Rơng, hơmâo pơyơr giăm 100 m2 lŏn kiăng kơ man pơkra jơlan brơi thâo:

“Jơlan hlâo adih anet, nao rai tơnap tap, thun 2019 plơi pla hăng să hơmâo hơdră pơtrun pok prong jơlan glông, sang anŏ gơmơi ăt pơyơr lŏn kiăng kơ pok prong jơlan. Kâo ăt hrŏm hăng neh met wa jơnum pơƀut glăi kah hăng tŭ ư hrŏm amăng bruă pơyơr lŏn kiăng kơ pok prong jơlan nao rai mơng anun amuñ pơgiăng gơnam mơng đang hmua dong. Sang anŏ gơmơi hơmâo 4 ar hmua pơdai, mơng hrơi pok prong jơlan bruă pơgiăng pơdai kơ sang anŏ hăng neh met wa mơng hmua gêh gal biă yơh”.

Ơi A Miên, Khua plơi Dơk Rơng bơră ruai glăi, amăng thun 2013, mơnuih ƀon sang rơkâo mă yua lŏn hrŏm amăng plơi prong 1,6 ektar kiăng kơ pla kơphê. Truh bơyan pĕ pơhrui tơdơi kơ sĭ mơdrô, amra pioh prăk anai amăng keh prăk hrŏm kơ plơi pla kiăng kơ djru amăng bruă hrŏm. Pơhmutu lĕ sang gru grua amăng plơi pla hơmâo man pơdong hăng rơnoh prăk rơbêh 300 klăk prăk mơng keh prăk bơwih ƀong hrŏm amăng plơi pla. Laih dong mơnuih ƀon sang pơgôp rơbêh 500 hrơi mă bruă kiăng kơ man pơkra jơlan glông, mơng hrơi man pơkra jơlan amăng plơi pla ngă kơ mơnuih ƀon sang amuñ pơgiăng glăi gơnam đang hmua. Mơnuih ƀon sang ăt pơgôp dong rơbêh 60 klăk prăk man pơkra pơga, amăng jang brơi sang hră gưl sang amăng plơi. Ơi A Miên, Khua plơi Dơk Rơng brơi thâo, plơi hơmâo 230 boh sang anŏ, dŏ kơnong 10 boh sang anŏ ƀun rin, pơhrui rĭm akŏ mơnuih amăng thun laih rơgao truh pơ 41 klăk prăk.

“Ba glăi boh than tŭ ră anai anun lĕ ngă kơ tơlơi hơdip jai jơnap tui, ană plơi pla trơi pơđao, hăng mơnuih ƀon thâo bơwih ƀong huă, thâo gum pơgôp mut hrŏm. Klin Covid-19 ngă tơnap tap yua anun neh met wa jai gir run mơn. Mơng bruă pơyơr lŏn pok prong jơlan glông, tơlơi hơdip ăt jai hrơi pơđĭ kyar, neh met wa mut hrŏm thâo gum djru tơdruă”.

Mơnuih ƀon sang plơi Dơk Rơng pơdrong asah yua kơ gir mă bruă

Ơi Bùi Quang Thoại, Kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih ƀon sang să Glar brơi thâo: Ngă tui jơlan hơdră tui hơnong pơkă dêh čar amăng man pơdong plơi pla phrâo mơng thun 2011 truh ră anai, mơnuih ƀon sang plơi Dơk Rơng hơmâo tơlơi gum pơgôp prong prin. Amăng anun, bruă pơsur mơnuih ƀon sang pơgôp amăng keh prăk hrŏm amăng plơi kiăng kơ man pơdong sang gru grua kah hăng man pơkra jơlan glông amăng plơi pla laih dong hơdôm bruă mă sit nik pơkŏn dong. Boh than ba glăi ngă kơ să dưi ngă pơgiong hơdôm hơnong pơkă phrâo amăng thun. Boh than anai hơmâo tơlơi gum pơgôp prong prin mơng mơnuih ƀon sang plơi Dơk Rơng.

“Rơnuč thun 2020 tơdơi kơ sem lăng, plơi Dơk Rơng ăt hơmâo Jơnum min mơnuih ƀon sang tơring glông tŭ yap lĕ plơi pla ngă pơgiong hơnong pơkă plơi pla phrâo. Sit biă ñu mơnuih ƀon sang amăng plơi hơmâo pơgôp prong prin mơng hrơi mă bruă, prăk kak, pơyơr lŏn hăng ră anai jơlan nao rai gêh gal laih. Mơnuih ƀon sang thâo rơđah kơ tơlơi yôm mơng bruă man pơdong plơi pla phrâo, ngă kơ ƀô̆ mơta plơi pla jai hrơi pơplih, tơlơi hơdip kơ mơnuih ƀon sang jai hrơi pơđĭ kyar ƀiă dong”.

Hơdôm boh sang phrâo man pơdong prong rơhaih hăng hơdôm klai prăk ƀuh lu amăng plơi Dơk Rơng, să Glar. Lơ̆m tơlơi hơdip hrưn đĭ hơđong, mơnuih ƀon sang ăt hơdip mơ-ak amăng pran jua mơn. Amăng hơdôm thun giăm anai, plơi Dơk Rơng ƀu hơmâo bruă hơget ôh ngă rung răng, gru grua sô hơđăp hơmâo djă pioh hăng lăi pơthâo. Anai lĕ boh than ba glăi mơng mơnuih ƀon sang thâo pơmĭn khin ngă. Ngă kơ tơlơi hơdip hrưn đĭ trơi pơđao, yâo mơ-ak amăng plơi pla djuai ania pô.

Siu Đoan: Pơblang