Jing plơi pla phrâo mơ̆ng thun 2021, plơi Đăk Mông, să Đăk Rong, tơring glông Đăk Đoa hmâo dong jơlan ƀê tông ataih hăng prong rơhaih yua kơ kơnuk kơna hăng mơnuih ƀôn sang pơkra hrŏm. Sang anô̆ amai Thoan ăt lĕ sa amăng hơdôm bôh sang anô̆ pĕ pha lŏn pioh pơkra jơlan ƀê tông ƀơi plơi. Ruai glăi kơ tơlơi drơi pô ñu, amai Thoan lăi pơthâo, tơdơi kơ lu thun gir run pơplih hơdră phun pla hăng hlô rông, truh thun 2018, sang anô̆ ñu tơtlaih laih mơ̆ng ƀun rin. Thun anai sang anô̆ ñu pơhrui hmâo 170 klăk prăk mơ̆ng 1500 ƀĕ phun kơphê hăng rông un ania:

 “Sang kâo hmâo lŏn amăng anih pơkra jơlan, hrŏm hăng kơnuk kơna pơkra hrŏm, kâo črông lô hăng sang anô̆ hăng amra pĕ pha lŏn pioh pơkra plơi pla lăng hiam hloh. Tơdơi anai neh wa pơgiăng kơphê, tiu hăng lu gơnam hmâo jơlan hiam pioh rô hyu. Neh wa ăt gum hrŏm hơbit tơdruă mơn”.

Ơi Črăm, Khua git gai Ping gah, ngă rah Khua plơi brơi thâo, amăng plơi hmâo 215 bôh sang anô̆, 729 čô mơnuih. Anăp nao djă kơjăp anăn plơi pla phrâo, să hăng plơi hmâo pok pơhai lu jơlan nao sit nik amăng mă yua ngăn rơnoh čan mă kơmlai ƀiă pơkĕ hrŏm hăng bruă pơhrua hrŏm hmâo bôh tơhnal hơdôm jơlan hơdră, rơwang bruă mơ̆ng Kơnuk kơna, pơhrăm hơdră mă yua măi mok pioh kơ hơdôm bôh sang anô̆ djuai ania ƀiă bưp tơnap amăng pơplih phun pla, hlô rông. Gơnang kơ anun, tơlơi hơdip mơda mơnuih ƀôn sang ƀơƀrư̆ hơđong hăng amăng ƀrư̆ hrưn đĭ tơtlaih mơ̆ng ƀun rin, mrô sang anô̆ ƀun rin hrŏ trun rơgao hơdôm thun hăng truh kơ ră anai kơnong kơ dô̆ 10 bôh sang anô̆ ƀun rin, 25 bôh sang anô̆ ƀun rin ƀơƀiă. Pơkă hlâo thun 2024, plơi amra hrŏ trun 2 bôh sang anô̆ ƀun rin, 7 bôh sang anô̆ ƀun rin ƀơƀiă. Ơi Črăm, brơi thâo:

“Hăng sa čô ngă khua git gai Ping gah ngă rah Khua plơi, kâo djru ba, gum hrŏm neh wa pioh pơđĭ kyar bơwih ƀong mơ̆ng bruă pla kơphê, anăp nao kơphê klă hiam hloh lơm gum hrŏm hăng anom bơwih ƀong. Neh wa hmâo laih hơdôm gru gum hrŏm hơbit, djru gum tơdruă pioh pơdŏng plơi pla phrâo, lu phiăn juăt ƀu klă hlâo adih dưi lŏm lui, gir run pioh ngă giong hơdôm tơhnal ba tơbiă kơ plơi pla ngă gru. Čang rơmang Ping gah hăng Kơnuk kơna lăng ba truh neh wa pioh tơlơi hơdip mơda jai hrơi jai pơđĭ kyar hloh kơ hlâo”.

Lơm pơdŏng plơi pla phrâo, tơlơi pơgang hăng ngă tui hơdôm nua yôm bôh thâo đưm mơ̆ng neh wa djop djuai ania ƀiă dưi hmâo plơi pla đing nao. Ơi Phách thun anai rơbêh kơ 90 thun, jing tha plơi Đăk Mông, să Đăk Rong brơi thâo: khă tơlơi hơdip mơda pơplih phrâo tui rơnuk anai, djop mơta pơđĭ kyar laih, samơ̆ hlăk ai kiăng djă pioh mơn hơdôm gru grua hiam bôh thâo mơ̆ng ơi yă pioh glăi. Hơdôm hơdră bruă pơgang bôh thâo, plơi pla hmâo đing nao hăng pơsur neh wa ană plơi djă pioh hăng hơkrŭ glăi Jơnum ngui ngă yang huă asơi hle. Hơdôm phiăn ngă yang anai amra hmâo prăk yua djă pioh rim thun. Ơi Phách, lăi:

 “Hlâo adih sit truh rơnuč thun blan 11 lĕ glăi hmâo tơlơi ngă yang mơ-ak huă asơi hle pioh bơni kơ yang rơbang brơi hơjan klă pơ-iă hiam, brơi sa thun hmâo pơdai jor kơtor lu, akô̆ thun lĕ hmâo phiăn ngă yang pơkra ia čơnang, kâo gum hrŏm lĕ yua kơ juăt laih hăng bruă anai mơ̆ng sui mơ̆, ăt kiăng pioh glăi mơn kơ ană tơčô tơdơi anai ngă tui. Bơ̆ bruă mơñam bung bai, đưm hlâo ƀơi sang rông hlơi kiăng hrăm thơ hmâo ơi yă ta pơtô brơi, hrăm tui ƀơƀrư̆ jing hrečh, wot mơñam bung bai, tul pơkra čing, hăng pơdah ƀơi hơdôm anih arăng ƀu hiam drơi, lui pơsat, ƀing hlăk ai kiăng hrăm lĕ amra dưi hrăm tơdah thâo gir run”.

Ơi Hà Văn Tuấn, Kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang să Đăk Rong, tơring glông Đăk Đoa, tơring čar Gia Lai brơi thâo, yap truh ră anai, plơi Đăk Mông hmâo laih 14/19 tơhnal pơkă amăng pơdŏng plơi pla phrâo. Lơm pơdŏng plơi pla phrâo, plơi đing nao tuh pơplai pơđĭ kyar kơphê, hlô rông hmâo anô̆ gal mơ̆ng plơi pla. Truh ră anai, pơhrui glăi hơnong ñu rim akô̆ mơnuih hmâo 35 klăk prăk sa thun.

  “Ƀơi să hmâo plơi Đăk Mông, plơi anai amra jing plơi pơdŏng plơi pla phrâo ngă gru. Lu hơdră bruă mơ̆ng Ping gah hăng Kơnuk kơna neh wa dŏng yua. Ră anai bruă pơdŏng sang jơnum plơi pla, pơkra jơlan nao rai ƀơi Đăk Mông dưi tuh pơplai rơbêh kơ 12 klai prăk, neh wa amra pĕ pha lŏn pioh pơkra jơlan ƀudah sa dua jơlan hơdră kơnuk kơna hăng mơnuih ƀôn sang ngă hrŏm. Ră anai sa dua tơnap tap kah hăng hră pơgang gah ia jrao khom đing nao kơtang amăng tơlơi lăi pơhing pơsur. Dua lĕ tơhnal pơkă sang anô̆ ƀun rin, ƀun rin ƀơƀiă khom hrŏ trun hăng pơpha truh hơdôm bôh plơi hmâo mơnuih apăn bruă phun lăng tui gum djru”.

Kiăng pơdŏng Đăk Mông lĕ plơi pla phrâo ngă gru, pơ̆ anăp anai, gưl ping gah, gong gai plơi pla pơsit tơhnal pơkă pơđĭ tơlơi hơdip mơda gơnam tam, bôh thâo pran jua mơ̆ng mơnuih ƀôn sang. Hrŏm hăng anun pơdŏng ngă giong glông bruă anom mă yua ƀơi plơi pla, pơđĭ kyar plơi pla amăng ƀrư̆ pơplih phrâo tui tơlơi pơkă nao hrŏm hăng ngă đang hmua, pơđĭ kyar bruă blơi sĭ, sĭ mơdrô, gru grua bôh thâo đưm dưi pơgang ba./.