Rim hrơi, hmư̆ jua mơñi không mơñam mrai dik dik tơ-ua hyu amăng krah sang rung, sang gru đưm Jarai hơbai. Anai lĕ anih mă bruă, dŏ dong ƀong huă, ăt jing anih pơkra ming rai gơnam sĭ mơdrô mơ̆ng ƀing adơi amai Khul ngă hrŏm mơñam mrai đưm plơi Kep 2, să Ia Ly, tơring čar Gia Lai, ăt jing anih pơdă thâo eng ao, abăn khăn mơñam hăng mrai đưm Jarai pơ anai. Kơñ pơgi, ƀing tuai amra nao čuă jơmư trư găn, ĕp lăng abăn ao, mơñam ngă pơhrôp hiam lu rup rap arăng kơteh mơñam, duñ ba mơñam hiam biă mă, wơ̆t hăng gơnam yua kah hăng kơdung djă, kơdung băk, akhăn băk tơkuai....lêng kơ mơñam mơ̆ng mrai đưm hăng không mơñam mrai djuai ania kual Dap Kơdư. Amai H’Uyên Niê, khua khul ngă hrŏm brơi thâo, plơi Kep 2 ră anai jing anih ƀing adơi amai hyu ĕp lăng, ba ƀing tuai čuă jơmư tui tuôr hyu ngui amăng plơi pla tơring čar Gia Lai, laih anun jing gơnam ƀing adơi amai pơjing rai hơmâo anih sĭ mơdrô hơđong arăng blơi, anun mơka biă mă yua dah dưi dŏ djă pioh bruă mă gru grua đưm, laih anun ĕp prăk brơi kơ ƀing adơi amai đah kơmơi mơñam mrai, sa blan sa čô 5 klăk prăk:

“Khul đah kơmơi ƀing gơmơi pơblih hơdră mă bruă, pơđĭ kyar pơkra ming rai gơnam sĭ mơdrô jing gơnam blơi djă pioh. Bơhmutu, abăn, bơnal mơñam mrai đưm tui anai, pơkra ming jing kơdung djă, băk hyu, pơkra ƀap, tơčoh eng ao, pơjing buai buh ngui ƀơi tơngia...tui anŏ či kiăng mơ̆ng ƀing tuai blơi sit gơñu rai ngui pơ plơi pla. Ƀing kơhnâo kơhnăk mơñam mrai đưm tŭ mă boh tơhnal ƀơi anăp mơta mơ̆ng bruă gơñu ngă, mơ̆ng anun kiăng pơtrut pran jua, tơlơi hor djă pioh gru grua đưm djuai ania”.

Tơdah plơi Kep 2, hơmâo hơdôm blah eng ao mơñam mrai đưm pơjing hĭ kơdung băk, djă hăng pơkra rai ao grua, buai buh amăng tơngia lĕ, pơ să An Lão, tơring čar Gia Lai, phun kuê̆ ăt dưi pơjing rai gơnam pioh sĭ mơdrô mơ̆n. Adai pơ-iă bơyan pơdơi prong kơtang biă mă, h’uh pơ-iă mơai, amai Võ Minh Mơ ăt hlăk đing nao ĕp lăng gơnam ñu pơkra rai mơ̆ng hmôk kơđuh phun kuê̆ dŏ ƀhu ƀơi lan sang, čih pioh tum teč amăng hơdrôm hră djă hyu, prăp lui jao gơnam sĭ mơdrô arăng rơkâo blơi. Bruă ngă anun kah hăng juăt hĭ laih hăng ñu rơgao dua thun hăng anai, yap mơ̆ng hrơi ñu pơphun bruă mă mơ̆ng phun kyâo kuê̆, phun jrao hơdrap amăng plơi pla.

Ba yua gơnam hơmâo laih amăng kual An Lão,  amai Mơ pơčeh rai lu mơta gơnam sĭ mơdrô kah hăng čơnuh hla kuê̆, gai kuê̆, apui diăn ƀâo mơnâo kuê̆, ia jrao hơdrap; pơkra ming mơnâo ƀâo hiam pioh dưm amăng mơnong ƀong hu hơtŭk riă tơnă hơbai....Gơnam ñu pơkra ming ngă djơ̆ hơnơ̆ng pơkă OCOP 3 asar pơtŭ hăng sĭ mơdrô na nao hơmâo mơnuih blơi hơđong laih, sĭ mơdrô amăng plang internet. Amai Mơ, đăo kơnang lĕ, boh tŭ yua blung a anai amra djru phun kuê̆ ƀơi An Lão hơmâo tơlơi gêh găl či ba nao pơ ataih hloh, laih dơ̆ng pơsir bruă mă hơđong kơ mơnuih ngă hmua pla phun kuê̆ amăng plơi pla:

“An Lão lĕ sa amăng hơdôm să ƀun rin. Hlăk ai pơ plơi pla pơkra ming gơnam sĭ mơdrô mơ̆ng phun kyâo hơmâo pla mă pô, pơđĭ kyar mă pô ƀu hơmâo tơlơi djru ba mơ̆ng pơpă ôh. Lơ̆m pơdah thâo gơnam sĭ mơdrô hruaih laih, tơlơi bơwih ƀong huă hơđong hloh hăng pơđĭ kyar tui. Anai lĕ atur pioh kơ mơnuih ƀôn sang pok pơhư prong hloh kual pla phun kuê̆. Bruă ĕp anih blơi hơđong hơmâo pơtrut pran jua pioh kơ ană plơi pla, ngă hmua pla phun kuê̆ tong ten kơjăp hăng bruă ”.

Ƀơi plơi pơkra gŏ lŏn Vân Sơn, phường An Nhơn, tơring čar Gia Lai, mơnuih kơhnăk man pơkra kiến trúc sư Đỗ Thanh Vân hlăk greh gruñ rŭ glăi bruă mă mơ̆ng đưm gru grua plơi pla, kiăng pơjing rai gơnam pơkra ming mơ̆ng lŏn khur pioh man pơdong. Ñu hrăm bruă man pơdong, pơkra rup man pơdong, hơmâo 20 thun găn rơgao amăng bruă mă kač rup, man pơdong, pơhrôp hiam hăng ba tơlơi khăp mơ̆ng lăm pran jua ñu pô, amai Vân pơčeh rai hơbô̆ pơkra ƀrik (gač) hiam pioh man sang, lang atur dơnar hăng ƀrik lŏn khur Vân Sơn.

Ñu gir run pơkra ming rai gơnam sĭ mơdrô, lăi pơthâo ƀơi lu anih jơnum, pơtum pơdă gơnam sĭ hơmâo pơhưč lu tuai amăng dêh čar hăng jar kmar đing nao. Truh ră anai, lu hơbô̆ gơnam ñu pơkra ming pơhrôp sang anŏ, hơmâo djă gru kơđŏm hiam phara hơjăn, lu mơnuih rơkâo blơi, pơsir bruă mă kơ lu mơnuih kơhnăk  man pơkra gŏ lŏn ƀơi Vân Sơn dưi hơmâo bruă mă hơđong:

“Kâo pơphun ngă bruă mơ̆ng thun 2023. Dua thun rơgao, kâo hyu pôr pơthâo djop anih, pơ ala brơi kơ tơring čar hyu pơdah thâo amăng mông jơnum festival gơnam man hăng gŏ lŏn. Gơnam anai hơmâo lu mơnuih tuh pơ alin man pơdong resort đing nao, pơtruh nao rai tơlơi pơhing hăng lu mơnuih kơhnâo kač rup man pơdong ƀơi dêh čar tač rơngiao kiăng ba kač rup pơkra pơkă lăng”.

Ơi Nguyễn Hữu Hà, Kơ-iăng khua Gơnong bruă Boh thâo kơsem min hăng Ia rơgơi phrâo tơring čar Gia Lai brơi thâo, tơring čar đing nao biă mă djru hơdôm kơčăo bruă pơphun bruă mă pơčeh phrâo, lir hơbit hăng bruă mă mơ̆ng đưm djă pioh gru grua hiam, kiăng pơsir bruă mă brơi kơ mơnuih ƀôn sang, laih anun djă pioh rơnoh yom gru grua hiam kual plơi pla. Rim thun, gơnong bruă pok pơhai lu bruă mă akŏ pơdong hăng pơđĭ kyar khul bruă anai, mơ̆ng pok anih pơtô, akŏ pơjing khul grup ngă hrŏm, djru pơtô ba mơnuih ƀôn sang, truh pơ bruă pơtruh nao rai hăng ƀing ngă bruă sĭ mơdrô tuh pơ alin.

Tơhnal pơkă mơ̆ng tơring čar kiăng lĕ, akŏ pơjing khul sĭ mơdrô 25 boh sang bruă thâo pơčeh phrâo, pơkra ming, amăng anun boh ƀiă ñu 20% lĕ iâu tuh pơ alin tŭ yua laih. Ră anai, gơnong bruă hlăk ngă giong akŏ bruă djru ba, akŏ pơjing khul ngă hrŏm pơphun bruă mă thâo pơčeh phrâo mơ̆ng thun 2026-2030, ngă atur kơjăp pioh hơdôm kơčăo bruă anai dưi hrưn đĭ, nao truh pơ anom sĭ mơdrô prong.

“Amăng mrô bruă mă glăm ba phun, ƀing gơmơi pơkă anăp akŏ pơjing djru ba khul pơphun bruă mă ƀơi tơring čar Gia Lai khom thâo hrưn đĭ kơtang hloh. Ding jum kơđi čar ngă hră pơtrun mrô 68 djru ba sang bruă mơdrô mơnuih ƀôn sang ngă pô. Anai lĕ tơmeh phun jơlan hơdră kiăng ƀing gơmơi akŏ pơdong djơ̆ găl, djop tơlơi thâo kiăng pơtrut khul pơphun bruă mă thâo pơčeh phrâo ƀơi tơring čar pơ anăp anai, djru ƀing gơñu pơphun bruă mă kơnang kơ tơlơi pơtrun anun, pơkra ming gơnam sĭ mơdrô, hơbô̆ sĭ mơdrô kơjăp, kơtang hloh, dưi pơhno hăng anih anom sĭ mơdrô prong”.

Pơphun bruă mă hăng gru grua tui hơdră ngă phrâo, djru kơ gơnam pơkra ming lăp djơ̆, gêh găl hăng anih anom sĭ mơdrô blơi dưi djă pioh rơnoh yom-anun lĕ jơlan lu mơnuih hlăk ai ƀơi Gia Lai hlăk kiăo tui či ngă, kiăng ngă pơdrong rah, pok anăp ngă bruă pơđĭ kyar kơjăp brơi hơdôm plơi pla pơkra ming gơnam gru grua hiam đưm.