Hăng mơnuih djuai ania Sêđăng amăng plơi Mô Bành 2, să Đăk Na, tơring glông Tu Mơ Rông, tơring čar Kon Tum, atông čing hơgor hăng tơniă hơbai añăm tui gru grua pơhưč tuai čuă ngui. Yua anun bruă man pơdong plơi pla phrâo amăng plơi Mô Bành 2 ăt hơmâo lu tơlơi gal. Amai Nguyễn Thị Thiên Nga, ama ñu lĕ djuai ania Yuăn, amĭ Sêđăng glăk ngă Kơ-iăng khua khul pơlir hơbit đah kơmơi să Đăk Na brơi thâo, neh met wa amăng plơi hok mơ-ak biă mă yua hơmâo dong bruă mă phrâo, hơmâo dong prăk pơhrui laih dong dưi djă pioh, lăi pơthâo anŏ yôm phara mơng gru grua djuai ania pô.

“Amăng să Đăk Na hơmâo drai ia Siu Puông hiam biă mă, ia rơngeh rơ-ơ̆, mơnuih ƀôn sang lêng răng kơđiăng wai pơgang glai rưng. Kiăng čơkă bơwih brơi tuai čuă ngui neh met wa juăt tơnă hơbai hơdôm añăm ƀong tui gru grua djuai ania Sêđăng, anun lĕ đing brong, ƀañ tơki kơbao, akan brong…Mơng hrơi pơđĭ kyar bơwih brơi tuai čuă ngui, ană plơi pla jai khin hơtai, hur har amăng pran jua”.

Đăk Na lĕ să kual III gah să tơnap tap hloh hăng ataih mơng tơring glông Tu Mơ Rông, tơring čar Kon Tum giăm 50 km gah yŭ. Să hơmâo 12 plơi pla hăng rơbêh 3.000 čô mơnuih lĕ mơnuih djuai ania Sêđăng hơdip gơnang nao bruă ngă đang hmua. Ƀơi anăp kơ tơlơi sit nik amăng tơlơi hơdip mơda dŏ lu tơnap tap, kiăng pơplih phrâo amăng man pơdong plơi pla phrâo, Ping gah, gong gai să Đăk Na pơsit pơphun mơng bruă jak iâu, ngă tui rơnoh yôm mơng gru grua mơnuih ƀôn sang. Mơng tơlơi truh kih blung a amăng pơđĭ kyar tuai čuă ngui amăng plơi pla, mơnuih ƀôn sang đăo gơnang mut hrŏm amăng bruă sĭ mơdrô, bơwih bơwang. Tơlơi truh kih hăng hơbô̆ bruă pla, pơkra pơjing phun akha kyâo hrĕ, sâm Ngọc Linh hăng hơdôm bruă sĭ mơdrô, amai Y Za Nhi, dŏ amăng plơi Mô Bành 1, să Đăk Na lĕ mơnuih ba gru dŏ hlăk ai djuai ania Sêđăng, ñu lĕ mơnuih hur har, thâo pơmĭn khin ngă.

“Ƀing hlăk ai kiăng pơđĭ kyar bơwih ƀong huă sang anŏ, brơi plơi pla kiăng khin hơtai amăng bruă mă, ngă hơget ăt kiăng gir run ngă truh anih. Tơdah ƀing gơñu hơmâo tơlơi hrưn đĭ, hơmâo pran khin hơtai amra jing mơnuih pơdrong asah amăng plơi pla gơñu hăng bruă pla phun akha kyâo hăng sâm Ngọc Linh. Ră anai hơdôm phun akha kyâo anai amăng plơi pla Tu Mơ Rông glăk sĭ mơdrô hơđong”.

Ƀuh mơnuih djuai ania Sêđăng gir run, gơgrong hăng plơi pla ala ƀon amăng pơđĭ kyar hơbô̆ bruă bơwih ƀong tui khul grup, mơng ƀing mơnuih ba jơlan hlâo anun, ƀơi să Đăk Na ră anai hơmâo pơjing 3 anom bơwih ƀong hrŏm hăng 3 grup ngă hrŏm. Bruă mut hrŏm hơdôm anom bơwih ƀong hrŏm djru brơi mơnuih ƀôn sang pơplih tơlơi pơmĭn amăng bruă mă. Ơi Võ Nguyễn Sinh, Khua khul wai lăng ngă rah Khua anom bơwih ƀong hrŏm gah tuai čuă ngui hăng phun akha kyâo mơtah Siu Puông hăng 43 čô ding kơna lĕ mơnuih djuai ania Sêđăng brơi thâo:

“Ding kơna mut hrŏm anom bơwih ƀong hrŏm kiăng pơplih tơlơi pơmĭn, bruă mă, thâo bơwih ƀong huă. Mut hrŏm anom bơwih ƀong hrŏm kiăng pla sâm Ngọc Linh, wai pơgang glai rưng hăng pơđĭ kyar glai rưng hơđong kjăp. Yua pơplih tơlơi pơmĭn mơng anun dưi pơjing hơdôm hơbô̆ bruă bơwih ƀong phara. Pơ anăp lĕ pla phun akha kyâo hrĕ, rông mơnŭ, un kiăng bơwih brơi tuai čuă ngui. Bơ sui pơ anăp lĕ Sâm Ngọc Linh. Mơng anun amra hơmâo prăk pơhrui ƀơi anăp hăng sui thun”.

Mơng bruă ngă tui anŏ yôm mơng gru grua hăng hơdôm anŏ klă mơng bruă man pơdong plơi pla phrâo, lu plơi pla djuai ania Sêđăng ƀơi tơring glông Tu Mơ Rông, tơring čar Kon Tum jing anih čuă ngui brơi kơ tuai ataih giăm. Lu anom bơwih ƀong hrŏm, grup ngă hrŏm pla phun akha kyâo, pơđĭ kyar bơwih brơi tuai čuă ngui amăng plơi pla hăng ƀing ding kơna lĕ mơnuih djuai ania Sêđăng, ngă ba glăi tŭ yua djru brơi mơnuih ƀôn sang hơmâo dong prăk pơhrui, pơplih tơlơi hơdip mơda.

Jŭ yap mơng Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông Tu Mơ Rông brơi ƀuh amăng thun 2023 hơmâo laih rơbêh 10.000 čô tuai nao čuă ngui pơ tơring glông. Anai lĕ tơlơi truh kih prong hăng tơring glông Tu Mơ Rông, tơring glông kual ataih tơnap tap hloh amăng tơring čar Kon Tum hăng 95% mrô mơnuih lĕ djuai ania Sêđăng. Ơi Võ Trung Mạnh, Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông Tu Mơ Rông brơi thâo, mơng anŏ yôm phara mơng gru grua hăng hơmâo tơring glông pơsit tong lĕ akŏ phun ngă kjăp bruă man pơdong plơi pla phrâo. Bruă tŭ mă hơdôm tơlơi dưi anai kiăng man pơdong plơi pla phrâo djru brơi mơnuih ƀôn sang khin hơtai, hur har kiăng pơhưč, yôm phara hăng tŏ tui tơlơi hơdip hơđong, bơkơnar:

“Ping gah tơring glông, Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông Tu Mơ Rông pơsit glông pơđĭ kyar bơwih ƀong huă-mơnuih mơnam anun lĕ wai lăng, pơđĭ kyar glai rưng; pla phun akha kyâo gah yŭ glai kyâo pơlir hăng bơwih brơi tuai čuă ngui lĕ glông jơlan pơđĭ kyar tŏ tui na nao. Hluai tui tơlơi anun tơring glông hơmâo lu jơlan hơdră, akŏ bruă kiăng tŭ mă hơdôm tơlơi dưi, tơlơi gal, amăng anun hơmâo dưm dăp man pơdong tong ten hơdôm anih bơwih brơi tuai čuă ngui; pơsit tuh pơ alin hơdôm boh tơhnal akŏ phun mơ̆ tuai čuă ngui kiăng mơng anun kah dưi pơhưč tuai, ba glăi pơhrui lu ƀiă dong brơi kơ bruă bơwih brơi tuai čuă ngui”.

Hăng bruă ngă mơdưh, tŏ tui hơdôm anŏ yôm phara mơng gru grua, neh met wa djuai ania ƀiă ƀơi tơring glông Tu Mơ Rông lăi phara hăng tơring čar Kon Tum hnun mơn glăk jai hrơi hur har, khin hơtai amăng man pơdong plơi pla phrâo. Yap truh rơnuč thun 2023 hơmâo laih 32 boh plơi pla kual mơnuih djuai ania ƀiă amăng tơring čar Kon Tum dưi ngă pơgiong hơnong pơkă plơi pla phrâo. Djop să amăng tơring čar dưi ngă mơng 15 hơnong pơkă plơi pla phrâo pơ glông. Đơ đam tơring čar Kon Tum ră anai hơmâo 42 boh să đĭ plơi pla phrâo, amăng anun lu să kual djuai ania ƀiă dưi yak nao truh plơi pla phrâo./.