Thun phrâo anai, ƀô̆ mơta plơi pla ƀơi ƀut plơi 2, să Ea H’Mlay, tơring glông kual ataih, asuek Mdrak hơmâo lu tơlơi pơplih phrâo. Hơdôm ară jơlan phun amăng plơi pla hơmâo tuh ƀêtông 90% ară jơlan. Amăng jơlan phun pơkuh nao rai djop plơi pla hơmâo apui kơđen pơčrang rơđah, ngă gêh gal brơi mơnuih ƀon sang nao rai, pơdŭ pơgiăng hyu gơnam đang hmua nao djop anih. Yă Nguyễn Thị Bích, Khua apăn bruă Ping gah ƀut plơi 2, să Ea H’Mlay, tơring glông Mdrak, tơring čar Dak Lak brơi thâo, anai lĕ kual dŏ lu tơnap tap, mơnuih dŏ hơdip raih daih yua anun rơnoh mă yua pioh man pơdong plơi pla phrâo ăt khŏm jak iâu gum pơgôp mơng kual pơkŏn kah hăng mơng tơlơi gum djru mơng Kơnuk kơna. Tui hăng ring bruă apui kơđen pơčrang rơđah amăng jơlan glông 1 km dưm truă mơng plơi pla truh pơ să, yă Bích brơi thâo, anai lĕ ring bruă yua khul hlăk ai pok pơhai dưm truă kiăng djru brơi neh met wa.

“Yua kơ hơmâo ring bruă apui kơđen pơčrang rơđah amăng jơlan plơi mơng Khul hlăk ai tơring čar, tơring glông đing nao, djru brơi. Mơng anun truh ră anai neh met wa hur har mơ-ak biă mă, pơhlôm rơnuk rơnua amăng plơi pla dong. Ră anai mơnuih ƀon sang nao rai amăng mơmŏt mlăm huăi hŭi dong tah, wŏt ƀing čơđai dưi găn nao rai, ngui ngor amăng hơdôm tơlơi ngui mơ-ak”.

Să giăm guai Ia Lốp lĕ să tơnap tap amăng tơring glông Ea Sup, tơring čar Dak Lak, hăng ha mơkrah lĕ mơnuih djuai ania ƀiă hăng 70% mrô sang anŏ ƀun rin. Amăng hơdôm thun laih rơgao, hơmâo na nao hơdôm grup hlăk ai hyu gum djru mơng hơdôm boh tơring čar nao gum djru brơi neh met wa. Kar hăng thun 2022, hơdôm grup gum djru bơyan pơdơi prong tơring čar Bình Dương, khul hlăk ai Khul nai ia jrao tơring čar Bình Dương, Khul hlăk ai tơring čar Lâm Đồng hăng Dak Lak hơmâo pok pơhai lu bruă gum drju, jao ring bruă hlăk ai, sang khăp pap amăng plơi pla. Tui ơi Lang Văn Sơn, Kơ-iăng Khua git gai Ping gah, Khua Jơnum min mơnuih ƀon sang să Ia Lốp, djru mă mơng rơnoh gum pơgôp kiăng djru brơi să tơlơi hơdip mơda, gir run man pơdong plơi pla phrâo hăng truh ră anai dưi ngă pơgiong 12 amăng 19 hơnong pơkă.

“Hơdôm grup hyu gum djru glăi djru brơi lu biă mă kơ neh met wa amăng să, sti biă ñu hơdôm bruă djru mơnuih mơnam, pơphun hơdôm bruă hyu khăm, pơjrao, ƀơi brơi anung gơnam, dưm truă apui kơđen pơčrang rơđah amăng jơlan, djru hơdôm boh sang anŏ tui hơdră djru hrơi mă bruă lĕ yôm phăn biă mă. Tal sa lĕ pơdah tơlơi gơgrong gum pơgôp kah hăng ba jơlan hlâo mơng khul hlăk ai. Dua dong lĕ amra djru brơi neh met wa hơmâo apui kơđen pơčrang rơđah amăng jơlan glông, mơtah mơda, plai ƀiă lu bruă bơdjơ̆ nao wai pơgang rơnuk rơnua amăng plơi pla”.

Ngă tui bruă djru mơng hlăk ai, amăng thun laih rơgao, tơring čar Dak Lak hơmâo pok pơhai giăm 2.500 boh ring bruă, bruă djru ƀơi hơdôm boh plơi pla, anăp nao akŏ phun lĕ djru brơi kual tơnap tap hloh, kual ataih, asuek. Sit biă ñu, hăng hơdôm tơlơi pơđŏm glăi amăng thun pơphun jơnum khul hlăk ai djop gưl hlăk ai Dak Lak hơmâo dưm truă hơdôm pluh km ring bruă apui kơđen amăng jơlan plơi pla, pơčrang rơđah jơlan giăm guai; man pơkra ming hơdôm rơtuh km jơlan amăng plơi pa, hơdom pluh boh sang khăp pap kơ hơdôm boh plơi pla hăng abih tih hơdôm klai prăk. Amai H Giang Niê, Khua khul hlăk ai tơring čar Dak Lak brơi thâo:

“Ƀing gơmơi amra mut hrŏm hăng djop gưl Ping gah, gong gai hăng mơnuih ƀon sang kiăng gum tơngan hrŏm man pơdong plơi pla phrâo hăng hơdôm ring bruă, bruă mă mơng hlăk ai hăng pran hur har mơng ƀing gơñu lơ̆m gơgrong mut hrŏm amăng hơdôm bruă tơnap tap, bruă phrâo. Hơdôm bruă djru mơnuih mơnam amra djru pơtrut kơtang hăng hơdôm rơnoh djru anăp nao neh met wa kiăng ngă hiưm pă hrŏm hăng neh met wa tañ ngă pơgiong hơnong pơkă plơi pla phrâo”.

Hrŏm hăng hơdôm bruă djru mơnuih mơnam, hlăk ai Dak Lak lăi phara, hlăk ai djop djuai ania kual Dap kơdư hnun mơn tŏ tui hơdôm bruă mă anăp nao hơdôm kual tơnap tap, kual giăm guai lŏn ia. Ƀơi Lâm Đồng, mah hơmâo kual giăm guai samơ̆ hơdôm thun laih rơgao, bruă pơtô pơblang, ngă tui tơlơi gơgrong mơng rơnuk hlăk ai amăng wai pơgang gong guai ăt hơmâo pok pơhai kiăng pơtô glăi gru grua brơi kơ ƀing hlăk ai. Ayong Ndu Ha Biên, Kơ-iăng Khua khul hlăk ai tơring čar Lâm Đồng brơi thâo, amăng hơdôm thun laih rơgao, hlăk ai tơring čar Lâm Đồng juăt gum hrŏm hăng tơring čar Dak Lak pơphun jơlan hơdră “Blan tlâo giăm guai” anăp nao mơnuih djuai ania ƀiă, ling tơhan glăk dŏ hơdip hăng ngă tui bruă jao kual giăm guai lŏn ia.

“Hlăk ai tơring čar Lâm Đồng gum hrŏm hăng hlăk ai tơring čar Dak Lak pok pơhai ngă tui hơdôm ring bruă yôm phăn brơi kơ ƀon lan ƀơi hơdôm să kual giăm guai tơring čar Dak lak kar hăng dưm truă apui kơđen rok jơlan giăm guai, jao prăk hrăm hră lah dong ƀơk gơnam brơi mơnuih ƀon sang kual giăm guai. Laih anun dong, pơtrut pơsur ƀing hlăk ai kual giăm guai gir hyu pơtô pơblang, pơsur brơi hlăk ai čơđai tơring čar Dak Lak, Lâm Đồng kah hăng kual Dap kơdư thâo gru grua mơng rơnuk hlăk ai hăng tŏ tui tơlơi gơgrong mơng hlăk ai amăng bruă wai pơgang guai lŏn ia”.

Kar hăng bơyan bơnga kơ lŏn ia, hlăk ai kual Dap kơdư tŏ tui hur har mơng hlăk ai, abih pran jua mơng ƀing gơñu, hơmâo hơdôm bruă yôm phăn, sit nik anăp nao mơnuih ƀon sang. Mơng anun pơđŏm glăi hơdôm tơlơi hiam klă amăng pran jua gong gai hăng mơnuih ƀon sang ƀơi ƀon, pơgôp man pơdong plơi pla jai hrơi pơdrông asah, hiam klă.