VOV4.Jarai-Hăng pran jua ]ang rơmang djru ba kơ [ing amai đah kơmơi hơmâo tơlơi hơdip mơda klă hloh, 2 thun rơgao, amai H’Hông Kđoh, arăng juăt iâu kơ `u am^ Uyên-khoa khul đah kơmơi mut phung {uôn Phơng, să }ư\ Dliê Mnông, tơring glông }ư\ Mgar, tơring ]ar Daklak, pok mă anih pơtô hrăm hră, pioh kơ [ing adơi amai [u thâo hră amăng plơi nao hrăm. Tơlơi gir run mơng `u hơmâo tu\ mă tơlơi mơak laih, lơ\m [ing adơi amai `u pơtô ba, thâo ]ih hăng pơđok hră laih, gêh gal kơ bruă mă r^m hrơi, bruă mă mơng [ing đah kơmơi mut phung ăt amu` mơn. Amai H’Hông Kđoh hok mơak dưi hơmâo anăn sa amăng hơdôm [ing pơ ala mơng tơring ]ar Daklak nao jơnum tơlơi pơkơtưn mă bruă khăp kơ lo\n ia [ơi dêh ]ar ta tal 9 rơnu] thun hlâo adih.

            R^m tlam mơmo\t hrơi 5, hrơi 6 hăng hrơi tơjuh, adơi amai djuai ania Êđê pơ [on Phơng, să }ư\ Dliê Mnông, tơring glông }ư\ Mgar, tơring ]ar Daklak hok mơak djă gai ]ih, hơdrôm hră pơjak nao pơ sang jơnum plơi, đưm adih ta juăt lăi sang rung plơi pioh hrăm hră. Anih hrăm yua kơ amai H’Hông Kđoh, Khoa khul đah kơmơi mut phung [on Phơng pô pok, dong mơ\ng blan 10/2014, hăng tơlơi ]ang rơmang pơtô boh hră, lo\m lui tơlơi [u thâo hră kơ [ing adơi amai aka hơmâo hrăm hră hlâo tơdơi. Amai H’Hông Kđoh brơi thâo:

            {ing adơi amai đah kơmơi amăng [on do\ lu mơnuih [u thâo hră, anun bruă mă gah đah kơmơi mut phung [u pơđ^ kyar ôh, [ing adơi amai khom kơnang kơ pô pơko\n tơdah k^ hră pơar kơ gơ`u. Lu wơ\t jơnum khul đah kơmơi [uh tơnap tui anun, yua adơi amai [u thâo hră, gleh glar biă mă amăng tơlơi hơdip mơda, anun kâo khom pok anih pơtô hrăm hră kơ [ing gơ`u.

            Tal blung a, yua hu\i hăng mlâo mla` laih anun tơlơi hơdip mơda tơnap tap, lu adơi amai aka [u dăp ôh mông wăn pioh nao hrăm, anun bruă jak iâu, pok anih pơtô hrăm hră tơnap tap biă mă. ~u sơ\n pran jua, nao jak iâu, pơtrut tơl sang phang tơl adring, iâu telephon, rơkâo wơ\t ană rơkơi gơ`u kiăng brơi ană bơnai nao hrăm. Amai H’Hông mă prăk `u pô blơi hơdrôm hră, gai ]ih kơ [ing nao hrăm. Mông hrăm blung a hơmâo 8 ]ô adơi amai đô]. Samơ\ lu mơnuih kiăng thâo hră, thâo ]ih laih anun thâo pơđok, anun yơh lu adơi amai bơjak ba nao hrăm, mrô mơnuih nao hrăm truh kơ 44 ]ô, amăng anun hơmâo mơnuih hrăm mơng 44 thun truh kơ 50 thun laih ăt nao hrăm mơn. {rư\ [rư\ [ing gơ\ huăi mlâo dơ\ng tah, yua kơ tha rơma laih anun [un rin gleh glar ngă bruă hmua sang ano\, khom gir run nao hrăm hră r^m tlam mơmo\t kiăng thâo kơ pô. Yă Saly rơbêh 50 thun laih hok mơak lăi:

            Yua kiăng kơ thâo hră anun yơh kâo gir nao hrăm, [uh lu mơnuih nao hrăm thâo hră biă mơn, anun kâo nao hrăm anai. Mơta kâo lăng [u rơđah đơi dơ\ng tah, samơ\ yua hor hrăm hră, kâo ăt gir run mơn hrăm. Kâo lu thun laih samơ\ hyu hyiă pơ anai pơ adih ăt kiăng thâo hră mơn lah mơng hơđong pran jua, anun gir hrăm yơh ho\.

            Kiăng biă mă kơ thâo hră, huăi kơnang kơ mơnuih pơko\n k^ brơi hră pơar [udah kơnong tu\t ]ơđeng tơngan sit nao ngă hră pơar pơ să, ngă hră ]an prăk kơnuk kơna [udah nao pơ sang ia jrao pơjrao duăm ruă, anun yơh [ing gơ`u run ran nao hrăm hră mơmo\t. Hơmâo mơn adơi amai đơ đa glăi mơng hmua, tơnă asơi hơbai a`ăm giong aka hmao huă [ong ôh, hăt nao hrăm hră mơn hu\i [u hmao mông. Yă Di ăt sa ]ô mơnuih hrăm amăng anih anun mơn, lăi tui anai:

            Am^ Uyên pơtô hrăm hră, gơ\ [u hơmâo mă prăk ôh, gơ\ pơtô tong ten biă mă. Sang ano\ gơ\ hai ăt tơnap tap mơn, ăt pioh mông pơtô hrăm hră kơ [ing gơmơi. Nao hrăm anih hrăm anai, thâo lu mơta tơlơi biă mơn. Hlâo adih kâo [u thâo phe pho sa boh hră ôh, ră anai kâo thâo pơđok, thâo ]ih laih. Kâo hor biă mă nao hrăm hră. Bơni kơ am^ Uyên lu biă mă.

            Tơlơi hur har mơng mơnuih prong djru pơtô ba kơ phung ]ơđai pơ [on Phơng, anun lu ]ơđai sang hră mơng anih sa truh anih rơma ăt hur har mơn kiăo tui gơ`u hrăm amăng tlam mơmo\t, đơ đa kiăo tui am^, kiăo tui yă nao hrăm. Yua hơmâo anih hrăm anai, lu ]ơđai sang hră anih 3, anih 4 pơ sang hră aka [u thâo pơđok ôh đơ đa, pơđok aka [u djơ\ nam tuak ta juăt lăi dấu, ră anai thâo pơđok hroaih laih. Sa tơlơi dơ\ng yom hloh, abih bang [ing adơi amai amăng [on Phơng ră anai thâo pơđok hră, thâo ]ih laih soh, gêh gal yơh kơ gơ`u hrăm tui hơduah e\p tơlơi phrâo dơ\ng. Am^ Lin, Khoa Khul đah kơmơi să }ư\ Dliê Mnông, tơring glông }ư\ Mgar lăi:

            Bruă amai H’Hông pok anih pơtô brơi kơ [ing [u thâo hră lăng yom pơphăn biă mă, tu\ yua sit nik, hơmâo tơlơi gơgrong yom amăng tơlơi hơdip mơda kơ [ing adơi amai đah kơmơi. Djă hơnong tơlơi hơdip hiam klă mơng [ing đah kơmơi, pơđ^ tui tơlơi thâo hluh kơ [ing đah kơmơi. Yua hơmâo amai H’Hông pok anih pơtô anun lu adơi amai đah kơmơi amăng [on Phơng thâo hră, thâo ]ih, pơđok k^ anăn pô. {ing adơi amai thâo ngă hră pơar ]an prăk kơnuk kơna, ]ih anăn kơ ană bă nao hrăm hră, nao pơjrao tơlơi duăm ruă đơ đa.

            Dong mơ\ng bruă pơtô boh hră kơ [ing adơi amai mơ\, bruă mă kơ phung đah kơmơi mut phung [on Phơng bơblih đ^ tui. Amăng mông hrăm, amai H’Hông do\ pơtô ba tơlơi phiăn kơnuk kơna, tơlơi rơnuk rơnua jơlan glông pơtô kơ [ing adơi amai thâo. Thun 2015, amai H’Hông jak iâu [ing adơi amai pơ]ruh prăk pơkrem hăng rơnoh prăk hơmâo truh kơ 20 klăk prăk, pơdong blo\ braih tơlơi khăp pap hơmâo 100 kg braih, laih anun rông un lo\n hơmâo h^ 800 rơbâo prăk pioh djru nao rai [ing adơi amai amăng khul pơ]ruh prăk ]an bơblih nao rai.

            Giăm dua thun laih rơgao, anih amai H’Hông pơtô anun ăt do\ hrăm na nao mơn. Tơlơi hor hrăm hră mơng [ing adơi amai, nao hrăm anih amai H’Hông pơtô, sa bruă mă djru hrom pơsir tơlơi [u thâo hră kơ [ing adơi amai đah kơmơi laih anun pơtrut tui bruă mă mut khul mơng đah kơmơi jai hrơi lu, yua kiăng hmư\ `u pơtô ba tơlơi thâo thăi, tơlơi găn rơgao amăng tơlơi hơdip mơda r^m hrơi, kah hăng tơlơi răk rem suaih pral, bruă ngă hmua pla pơjing, rông hlô mơnong. Pơđing hmư\, puăi tom, djru nao rai tơlơi thâo kơ [ing adơi amai tơnap tap, dưi pơtrut gơ`u hrưn đ^ amăng bruă mă, tơlơi hơdip mơda, bruă mă mơng khul đah kơmơi hrơi [on Phơng dưi pơđ^ kyar, djop bruă amai H’Hông pơphun lêng kơ tu\ yua soh, djru hrom bơblih phrâo amăng [on Phơng.

            }ih pioh tơlơi pơgop pran hrom mơng amai H’Hông, blan 12 thun 2015, amai H’Hông Kđoh dưi hing ang jing sa amăng hơdôm ]ô pô pơ ala kơ tơring ]ar Daklak nao jơnum pơkơtưn mă bruă khăp kơ lo\n ia dêh ]ar ta tal 9. Samơ\ tơlơi bơni prong hloh pioh kơ `u le\ [ing adơi amai amăng [on khăp pơpu\ kơ `u laih anun tơlơi hơdip mơda amăng [on Phơng bơblih tui, jai hrơi pơđ^ kyar hloh.

                                                            Nay Jek : Pô ]ih hăng pôr