Amai H’Juen Knul, hơmâo lu mơnuih thâo kơ `u, [udjơ\ hơjăn ngă nai pơtô mơ`am rơvơi đô] ôh, do\ [ơi buôn Kram, să Ea Tiêu, tring glông }ư\ Kuin, tring ]ar Dak Lak, samơ\ amai nga\ khua g^t gai phung đah bơnai ha\ng pran jua hur har hanưg bruă djă pioh tơlơi gru grua phiăn juăt djuai ania, laih anu\n pơđ^ kyar tơlơi bơvih [o\ng huă ama\ng sang ano\ amai dơi, ama\ng plơi pla.

            Tơkeng hăng bro# pro\ng mong tơdăm dra [ơi buôn Kram, să Ea Tiêu, tring glông }ư\ Kuin, tring ]ar Dak lăk, amai H’Juen Knul, dưi răk rem ]em rông ama\ng plơi pla, hơmâo tơlơi gru grua phiăn juăt djuai ania pô. Bưng ba\i hloh dơng le\, am^ amai thâo mơ`am rơvơi, hơmâo pơtô glăi amai hơr kơ tơlơi mơ`am kơteh, mruai jrum [ơi không mơ`am. Thu\n 2005, amai hơmâo nao pơtô tơlơi mơ`am rơvơi [ơi tring glông Krông Ana, rơgao [ia\ hrơi blan đô] thâo mơ`am kơteh bơnga phara phara [ơi eng ao. Tơlơi ngă brơi amai H’Juen do\ pơm^n na nao sa dua amai adơi hơr mơ`am rơvơi [ia\ hrơi [ia\ tui laih, laih anu\n amra ]i rơngia\ abih yơh tơlơi mơ`am rơvơi anai, [uh rơđah bia\ mă. Tơlơi pơmin ako\ pơdơng rai khul mơnuih mơ`am rơvơi eng ao hơmâo rai lăh, ama\ng tơlơi pơmin, laih anu\n găn gao lu tơlơi tơnăp tăp, tu] rơnu] `u, amai ako\ pơdơng rai gio\ng mơn. Khul mơnuih mơ`am rơvơi eng ao Ea Tiêu, hơmâo ako\ pơdơng rai ako\ thu\n 2006, hơmâo 30 ]ô amai adơi mut s^t nik, laih anun k^ pơkol  thim 18 ]ô amai adơi mă bruă rai mơng lu boh plơi pla pơ\ ko\n ama\ng tring glông anai.

            Khă anu\n, rơgao 2 thu\n mă bruă. Khul mơ`am rơvơi anai bưp lu tơlơi gleh tơnăp tăp, yua [u hơmâo prăk kăk, tui anu\n yơh brơi pơdơi jăng jai. Hrơi blan găn gao, amai H’Juen ăt gir run iâo pơthưr thim amai dơi hơmâo pran jua mă bruă mơ`am rơvơi, truh thu\n 2010, ako\ pơdơng rai khul mơ`am rơvơi eng ao, hơmâo 22 ]ô adơi amai, yua amai nga\ khua g^t gai tơpul. Dưi hmâo tơlơi djru mơng [irô jơnu\m min mơnuih [ôn lan să, amai hơmâo pok 3 boh anih pơtô mơ`am rơvơi, brơi amai adơi ama\ng să; truh ră anai , abih băng amai adơi hơmâo bruă mă hđo\ng kơja\p laih, pơhrui glăi prăk blan le\ mơng 1,5 klăk prăk truh 2 klăk prăk/sa blan/sa ]ô. {u djơ\ kơno\ng kah ha\ng anu\n đô] ôh, amai djru brơi amai dơi mơ`am rơvơi mă pô, s^ mă pô, tui ha\ng ara\ng kiăng blơi eng ao, kơdu\ng băk, laih anu\n mơnal lang sưng đih, băn, khăn... Amai ră ruai, tơlơi mơ`am rơvơi eng ao tơnăp bia\ mă, yua dah lu mta kơ teh, bơnga, [ơi ano\ `u mơ`am sa wơt hrơi tơjuh kah mă gio\ng sa mta gơnam. Ră anai lu sang ano\ ama\ng buôn leng hơmâo không mơ`am rơvơi soh, laih anu\n hơmâo lu mơnuih thâo mơ`am rơvơi eng ao, lu đah kơmơi thâo mơ`am pô eng ao, kin, băn [a\ ană, khăn...Pioh yua ama\ng sang ano\, huăi nao blơi gah rơngiao, thuê kah ha\ng hlâo dih, tơdah truh hrơi ngui ngor, nga\ yang rơbang. Amai pơmin amra pok pro\ng tơlơi mơ`am rơvơi, tơdah hơmâo pơs^t ako\ pơdơng Hợp tak să, dưi hơmâo [irô kơnuk kna k^ pơkol brơi brua\ mă hơđo\ng kơjăp brơi amai dơi, djă pioh tơlơi gru grua mơng ơi yă ta pơdo\ glăi mơng đưm. [u djơ\ kơnong ako\ pơdơng glăi tơlơi mơ`am rơvơi đô] ôh, amai pok anih pơtô tơlơi suang đưm, tơlơi adoh Ay ray... brơi khul tơdăm dra, dăm ngek drai muai ama\ng buôn, kiăng djă pioh tơlơi gru grua phiăn juăt djuai ania pô. {uh amai thâo mă bruă, [irô jơnum min mơnuih [ôn sang să, hơmâo pơđar nao anih hrăn suang, adoh mơng amai plơi pla, nao pơ plông [ơi tring glông, tring ]ar, hơmâo ba glăi lu pri bơni, laih anu\n pơ\ ala brơi tring ]ar Dak Lak nao pơ plông tơlơi adoh suang đưm [ơi kual }ư\ siang lu wơt.

            Djơh ha\ng tơlơi nga\ khua g^t gai khul đah bơnai Buôn Kram, amai [u hu^ ôh tơlơi gleh glăn tơnăp tăp, hyu iâo pơthưr adơi amai ama\ng buôn, nao mă bruă man pơdơng plơi pla phrâo, ngă tui hdră [a\ ana\ thâo mơna], do\ do\ng [o\ng huă hơdjă hơdjong....Bôh nik `u hơmâo tơlơi djru mơng [irô đah bơnai kơnuk kơna Việt Nam, gah bruă man pơdơng war rông hlô mơno\ng, laih anu\n dưi ]an prăk blơi rơmô rông, amai tơgu\ ako\ pơdơng khul rông rơmô pơblih nao rai, ha\ng 25 tơpul, truh ra\ anai hơmâo 15 ]ô amai dơi blơi rơmô rông, man pơdơng war rông, min lui hlâo tơdơi 3 thu\n, hdôm amai dơi anai amra kla gio\ng laih prăk đom nưh, 10 ]ô amai dơi do\ glăi, amra djru brơi tơlơi rông hlô mơnong dơng. Amai H’Juen brơi thâo: Kiăng amai dơi hơđo\ng mă bruă mơ`am rơvơi, tal blung kho\m djru hơ`u hơđo\ng pơđ^ kyar bơvih [o\ng huă ama\ng sang ano\, pơblih phrâo tơlơi hơd^p mda, bia\ `u hơdôm sang ano\ [un rin. Yua mơng anu\n yơh, amai hơmâo djru tal blung djru ba hơdôm sang ano\ tơnăp tăp hlâo, tu\ mă tơlơi rông rơmô hlâo, laih anu\n tui lăng su\ na nao gơ`u, tơlơi man pơdơng war rơmô, ngă hơdjă, wai rơmô....Truh mông anai, pu\ rơmô pro\ng đ^ klă bia\\ mă, amai adơi ama\ng tơpul hơk mơak bia\ mă, laih anu\n đăo gơnang mơng amai, [ơi ano\ `u rơmô ruă klin, gơ`u nao iâo amai Juen mơn, wơt dah hơmâo laih mrô măy têlêphôn nai ia jrao hlô mơno\ng.

            Rơbeh 10 thu\n mă bruă ama\ng khul đah bơnai, ăt 10 thu\n mơn, amai nao djo\p anih ama\ng buôn plơi, kiăng hgum djru ba amai dơi hơmâo bruă mă, laih anu\n pơhrui glăi prăk blan hơđo\ng kơja\p, laih anu\n pơke\ brơi pui jă ha\ng pran jua hur har djơh ha\ng tơlơi gru grua phiăn juăt djuai ania [ia\ ama\ng plơi pla ala buôn./.

Pơblang hăng pơđok: Rơluch Xuân