VOV4.Jarai- {ơi să C|ư\ Né hăng hơdôm boh să ieo gah mơng tơring glông Krông {uk, Daklak, ayong Lê Quốc Hoàn hơmâo anăn arăng juăt iâu hơ-on le\ ‘’pô ayup tơki’’, yua dah lêng kơ hur har pran jua djru bruă kơ mơnuih mơnam.

Mơnuih [on sang [ơi anai lăng yôm biă mă kơ gơ`u, dong mơng sa c\ô mơnuih mă bruă apah, djru man sang ano\, samơ\ hăng pran jua gir run khin hơtai ngă bruă, gơ`u jing mơnuih pơdrong asah, hơmâo arăng ruah mă ngă khoa plơi laih anun lêng ba ako\ nao hlâo amăng bruă pơđ^ kyar bơwih [ong huă sang ano\, abih pran jua djru neh met wa [un rin.

Gru kơnuih mơng gơ`u jing pơtrut kơtang bruă pơplông kơtưn đ^ bơwih [ong huă, gum hro\m man pơdong plơi pla phrâo [ơi tơring ]ar.

Tơdơi kơ 4 thun ngă djo\p bruă, kah hăng bruă hyu pe\ kơphê arăng, kiăo tui man sang ano\ arăng [udah pơđuăi rơdêh thut pơgiăng tuai, truh thun 2004, ayong Lê Quốc Hoàn, [ơi thôn 6, să Cư\ Né, Krông {uk, Daklak tơklaih h^ laih mong tơlơi tơnap tap, lơ\m blơi 5 sao hmua pla kơphê pha kơplah nao boh troh.

Giong mơng anun dong le\ hơmâo rơbêh 10 thun dong tuh ia hâ|o ia hang, triăng kơtang, thâo djă pioh prăk kăk, laih anun boh thâo ngă hmua pla pơjing, `u hơmâo đang hmua prong rơbêh 7 ektar, pla kơplah phun kơphê hăng boh [ơr; pok anih s^ mdrô kmơk – gơnam đang hmua; blơi 2 boh rơdêh c\uk, c\uk hmua…

Ră anai, mơnuih [on sang [ơi să Cư\ Né, [u kơnong hmư\ ư ayong Lê Quốc Hoàn kah hăng pô pơdrong asah hloh, ngă bruă hơget lêng kơ truh kih đôc\ ôh mơ\, arăng tom pơpu\, lua gu\ gơ`u yua dah `u hơmâo pran jua hur har amăng bruă djru mơnuih mơnam, pơtô brơi neh met wa hơdră ngă hmua, brơi c\an kmơk hlâo, [u mă kơmlai ôh kơ hơdôm boh sang tơnap tap.

Ayong Lê Tiến Văn, do\ [ơi Plơi C|ư\ Kty, să Cư\ Kpô, tơring glông Krông {uk brơi thâo, `u le\ sa amăng hơdôm rơtuh sang ano\ rin [un hơmâo ayong hoàn djru hrưn đ^ yal rơgao h^ tơlơi rin [un:

‘’Hlâo adih, [ing gơmơi blơi kmơk le\ kho\m tla prăk mơtăm, tơdah dong lui le\ arăng yap kơmlai [udah pioh glăi hră pơ-ar yôm.

Samơ\ mơng hrơi ayong Hoàn pok anih s^ mdrô, [ing gơmơi dưi mă dong lui gơnam, [u kiăng gơgrong hăng hră pơ-ar hơget ôh, biă mă `u le\ `u [u mă kơmlai ôh; truh pơ abih bơyan ta s^ kơphê le\ tla glăi gơ\.

Hlâo adih sang ano\ [ing gơmơi do\ gah sang ano\ rin [un, yua hơmâo blơi kmơk huăi mă kơmlai mơng rơkơi bơnai ayong Hoàn c\i pơđ^ kyar phun kơphê anun jing sang ano\ gơmơi huăi [un rin dong tah’’.

Hăng boh thâo bơ wih [ong huă hăng tơlơi đăo gơnang mơng plơi pla, thun 2011, ayong Hoàn hơmâo neh met wa thôn 6 să C|ư\ Né ruah mă ngă khoa plơi.

Amăng djo\p hrơi mông mă bruă, `u lêng ngă truh kih bruă arăng jao, djru lom lui tơlơi rơmon akon rin, iâu pơthưr, pơtô pơblang mơnuih [on sang ngă klă hră git gai mơng ping gah, tơlơi phiăn mơng Kơnuk kơna, pơhlôm rơnuk rơnua [ơi plơi pla.

Rơngiao mơng anun dong, `u le\ mơnuih hur har pran jua ngă bruă man pơdong plơi pla phrâo hăng hơdră djru rơdêh c\uk jơlan, djru blơi ximăng ngă jơlan amăng plơi, brơi prăk ngă sang jơnum amăng plơi…

Pơsit bruă djru prong prin mơng khoa plơi Lê Quốc Hoàn, ơi Y Bhi Niê, Khoa khul mơnuih ngă hmua să C|ư\ Né, tơring glông Krông [uk brơi thâo:

‘’Amăng hơdôm thun laih rơgao, ayong Hoàn hơmâo pok anih s^ mdrô brơi neh met wa c\an mă gơnam, hro\m hăng anun le\ djru jao brơi boh thâo ia rơgơi bruă pla pơjing, rông hlô mơnong kơ neh met wa amăng plơi pơđ^ kyar bơwih [ong huă.

Rơngiao mơng anun dong, bruă ngă khoa plơi hơmâo `u ngă klă biă kah hăng: pơtô pơblang bruă mă lo\n ngă sang hră đom lăm gưl 3, djru 100 klăk prăk ngă gong akă hla gru kơnuk kơna hăng hơdôm ring bruă pơko\n dong amăng să…’’.

16 thun mă bruă c\i ngă pơdrong, 6 thun ngă bruă djru kơnuk kơna laih anun hơmâo lu tơlơi gum djru kơ plơi pla, ayong Lê Quốc Hoàn hơmâo lu gưl, khul grup, Kơnuk kơna brơi pri bơni, jing sa c\ô mơnuih biă mă [ơi tơring glông Krông {uk hơmâo arăng ruah mă nao jơnum klah c\un tơlơi pơplông bơwih [ong huă s^ mdrô rơgơi amăng dêh ]ar.

Kơ bruă mă pô gơ`u le\, ayong Lê Quốc Hoàn lăi le\, `u hơmâo tui hăng ră anai le\, ăt yua hơmâo tơlơi gum djru mơng mơnuih [on sang hăng khul drup mơ\n.

Ră anai, lơ\m bơwih [ong huă truh kih le\ bruă djru mơnuih mơnam jing bruă ta kiăng ngă yơh:

‘’Lơ\m anun glăk tơnap tap biă mă, rơkơi bơnai gơmơi lêng nao mă bruă apah c\i hơdip.

Tơdơi kơ anun, dua rơkơi bơnai gơmơi pơkrem lui prăk hơmâo blơi h^ 5 sao hmua, laih anun Khul mơnuih ngă hmua brơi c\an mă aset prăk c\i rông hlô mơnong, do\ glăi le\ blơi kmơk pruai kơ đang kơphê.

Amăng thun blan ngă hmua le\ [ing gơmơi blơi thim đang hmua dong c\i pla kơphê hăng phun boh troh.

Lơ\m hơmâo prăk kah mơng tuh pơ alin anih blơi pơdai kơtor kơ neh met wa, s^ kmơk djru neh met wa.

Hơmâo tơlơi đăo gơnang mơng neh met wa, yua anun [ing gơ`u ruah kiăng kâo ngă khoa plơi, khă [u hmao đơi ôh, samơ\ kâo lêng gir run ngă bruă truh kih’’.

Hơdôm gru kơnuih bơwih [ong s^ mdrô rơgơi, gir ktir amăng bruă djru mơnuih mơnam tui hăng ayong Hoàn jing tơlơi pơtrut pơsur mơnuih [on sang [ơi plơi pla Daklak gir run pơkơtưn bơwih [ong huă, djru tơdroă găn rơgao h^ tơlơi rơmon ako\n rin, hrư\n đ^ bơwih [ong pơdrong asah. Dong mơng anun djru bruă man pơdong plơi pla phrâo.

                                                                 Siu H’Mai: Pô cih hăng pôr