VOV4.Jarai - Kiăng djru am^ ama [ing c\ơđai thâo hluh hloh kơ tơlơi ruă mơmot mơta (mơta dưi lăng jê| đôc\) [ơi [ing c\ơđai hăng hơdră pơgang, ơi ia jrao Lê Dương Thuỳ Linh, khoa anom khăm, sang ia jrao pơjrao Mơta Dakalk hơmâo tơlơi lăi pơthâo rơđah rơđông

- Ơ ơi ia jrao! Ruă mơtot mơta (mơta dưi lăng jê| đôc\) [ơi [ing c\ơđai hơmâo nam hiư\m pă mơng thâo krăn?

Ơi ia jrao Lê Dương Thùy Linh: Am^ ama [ing c\ơđai tơdah lăng ten amra [uh ană [ing gơ`u lơ\m ngui [udah lơ\m lăng hơget thơ juăt lăng jê| [ơi mơta mơtăm laih anun lơ\m hrăm hră, ding do\ pơđok hră juăt ku\p ako\ jê| [ơi kơ[ang mơtăm, lơ\m lăng tivi juăt lăng giăm [ơi tivi mơtăm.

Tal dua le\ [ing c\ơđai juăt pơrơpao mơta, juăt `u kơ`iu mơta, ako\ `u pơđing ha bơnah kah mơng dưi lăng [uh. Pơđing ako\ kah mơng dưi lăng tơphă, [uh gơnam [ing gơ`u c\i lăng.

Sa, dua c\ô c\ơđai le\ juăt ur ruă ako\, rơgah mơta, laih anun lu mơnuih tơdah kaih thâo tơlơi ruă aka [ling mơta mơtăm yơh.

Tơdơi kơ sui thun yun blan, amra bơbec\ sat kơ  bruă hrăm hră yua dah gơ`u lăng hră [u thâo [uh ôh. Lơ\m hơmâo nam tui anun, am^ ama [ing c\ơđai kiăng ba ană nao pơc\rang lăng.

- Ră anai hơmâo hơdră pơjrao mơn kơ tơlơi ruă mơmot mơta, bơbrui mơta [ơi [ing c\ơđai, ơ ơi ia jrao?

- Ơi ia jrao Lê Dương Thùy Linh: Ră anai bruă pơjrao tơlơi ruă mơta dưi lăng jê| đôc\ hơmâo lu mơn hơdră pơgang. Tal sa le\ troă mơnil. Anai le\ hơdră ngă amu` hloh, hro\ prăk aset mơn.

Khă hnun, ăt ngă tơnap mơn amăng bruă c\ơđai hyu ngui, pơkjăp drơi jăn, luai ia, đuăi, kơdăt, yua dah troă mơnil tơnap biă c\i ngui pơkjăp drơi jăn.

Tal dua le\, troă mơnil amăng alăk mơta mơtăm. Mơnil anai lơ\m troă lăng hiam biă, huăi kơtrâ|o, huă ngă mơrok [ơi adung mơta ôh.

Khă hnun, hăng djuai mơnil troă amăng alăk mơta anai le\ [ing ơi ia jrao lăi [u brơi yua đơi ôh, yua dah tơdah [u rơnăk hơdjă, rơgoh amra ngă amruih mut nao, amu` kơbum ia rơnah amăng mơta.

Ră anai, hơmâo mơnil troă amăng alăk mơta, mơnil găng troă amăng alăk mơta. Mơnil anai `u dưi troă lơ\m mlăm đôc\ laih anun ră anai ơi ia jrao glăk kiăng mơnuih bơbrui mơta mă troă.

Yua dah `u hơmâo lu tơlơi klă, tal sa, rơngiao kơ bruă c\ơđai dưi lui h^ mơnil troă gah rơngiao mơta, lăng `u hiam mơn, laih anun klă hloh le\ `u pơgang h^ hu\i mơta ruă kơtang tui.

{ing đa le\, dua gah mơta hơmâo hơnong mơmot mơta phara, yua anun tơnap biă c\i troă mơnil hơmâo gai hlă [ơi amăng tơngia, bơ mơnil găng troă amăng alăk mơta dưi pơsir h^ tơlơi anai.

- Am^ ama [ing c\ơđai kiăng pơgang tơlơi ruă mơta dưi lăng jê| đôc\ [ơi [ing c\ơđai hiư\m pă, ơ ơi ia jrao?

- Ơi ia jrao Lê Dương Thùy Linh: Hăng [ing c\ơđai hơmâo tơlơi ruă mơta dưi lăng jê| đôc\ laih anun pơjrao hăng hơdră troă mơnil gah rơngiao kiăng kơđiăng: tal sa kho\m nao khăm glăi tui hrơi pơkă, yua dah hơmâo lu am^ ama lơ\m plih mơnil phrâo brơi ană `u giong le\ pơmin klă yơh, wơr rơbit h^ bruă ba ană nao khăm glăi.

Mơta bơbrui amra kơtang kiăo tui thun [ing c\ơđai, yua anun ơi ia jrao pơtă hlâo mơng 3 truh 6 blan kho\m nao khăm sa wơ\t, tơdah hơnong `u đ^ tui le\ amra pơplih hmao tlôn.

Tal dua, lơ\m [ing c\ơđai hrăm hăng ngui ngor kho\m pơhlôm yang hrơi pơc\rang rơđah. Lơ\m hrăm hră le\ ding do\ djơ\, do\ tơpă bung rong, ako\ kup trun 15 độ, mơta ataih hăng kơ[ang mơng 35 truh kơ 40 cm, anun le\ mrô pơkă lăp [rô lơ\m hrăm hră.

Hăng [ing c\ơđai bơbrui mơta dưi lăng jê| đôc\ hăng abih bang [ing c\ơđai lăi hro\m anăm lăng lu đơi ôh, biă mă `u le\ mă yua măi computer, tivi, telephôn, lăng sui le\ kho\m brơi mơta ta pơdơi h^.

Bơ hăng [ing c\ơđai le\ kiăng plai [iă mă yua măi mok lăng jê| đơi. Yua dah lơ\m mă yua măi mok lăng jê| amra ngă tơtăng arăng mơta, amu` bơbrui mơta biă mă.

Lơ\m brơi c\ơđai lăng tivi, kiăng do\ ataih tivi rơbêh 7 wơ\t pơhmu hăng bơnal pơdah rup tivi.

Kơ gơnam [ong huă, kiăng brơi c\ơđai [ong jơman, biă mă `u gơnam hơmâo ia mriah, pơbuă tui betacaroteen hăng pơjeh thu, pơjeh anai hơmâo lu vitamin A klă kơ mơta biă mă.

- Hai! Bơni kơ ih ơi ia jrao ho\!

Siu H’Mai: Pô c\ih hăng pô