VOV4.Jarai- Ruă hơmâo pơtâo lăng amăng boh [leh le\ sa amăng lu tơlơi ruă juăt bưp hloh kơ tơlơi ruă hơmâo pơtâo lăng amăng pung ia mơ-a`ă, laih anun neh met wa juăt lui truh ruă kơtang kah mơ\ng ba nao pơ sang ia jrao, yua anun ba truh tơlơi ruă kơtang biă mă…

* Sa, dua c\ô mơnuih hơmâo pơtâo lăng amăng boh [leh amra ngă ruă bơbrah boh [leh tơdah [u nao pơjrao hmao tlôn. Pơtâo lăng amăng boh [leh sui đơi ăt amra ngă răm boh [leh mơtăm.

Nam ruă lơ\m hơmâo pơtâo lăng amăng boh [leh: ruă kơ-iăng gah rong lơ\m hơmâo pơtâo lăng amăng boh [leh tơnap biă mă thâo krăn hăng tơlơi ruă pơko\n.

Yua anun lơ\m ruă kơ-iăng gah ro\ng ta kho\m nao khăm mơtăm kiăng ơi ia jrao thâo pơsit tơlơi ruă, tơdah đing hơmâo pơtâo lăng  amăng boh [leh le\ ta kho\m nao pơ]rang siêu âm, mă X-quang kiăng pơjrao hmao tlôn.

Boh tơhnal:

- Yua nao mơ-a`ă aset đơi.

- Tơlơi pơrơkôl mơ\ng kman lơ\m djai tơbiă đuăi hăng jơlan pơđoh ia mơ-a`ă [udah hơdôm amruih amăng ia mơ-a`ă… pơkôl h^ khăng kho\p jing pơtâo.

-Yua mơ`um ia aset, yua adai pơ-iă, kơ[ah ia amăng drơi jăn, tuh ia hâ|o ia hang lu yua anun ngă ia mơ-a`ă aset.

- Yua [ong huă, yua hơmâo tơlơi ruă, yua mơ`um ia jrao…jing ngă hơnong pơkă canxi, uric, oxalat amăng ia mơ-a`ă lu đơi.

Hơdră pơgang laih anun tơlơi [ong huă hăng [ing hơmâo pơtâo lăng amăng boh [leh

-Mơ`um lu ia (anai le\ tơlơi yôm hloh): Ta kiăng mơ`um ai `u mơng 2 truh 3 lit ia hơdjă ri\m hrơi (kah pơpha mơ`um lu wơ\t amăng ha hrơi).

Mơ`um lu ia kiăng huăi hơmâo pơtâo amăng boh [leh, laih dong djru kor pơđuăi pơtâo a`e\ tơbiă h^ tơdah hơmâo.

-{ong tơba, [ong aset đôc\ mơnong: {ong gơnam aset hra, [ong aset đôc\ mơnong. Ta [ong akan pơ kơ mơnong. Hơdang, aring ta [ong [iă đôc\.

- Anăm mơ`um [ong đơi ôh gơnam hơmâo lu oxalat kah hăng: ia tra, kơphê, chocolate, tơpung mih, a`ăm puăn…

-Kiăng mơ`um lu ia boh kam, ia pơkruăi, ia pơkruăi dung: hơdôm djuai ia mơ`um anai hơmâo lu citrat djru pơgang glăi hơmâo pơtâo lăng, rơga amăng boh [leh.

- Kiăng [ong lu a`ăm asăt: kiăng eh ta`, plai [iă hrip mă ia ngă đom jing pơtâo.

- Anăm [ong ôh gơnam hơmâo purin ngă pơtâo amăng boh [leh kah hăng: Akan krô, mơnong krô, hơdang krô, lạp xưởng, ia măm djo\p mơta, pruăi un, rơmô…

{ong lu đơi rơmuă le\ tơhnal yôm ba truh ruă boh [leh. Yua dah gơnam hơmâo lu protit hăng ia rơmong rơmuă amra ngă hơnong Cholesterol amăng ph^ đ^ lu, ngă giong pơtâo.

Yua anun, kiăng huăi hơmâo pơtâo amăng boh [leh, kiăng hơdư\ [iă [ong gơnam hơmâo cholesterol lu kah hăng mơnong rơmă, hlung pruăi un, rơmô, boh akan, areng, alăk boh mơnu\, boh bip…,

laih dong, ta kiăng [ong lu a`ăm pơtăm, boh troh hăng djuai gơnam [ong huă ngă plai [iă cholesterol kah hăng: rơsun toih, rơsun prang, bơmao hương, bơmao tơkuih…

Siu H’Mai: Pô ]ih hăng pôr