VOV4.Jarai - Kiăng [ing gơyut thâo rơđah hloh kơ tơlơi ruă kl^ lôm gah tlôn alăk mơta ăt kah hăng pơgang glăi tơlơi ruă anai, ơi ia jrao Nguyễn Thị Minh Hải, anom pơjrao Glocom – alăk mơta – kl^ lôm mơta, Sang ia jrao pơjrao mơta Daklak pơtô brơi.

- Ơ ơi ia jrao? <ns0:country-region>Nam</ns0:country-region> ruă hiư\m mơng thâo krăn mơnuih hơmâo tơlơi ruă kl^ lôm gah tlôn alăk mơta (đáy mắt)?

- Ơ ia jrao Nguyễn Thị Minh Hải: Kơ nam ruă le\ pô ruă [u mưn `u ruă [udah rơgah mơta hơget ôh, kơnong lăng bơbrui đôc\. Tui hluai hăng tơlơi ruă kơtang [udah rơnang phara mơ\ pô ruă bơbrui mơta phara mơn.

Gah tơlơi ruă kl^ lôm gha tlôn alăk mơta (đau đáy mắt) yua ruă mơa`ă tơbiă ia sik ngă [udah luih arăt mơta pơc\rang rơđah rup gah rơngiao (thoái hoá hoàng điềm) [ơi [ing thun tha le\ pô ruă lăng bơbrui mơng [rư\, jai hrơi kơtang tui, jai hrơi mơmot tui.

Bơ tơlơi ruă kơđong arat drah amra ngă pô ruă tu\ kơ lăng bơbrui đôc\. Pô ruă đih pit truh mơguah hrơi tơdơi tơgu\ le\ ha bơnah mơta [u rơđah dong tah. <ns0:country-region>Nam</ns0:country-region> ruă tal dua le\ pô ruă lăng hyu [u tơpă dong tah, lăng jơlan tơpă [udah lăng rup wil jing kơ we\ wo\ soh.

Tah klâo le\ lăng djo\p mơta lêng kơ anet tui, [u djơ\ tui hơđăp ôh, rup, gơnam  ju\ mriah [u thâo krăn dong tah, pơplih abih [udah pô ruă amra [u dưi lăng hyu dong tah, [uh gơnăm ju\ soh pơ anăp, mơta lăng hyu [u thâo [uh dong tah.

- Pô hlơi juăt amu` hơmâo tơlơi ruă kl^ lom gah tlôn asar mơta , ơ ơi ia jrao?

- Ơi ia jrao Nguyễn Thị Minh Hải: Tal sa le\ pô anun hơmâo tơlơi ruă mơa`ă tơbiă ia sik wơ\t hăng tuýp 1 tom tuýp 2 lêng amu` hơmâo tơlơi ruă bơbrah kl^ lom mơta.

Kơ tơlơi ruă luih arăt mơta ngă rơđah anih jum dar (thoái hoá hoàng điềm) juăt bưp [ơi [ing tha, mơng 50 thun truh kơ lu hloh. Tơlơi ruă kơđông arăt drah ăt amu` hơmâo mơn [ơi [ing tha, mơng 45, 50 truh kơ lu hloh. Bơ tơlơi ruă lăng hyu lêng gơnăm ju\ le\ pô pơgao lui pô hlơi drơi hơpă ôh.

-  Ră anai hơmâo hơdôm mơta hơdră pơjrao tơlơi ruă kl^ lôm gah tlôn alăk mơta , ơ ơi ia jrao?

- Ơi ia jrao Nguyễn Thị Minh Hải: Ră anai hơmâo lu hơdră pơjrao tơlơi ruă anai, wơ\t mơ`um jrao hăng brac\. Tal sa, pô ruă amra hơmâo ơi ia jrao tlâ|o jrao amăng alăk mơta mơtăm. Jrao anai kơdong glăi ano\ pơđ^ rơgao đơi nội môn, arăt drah.

Jrao anai hơmâo mă yua kiăng pơgang h^ arăt drah hơmâo lu đơi amăng mơtah. {ơi mơnuih ruă bơbrah kl^ lôm mơta yua ruă mơa`ă tơbiă ia sik, kơđong arăt drah, luih arăt mơta ngă lăng rơđah rup yua kơ thun tha, amăng hrơi hơmâo tơlơi ruă, amra [uh arăt drah đung đ^ amăng kl^ lôm mơta.

Arăt drah bluh mă c\a c\ot anai amu` pơc\ah biă, amra ngă [le\ drah, ngă kơ pô ruă lăng bơbrui. Yua anun, kho\m tlâ|o jrao amăng mơta mơtăm yơh kiăng plai [iă arăt drah bluh mă c\a c\ot [ơi alăk mơta.

Kơ hơdră brac\, brac\ ha bơnah alăk mơta juăt gleh tơnap hloh. Hơdră anai kơnong djru pô ruă pioh glăi mơta lăng hơđăp, [udah lăng rơđah [iă hai ăt [u rơđah đơi lơi.

~u [u hru\p hăng brac\ ruă kô| alăk mơta ôh, tơdơi kơ pơplih h^ kl^ lôm mơta phrâo kah mơng lăng rơđah glăi. Ră anai, [ơi Sang ia jrao pơjrao mơta aka [u dưi brac\ ôh ha klah alăk mơta mơ\ kơnong tlâ|o jrao amăng mơta kơ pô ruă đôc\. Hơdôm c\ô mơnuih kiăng brac\ le\ kho\m ba nao sang ia jrao prong hloh kah hăng Hà Nội [udah [on prong Hồ Chí Minh.

- Ơ ơi ia jrao? Bruă tlâo| jrao anai juăt tlâ|o sui hơdôm hrơi?

- Ơi ia jrao Nguyễn Thị Minh Hải: Tui hluai kơ pô ruă. Ră anai mơnuih ruă do\ đih pơjrao pơ sang ia jrao Mơta hơmâo tlâ|o [iă hloh le\ mơng 3 truh kơ 6 arăt. Tơdơi kơ anun kiăng hơmâo ơi ia jrao khăm, lăng glăi laih anun pơjrao dong.

Hơmâo mơn pô ruă amra pơdơi tlâ|o [udah hơmâo mơn pô ruă ta tlâ|o arăt mơng blung truh pơ arăt tơdơi sui [iă.

Sit biă `u, mơnuih ruă ha bơnah alăk mơta khă mơng [u tlâ|o jrao ăt kho\m nao khăm lăng na nao mơn. {udah pô anun dưi mơn sem lăng mă pô `u pơ sang. Ta gom ha bơnah mơta c\i sem lăng  mơta bơbrui hă [u\. {udah rim blan kho\m nao khăm lăng kiăng ơi ia jrao pơsit tlâ|o jrao dong hă lui

- Tơlơi ruă kl^ lôm gah atur alăk mơta dưi pơgang hiư\m pă hă, ơi ơi ia jrao?

- Ơi ia jrao Nguyễn Thị Minh Hải: Hơmâo mơn tơlơi ruă dưi pơgang glăi hăng [u hơmâo hơdră pơgang. Pơhmutu, tơlơi ruă bluh đ^ arăt drah ngă mơta lăng gơ`ăm hơmâo hơđăp mơng drơi jăn ta, yua anun [u dưi pơgang ôh.

Bơ sa, dua tơlơi ruă kah hăng ruă kl^ lom mơta, kơđong arăt drah juăt [uh [ơi [ing tha. Mơnuih ruă mơa`ă tơbiă ia sik le\ kiăng sem lăng ia sik amăng drah klă hloh.

Khă hnun, khă mơng lăng klă hai tơdơi kơ sui thun, mơng 10 thun truh kơ sui hloh le\ mơnuih ruă mơa`ă tơbiă ia sik ăt hơmâo tơlơi ruă pơko\n mơn, samơ\ bruă wai lăng klă amra ngă plai [iă hơmâo tơlơi ruă pơko\n, plai [iă ngă sat kơ mơta. Hăng mơnuih ruă tơtăng arăt drah, hơmâo ia rơmă amăng drah le\ kiăng pơjrao na nao, tui anun kah mơta `u mơng a`răng.

- PV:Hai bơni kơ ih ho\!

Siu H’Mai: Pô c\ih hăng pôr