VOV4.Jarai - Kiăng [ing đah kơmơi thâo hluh rơđah hloh kơ bruă prăp lui hlâo c\i pi kian hăng tơlơi yôm mơng bruă nao khăm lăng ană nge amăng hlung tui hrơi pơkă, grup hyu mă tơlơi pơhing kơ c\răn hơdră anai hơmâo mông ră ruai hăng ơi ia jrao Niê Thị Lệ Mai, gah anih pơjrao Phụ Sản – Sơ Sinh, Sang ia jrao prong Thiện Hạnh.

 

- Ơ ơi ia jrao! Kiăng pi kian hơmâo pran jua, hlâo c\i pi kian, [ing đah kơmơi kiăng prăp lui tơlơi hơget le\?

 

- Ơi ia jrao Niê Thị Lệ Mai: Ră anai tơlơi hơdip mơda mơng [ing ta jai hrơi pơplih phrâo, yua anun [ing đah kơmơi thâo lăng glăi [iă laih tơlơi suaih pral lơ\m glăk [ă pi.

 

Tơlơi klă mơng bruă nao khăm hlung pi tui hrơi pơkă le\ [ing ơi ia jrao [uh tơlơi ngă sat kơ pô pi kian, pô anun dưi [ă ană hă [u\.

 

Lăng glăi tơlơi ruă mơng pô pi kian, pô anai tlâ|o jrao văcxin hă aka, pơhmutu kah hăng văcxin pơgang ruă Rubella, djơ\ kre\t, bơbrah hơtai B.

 

Hăng mơnuih hơmâo tơlơi ruă rubella, tơdah hlâo kơ anun pô pi kian aka [u tlâ|o jrao pơgang ôh mơ\ amăng mông pi kian hơmâo tơlơi ruă amra ngă ană nge [u hiam drơi, kơtit kơtiu drơi jăn truh kơ 80%.

 

Yua hnun, kiăng mông glăk pi kian hơmâo pran jua, pô pi kian kiăng nao khăm lăng tơlơi suaih pral kơ pô `u hlâo. Mơta dua dong ăt yôm mơn anun le\ tơlơi pơmin pran jua mơng pô ngă am^.

 

Tui hăng [ing kơhnâo ia jrao lăi le\, [ing đah kơmơi juăt pơmin lu đơi, yua anun tơnap biă c\i [ă ană. Yua anun, pô đah kơmơi kho\m kơđiăng kơ tơlơi pơmin, ano\ mơ-ak amăng drơi jăn [ing gơ`u.

 

Kiăng hơmâo ano\ mơ-ak le\, rơkơi bơnai kho\m hơdip hiam, nao pơkjăp drơi jăn, hrăm Yoga, kuel tơkai do\ bơhơbut. Tơdah hơmâo tơlơi hơget thơ [u mơ-ak, kho\m lăi pơthâo hăng rơkơi ta, hăng sang ano\ kiăng plai [iă pơmin đơi.

 

Mơtah klâo dong, lơ\m pre c\i pi [ă, gơnam [ong huă jơman ăt yôm biă mă. Hlâo c\i pi [ă, pô đah kơmơi kiăng [ong huă, đih pơdơi klă, rơngiao kơ bruă [ong huă jơman le\ [ing đah kơmơi kiăng pơbuă tui săt axit folic hlâo hrơi pi [ă mơng 1 truh kơ 3 blan, tui anun amra plai [iă ngă ană nge amăng hlung kơc\un arăt dlô.

 

- Amăng hrơi blan pi [ă, [ing đah kơmơi kiăng nao khăm lăng ană nge amăng hlung hơdôm wơ\t? Tơlơi yôm amăng rim mông khăm lăng ană nge anun ano\ hơget le\?

 

-Ơi ia jrao Niê Thị Lệ Mai: Pô pi kian kiăng nao khăm lăng aset biă mă `u 12 wơ\t. Samơ\ tui hloai hăng tơlơi pơplih mơng ană nge amăng hlung hăng lu tơlơi [u klă pơko\n mơn ơi ia jrao mơng pơplih ming hrơi mông khăm.

 

Amăng 3 blan blung a, hrơi blan kaih săt abăn mơng 2 truh 3 wơ\t hrơi tơjuh, kiăng nao khăm lăng mơng thâo krăn hơmâo hơdôm c\ô ană amăng hlung, anih hơtai boh `u pơpư\, pơkă lăng hrơi tơkeng.

 

Hrơi blan tal dua le\, ană nge mơng 11 truh kơ 13 wơ\t hrơi tơjuh 5 hrơi, kho\m kiăng nao khăm lăng kl^ [ơi bung kuet hăng pơc\rang lăng ană nge kơtiu hơget mơn. Amăng 3 blan tong krah, mơng 14 truh kơ 29 wơ\t hrơi tơjuh. Amăng hrơi blan mơng 14 truh 20 wơ\t hrơi tơjuh kiăng nao khăm lăng.

 

Tơdah pô pi kian hơmâo nam c\i tơkeng ta` đơi hrơi pơkă le\ amra brơi nao siêu âm pơc\rang lăng hruh ană kiăng kơ thâo krăn tơkeng ta` hă [u\, laih anun hơmâo hơdră pơgang ba ană nge kiăng tơkeng djo\p blan [udah giăm truh blan kah mơng tơkeng.

 

Rơwang hrơi tơjuh tal 22 le\ kho\m nao khăm c\i pơsit glăi pô nge anun rơwen rơwô, kơtit kơtiu drơi jăn hă huăi kah hăng pơc\rang lăng tơkai, tơngan, mơta, adung, amăng bah.

 

Rơwang hrơi tơjuh tal 32 amra sem lăng ană nge kaih prong hă huăi. Amăng hơdôm wơ\t hrơi tơjuh giăm tơkeng, pô pi kian amra nao khăm lu hloh. Mơng rơ wang hrơi tơjuh tal 35, 36 truh kơ 40 le\ rim wơ\t hrơi tơju kiăng nao khăm ha wơ\t.

 

- Lu mơnuih hu\i siêu âm lu đơi amra ngă sat kơ ană nge amăng hlung. Tơlơi pơmin anai djơ\ hăng [u\, ơ ơi ia jrao?

 

-Ơi ia jrao Niê Thị Lệ Mai: Amăng mông nao khăm ană nge, hơmâo lu biă mơnuih tơ`a kơ tơlơi anai. Siêu âm ană nge hơmâo pơphun ngă mơng thun 1958. Mơng anun truh ră anai, hơmâo lu tơlơi kơsem min laih anun pơsit aka [u [uh tơlơi ngă sat kơ ană amăng hlung ôh.

 

Yua anun, lơ\m [ing đah kơmơi nao khăm ană amăng hlung laih anun hơmâo bruă hơget thơ ơi ia jrao kiăng nao khăm na nao ăt anăm bơngơ\t ôh, yua dah `u huăi ngă sat kơ ană nge, huăi ngă [u hiam drơi, yua dah tơlơi anai hơmâo hră pơ-ar c\râo rơđah laih, hơmâo lu tơlơi kơsem lăng yơh, yua hnun [ing pi kian anăm hu\i ôh.

 

- Ơ ơi ia jrao! Rơngiao kơ bruă nao khăm ană nge tui hrơi pơkă, pô pi kian kiăng [ong huă, đih pơdơi, mă bruă hiư\m pă mơng djơ\?

 

-Ơi ia jrao Niê Thị Lệ Mai: Rơngiao kơ bruă nao khăm ană tui hrơi pơkă, pô pi kian kiăng [ong huă, đih pơdơi, ngă bruă djơ\ lăp. Juăt `u, abih bang đah kơmơi pi kian lơ\m nao khăm lêng hơmâo ơi ia jrao brơi mơ`um săt axit folic, canxi, DHA, kiăng ană nge `u hiam drơi.

 

Rơngiao kơ anun dong, mơnuih glăk pi kian kiăng triăng rơbat hyu, pơkjăp drơi jăn. {u hơmâo pô hlơi ôh ko\m đah kơmơi pi kuan [u dưi pơkjăp drơi jăn, rơngiao mă [ing amu` ple\ kah ơi ia jrao mơng pơtă [u brơi rơbat hyu đơi.

 

Bơ hăng pô pi kian hơmâo pran jua le\ kiăng pioh 30 mơnit hrim hrơi rơbat hyu. Tơlơi anai amra ngă drơi jăn ta a`răng, tơkeng amu` hloh mơn.

 

Hăng gơnam [ong huă, [ong gơnam hơmâo tơpung kah hăng asơi, c\ăo, su\p, phơ le\ pô pi kian [ong găp [rô. Biă mă `u le\, kiăng [ong akan hồi, akan anai hơmâo lu biă Omega 3, klă biă kơ mơnuih [ă pi, pô [ă pi kiăng [ong lu a`ăm, hơbơi, boh troh, dưi [ong djo\p mơta a`ăm hla, anai le\ gơnam [ong hơmâo lu chất xơ.

 

{ing ta thâo laih, đah kơmơi pi kian juăt đom eh, yua anun kho\m kiăng [ong lu a`ăm, boh troh. Mơ`um tom ia tơsâo rơmô hai, rim hrơi mơ`um mơng 2 truh 3 kơc\ok ia tơsâo.

 

- Hai, bơni kơ ih lu ơi ia jrao ho\!

 

Siu H’Mai: Pô c\ih hăng pôr