VOV4.Jarai - Phrâo rơgao, hơdôm rơbâo čô mơnuih lĕ mơnuih mơng hơdôm boh tơring čar kual Dap Kơdư glăk dŏ hơdip hăng ngă bruă ƀơi ƀon prong Hồ Chí Minh hăng hơdôm boh tơring čar kual Dơnung luh đuăi glăi pơ plơi pla yua hŭi klin Covid-19, gơñu prăp mă rơdêh glăi mă pô. Kiăng plai ƀiă hŭi klin ƀă hyu yua hơmâo arăng glăi, hơdôm boh tơring čar hơmâo prăp lui rơdêh, mơnuih mă bruă hăng dram gơnam djru brơi mơnuih ƀon sang dưi glăi pơ sang rơnuk rơnua. Sa bruă yôm hloh tơdơi kơ glăi pơ plơi pla, mơnuih ƀon sang khŏm kiăng ngă tui tơlơi pơkă kơ bruă pơhlôm pơgang klin, či pơhlôm ba tơlơi suaih pral.

Ƀơi anăp bruă arăng đuăi glăi pơ plơi pla bĕ klin ngă lêng kơ pơđuăi rơdêh găn nao anih dŏ gak Cai Chanh (tơring glông Dak R’lấp) tơring čar Dak Nông, anom bruă ia jrao hơmâo iâu mơnuih mă bruă hăng rơdêh či ngă bruă, pơčrang kman tañ, kah mơnuih jing phara. Ơi Hà Văn Hùng, Kơ-iăng khua Gơnong bruă ia jrao Dak nông lă, bruă krăp lăng kơjăp, pok glông anih pơčlah lơ̆m mơnuih ƀon sang glăi, găn nao tơring čar amra djru pơgăn hĭ klin mơng blung a mơtăm laih dong huăi ngă kơhniă pơ sang ia jrao ôh.

“Dŏ ƀơi anih dŏ gak, gơmơi pơkă ayuh drơi jăn či kah hơjăn mơnuih duam, pơtuk, ƀu anăm suă pran bơdjơ̆ nao mơnuih ruă, pơphun pơhaih ia jrao hăng măi pơčrang mrô QR-Code. Ƀing gơmơi ăt dŏ wai lăng mơnuih nao rai pơ Dak Nông lĕ khŏm hơmâo hră pơčrang huăi hơmâo covid-19. Laih dong ƀing hlơi nao rai pơ Dak Nông samơ̆ aka ƀu pơčrang kman lĕ gơmơi test brơi tañ kiăng tañ ƀuh mơnuih ƀă kman”.

Glăk pi kian kraih 7 blan, rơkơi bơnai amai Hoàng Thị Nhung, să Čư̆ Ea Vy, tơring glông Ea H’leo, tơring čar Dak Lăk ngă bruă pơ Bình Dương hơmâo pơhiăp tom sang anŏ, prăp lui djŏp mơta gơnam nao dŏ pơ đang, kiăng dua rơkơi bơnai gơñu nao dŏ lơ̆m glăi pơ plơi pla.

“Glăi pơ sang kâo lăng hơđong pran ƀiă, samơ̆ rak jơlan kâo lăng hŭi biă, ăt bơngơ̆t mơn yua dah pơčrang lăng yơh pơ adih, samơ̆ glăi pơ anai pơčrang lăng dong mơn, giong baih kâo hơđong pran ƀiă laih. Lơ̆m glăi truh pơ sang kâo nao hlao pơ Sang ia jrao să giong anun dua rơkơi bơnai gơmơi mut nao dŏ pơ đang ataih mơng sang 4 km”.

Ană plơi mut nao pơ anih dŏ gak či pơčrang kman hlâo či glăi pơ sang.

Bơ amai H’Mara Niê, dŏ ƀơi să Hoà Phong, tơring glông Krông Bông ăt gir đĭ rơdêh ataih mơng Bình Phước glăi pơ sang lơ̆m amĭ ñu lăi pơhmư̆ pơ să hơmâo laih anih dŏ pơčlah ha bit anih pioh kơ ƀing glăi mơng kual hơmâo klin. Tơlơi bơngơ̆t hŭi tơdah glăi ƀă klin kơ sang anŏ, ƀă hyu kơ plơi pla jing plai hĭ mơn lơ̆m ñu hơmâo nao dŏ pơ anih pơčlah ha hơbit mơng să. Amai H’Mara Niê brơi thâo:

“Kâo phôn hĭ mơn lơ̆m rai pơ anai. Kâo nao dŏ pơčlah pơ sang hră ƀơi să hlao, ƀu khin glăi pơ sang ôh. Laih dong amĭ kâo iâu telephôn laih, glăi lĕ nao pơčlah mă pô hlao, anăm glăi pơ sang ôh”.

Ană plơi pla hơmâo pơčrang kman tañ hlâo či glăi pơ sang.

Ayong Bùi Ngọc Hoàng, Khua hlăk ai tơring glông Ea H’Leo, tơring čar Dak Lăk brơi thâo: ngă tui Kông điên lơ 31/7 mơng Khua dêh čar, Anom git gai pơgang klin Covid-19 tơring glông Ea H’Leo jơnum kiăng čơkă mơnuih ƀon glăi. Tui anun, tơring glông hơmâo pơdong 3 anih pơčlah pơƀut ha anih hăng brơi 9 boh rơdêh nao pơ sang hră đom lăm Nơ Trang Lơng - anih hơmâo mơnuih glăi pơ Dak Lăk pơƀut pơčrang kman hlâo či čơkă mơnuih ƀon sang glăi. Kơ bruă ia jrao, amăng hrơi blan mơnuih ƀon sang dŏ pơčlah ăt hơmâo tơring glông prăp lui mơn.

“Anih dŏ pơčlah mơng tơring glông lĕ dưi brơi 400 čô mơnuih dŏ, pơdong ƀơi 3 anih, sa lĕ Sang ia jrao tơring glông, dua lĕ Anih pơtô bruă mơng tơring glông, tlâo lĕ Sang hră čem rông pơtô djuai ania ƀiă tơring glông. Anom bruă git gai tơring glông lô brơi abih bang mơng A truh pơ Z, ƀơi anăp lĕ pơhlôm brơi neh met wa hơđong pran jua dŏ pơčlah hăng ngă tui tơlơi pơkă pơgang klin”.

Mơng tlam lơ 29 truh mơguah lơ 30/7/2021, giăm 900 čô mơnuih mă bruă mơng Đồng Nai đĭ rơdêh thut glăi pơ Dak Lăk. Ƀing anai rơkâo hăng anom apăn bruă tơring čar Đồng Nai laih anun kơnong dưi glăi lơ̆m hơmâo pơčrang huăi ƀuh kman Covid-19 đah mơng pơhlôm huăi dŏ glăi ƀơi hơdôm anih dŏ gak. Tơdơi kơ anun, tơhan wai lăng jơlan hăng tơhan apăn bruă kah hăng tơhan hyu tir, tơhan wai lăng kơđi, ơi ia jrao mơng tơring čar Đồng Nai hơmâo akŏ pơjing grup ba glăi ƀing anai glăi pơ plơi pla ataih 400 rơwang km. Tơring čar Đồng Nai ăt prăp lui sa boh rơdêh ngă bơrơ-ơ̆ gơnam ƀong huă bơwih brơi mơnuih mơnam amăng mông glăi.

Tơdơi kơ 3 mlăm pơphun čơkă ană plơi pla glăi mơng hơdôm boh tơring čar gah Dơnung, hơmâo laih 3000 čô mơnuih glăi pơ Dak Lăk. Kiăng pơhlôm rơnuk rơnua, mơnuih apăn bruă krŏng hrơi mlăm dŏ gak, ngă hră pơ-ar kah hăng čih anăn, test hmar kơ ană plơi. Mơng anun, hơmâo ƀuh 20 čô lơ̆m test hmar ƀă kman SARS-CoV-2, amăng anun hơmâo 7 čô pơčrang hăng RT-PCR ƀă kman laih, mrô dŏ glăi glăk tơguăn pơčrang hăng RT-PCR dong. Ƀing test hmar ƀă kman lêng hơmâo ba pơčlah jăng jai tơguăn mă hră pơčrang RT-PCR, ƀing huăi ƀă kman lĕ hơmâo brơi dŏ pơčlah mă pô pơ sang. Ơi Lê Phúc, Kơ-iăng khua anom bruă wai lăng tơlơi duam ruă tơring čar Dak Lăk brơi thâo: Tơdơi kơ Khua dêh čar pơtrun rai hră Kông điên amăng lơ 31/7, amăng mlăm lơ 1/8, tơdơi kơ mơnuih ƀon sang nao pơ anih pơčrang kman, lu tơring glông hơmâo prăp lui rơdêh čơkă mơnuih ƀon sang glăi laih anun brơi dŏ pơčlah lăp djơ̆. Tơlơi anai amra djru hơdôm boh tơring čar pơgang klin klă hloh.

“Sa, dua boh plơi pla hơmâo brơi pơčlah pơƀut ƀơi tơring glông, gơmơi lăng tui anun pơhlôm klă hloh yua dah pơčlah pơƀut ha anih dưi pơgang klin hloh, đa dŏ pơčlah mă pô pơ sang ƀu dưi ôh. Dŏ pơčlah pơƀut ha anih lĕ dưi pơčrang kman hăng PCR laih anun lơ̆m ƀuh ƀă kman lĕ gơñu dŏ ƀơi anih pơčlah laih, huăi ƀă hyu amăng plơi pla ôh. Hăng ƀing dưi dŏ pơčlah pơ sang lĕ ăt khŏm ngă tui tơlơi pơtrun mơn, ăt hơmâo ƀing ia jrao krăp lăng, mă ia dung pơčrang mơn, kiăng lơ̆m ƀuh ƀă kman lĕ hơmâo hơdră pơgang hlao mơtăm, brơi nao pơčlah lăp djơ̆”.

Truh ră anai, abih bang 15 boh tơring glông, plơi prong ƀơi Dak Lăk lêng hơmâo mơnuih ƀă klin Covid-19 laih. Abih bang lêng ƀă kman mơng ƀon prong Hồ Chí Minh hăng hơdôm boh tơring čar kual Dơnung. Ƀơi anăp tơlơi hŭi rơhyưt mơng klin, bruă arăng luh glăi pơ sang đuăi kơdop klin ngă ăt dŏ hơmâo mơn. Bruă čơkă mơnuih ƀon sang glăi pơ plơi pla glăk hơmâo Dak Lak djru ba kiăng mơnuih ƀon sang hơđong pran jua, ngă plai ƀiă klin ƀă hyu amăng plơi pla.

Siu H’Mai: Pơblang