VOV4.Jarai - Rơbêh  kơ 15 thun mă bruă pơtô ba m[s, pơke\ hăng m[s [ơi hơdôm bôh plơi pla, ala [ôn Y Hơ Êban ( juăt iâu le\ ơi H’Nhap), [ơi [ôn Knia 4, să Ea {ar, tơring glông {ôn Đôn, tơring ]ar Daklak dưi hmâo m[s đăo gơnang hăng ruah `u.

~u ăt le\ pô djru djă pioh gru grua bôh thâo đưm djuai ania Êđê hluai tui bruă pok anih pơtô pơhra\m mă yua gông bro# kơ [ing hlăk ai.

Sang pơdo\ng prong giăm hmâo 100 met kơ rê mơng sang ano# am^ Na Sa, [ơi [ôn Knia 4, să Ea {ar, tơring glông {ôn Đôn, tơring ]ar Daklak phrâo pơkra giong amăng ako# thun anai.

Rơngiao kơ tơlơi gir run mơng abih bang sang ano#, anai do# jing bôh than mơng bruă pơtô ba m[s mơng tha plơi Y Hơ Êban.

Am^ Na Sa hơdor glăi, hlâo dih, yua kơ hmư\ tui tơlơi ara\ng plư nao hơd^p mơda jơnap pơ\ dêh ]ar ta] rơngiao, drơi pô le\ [u thâo phe pho anun rơkơi bơnai `u hmâo ha tal đuăi nao pơ\ dêh ]ar Kur.

Tơdơi kơ hơdôm hrơi hơd^p mơda tơnap tap [ơi ]ư\ siăng dlai klô, rơkơi bơnai `u dưi pot glăi pơ\ plơi pla pô.

Lom anun, gơnang kơ hmâo tha plơi Y Hơ nao ]ua\, pơsur pơtrut pran jua, pơtă pơtăn, 2 rơkơi bơnai `u [ơ [rư\  thâo hluh, ha pran jua mă bruă, đ^ kyar bơwih [ong.

“Kâo hmư\ ara\ng plư, [u thâo hơge\t ôh, kơnong kơ hmư\ lăi dưi nao truh dêh ]ar Mi thơ, [u kiăng mă bruă dleh glar ôh samơ\ ăt pơdrong mơn, jơnap mơn, hmư\ tui anun kâo nao.

Samơ\ nao truh guai lon ia, abih bang leng kơ dlai klô sôh. Tơdơi kơ anun ara\ng hmâo mă hăng ba glăi pơ\ sang.

Gơnang kơ hmâo tha plơi rai ]ua\ pơtô lăi, laih anun amăng hơdôm bruă jơnum [ôn ăt dưi pơtô pơblang brơi mơn anăm hmư\ tui [ing sat plư pơtrut pơsur, [ing gơmơi mơng thâo rơđah, ră anai do# pơ\ plơi pla, hơđong pran jua bơwih [ong huă, hơd^p mơda”.

{u djơ\ kơnong kơ sang ano# am^ Na Sa, [ôn Knia lăi ha jăn, să Ea {ar lăi hrom, hmâo ha tal lu mơnuih yua kơ hmư\ tui tơlơi ara\ng pơsur, gum hrom ngă rung răng amăng plơi pla, đuăi nao pơ\ dêh ]ar ara\ng.

Tha plơi Y Hơ Êban hăng mơnuih mă bruă hơdôm gưl lu wot nao pơ\ sang ră ruai, pơplih pran jua.

Tơlơi pơhiăp je# giăm, thâo gum hơgo#p, sui khom khom tơlơi pơhiăp mơng `u djru laih m[s thâo hluh rơđah kơ tơlơi djơ\, tơlơi klă hăng ngă tui.

Tui hăng ơi Y Sen K[uôr, Khoa Jơnum min m[s să Ea {ar, tơring glông {ôn Đôn, gong gai să pơsit yôm na nao hơdôm tơlơi gum hơgo#p mơng tha plơi Y Hơ:

“Anai le\ tha plơi hur har hăng bruă mă biă, laih anun hmâo pran jua thâo kiăng kơ neh wa m[s. Sa le\, `u lăi pơthâo pơsur neh wa kơ tơlơi hơđong plơi pla lon ia [ơi anih pô do#.

Dua le\ `u ăt hmâo gum hơgo#p mơn amăng bruă hơkru\ gru grua bôh thâo djuai ania, pơtô kơ hlăk ai [ơi hơdôm bôh plơi pla neh wa pơ phun atông ]ing hơgor, ayup đing.

Rơngiao kơ anun `u ăt lăi pơthâo mơn, pơsur, pơ phun pơsir brơi hơdôm kơđi tơlơi hmâo amăng plơi pla, ala [ôn”.

Thun anai `u rơbêh kơ 70 thun laih, samơ\ tha plơi Y Hơ ăt hur har pran jua hăng m[s [ơi hơdôm bôh plơi pla.

~u djă pioh klă bôh thâo djuai ania Êđê hluai tui bruă pok anih pơtô mă yua hơdôm djuai gông bro# djuai ania kơ [ing hlăk ai.

Dong mơng thun 2004 truh ră anai, hmâo laih rơbêh kơ 100 ]ô mơnuih hlăk ai dưi hmâo `u pơtô brơi, lu mơnuih amăng mrô anun thâo pe\ gông atông ]ing hơgor djuai ania, gum hrom pơdah  brơi kơ tuai lăng [ơi hơdôm kual tuai ]ua\ lăng.

~u ră ruai, `u lăng yôm biă bôh thâo mơng djuai ania pô hăng pơngot le\ tơdah [u dưi pơtô glăi thơ bruă rơngiă tui jing sa tơlơi [u sui dong tah.

“Kâo mă bruă pơtô ba m[s 15 thun, truh ră anai le\ pơdơi, samơ\ kơnong kơ pơdơi bruă mă đo#], bơ\ drơi pô kâo, amăng tơlơi pơmin mơng kâo ăt đing nao mơn m[s.

Amăng hơdôm tal jơnum kâo leng kơ pơtă pơtăn m[s.

Kâo pơmin, bơngot hơdôm gru grua bôh thâo đưm mơng ơi yă pioh glăi amra rơngiă h^, yua anun kâo e\p tơhnal pơtô glăi kơ [ing hlăk ai, pơtô [ing gơ`u ayup đing tut, đing năm, hrăm atông ]ing kram, ]ing hơgor.

Anun le\ hơdôm bôh  thâo đưm yôm phăn mơng djuai ania pô, ơi yă pô, [u dưi pioh rơngiă ôh”.

Tơring ]ar Daklak ră anai hmâo 446 ]ô mơnuih dưi hmâo ara\ng djop mơnuih đăo gơnang ruah  ngă tha plơi, amăng anun hmâo 398 ]ô mơnuih ngă rah khoa [ôn, khoa plơi.

Hơdôm mơnuih tha rơma kah hăng tha plơi Y Hơ le\ hmâo tơlơi đăo gơnang biă amăng hơdôm bôh plơi pla, jing pô tô nao rai kơplah wah gưl ping gah, gong gai hăng neh wa, djru kơ bruă djă pioh tơlơi rơnuk rơnoa bruă kơđi ]ar, pơdo\ng plơi pla jai hrơi jai pơplih phrâo.

Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr