VOV4.Jarai-Djă hơnong gru grua tơhan rơnuk wa Hồ, tơhan hơđăp ơi ~o, anăn juăt iâu Y Blăm Niê, djuai ania Êđê, do\ pơ [on Klat C, să Êa Drông, plơi prong {uôn Hô, tơring ]ar Daklak, găn rơgao tơlơi tơnap tap sang ano\, hrưn đ^ mă bruă pơđ^ kyar.

~u do\ jing mơnuih mă bruă hur har ngă hrom bơkơtưn mă bruă khăp kơ lo\n ia amăng plơi pla, pơyơr lo\n sang pioh pơdong sang jơnum plơi, ta juăt lăi sang rung  plơi.

Lăng kơ [o# mơta `u hơdjo\m biă, ơi ~o hok mơak ră ruai, thun 1979, tơdơi tơbiă mơ\ng tơhan `u tơgu\ mă bruă, pơđ^ kyar amăng sang ano\ laih anun ruah mă, bruă ngă hmua pla kơphê jing phun.

Truh đang kơphê tha laih, hơnong mơboh [u lu dơ\ng tah, `u khin hơtai bơblih h^ sa ]răn đang kơphê, pioh pla tiu, ngă tui mơne] phrâo ia rơgơi.

Ră anai, sang ano\ `u hơmâo rơbêh 2000 phun tiu hăng 1,6 ektar đang kơphê glăk boh.

~u do\ pla boh troh pơko\n plah wah amăng đang kơphê kah hăng boh sầu riêng, boh [ơr, boh mit amăng đang kơphê.

Lơ\m ngă hmua, ơi ~o pơtlep mă pơjeh phun pla, mă djuai boh [ơr Hass hăng pơdjuai mă pơjeh phun tiu.

{u djơ\ kơnong khin pơmin, khin ngă mơtam ôh, ơi ~o khin tuh pơ alin ngă tui boh thâo ia rơgơi amăng bruă ngă hmua, r^m thun sang ano\ ơi ~o pơhrui glăi hơdôm rơtuh klăk prăk.

‘’Sang ano\ gơmơi hơmâo 1,6 ektar đang kơphê, rơngiao kơ anun kâo pla tiu, pla boh troh pơko\n amăng đang kơphê kah hăng sầu riêng, boh [ơr, boh rơmah, boh mit….

Kâo ăt rông rơmô, mơnu\ 200 drơi sa thun kiăng hơmâo pơhrui glăi kơ sang ano\. Kơphê tha laih, kâo koh drôm h^ pla phrâo.

R^m thun pơhrui glăi kơ sang ano\ 300 klăk prăk’’.

{u djơ\ kơnong ngă hmua, bơwih [ong rơgơi đô] ôh, hăng bruă jao ngă khua khul tơhan hơđăp [on Klat C, ơi ~o glăm ba prong bruă mă, djru ană plơi, `u pô ba jơlan hlâo amăng bruă mă pơtô lăi mơnuih [on sang.

Yua ngă klă bruă pơtô lăi, je\ giăm mơnuih [on sang anun yơh [on Klat C hơmâo abih bang mơnuih [on sang đăo mơ\, tơlơi pơhing rơnuk rơnua kơđi ]ar mơak klă hơđong mơn.

Ơi ~o ră ruai, je\ giăm ană plơi le\, mă bruă r^m hrơi, sit jơnum plơi, amăng mông ngă lơphet, [ong mơ`um ngui ngor, pơdo\ rơkơi bơnai, djai bru\ hai…mông anun yơh `u pơtô lăi ană plơi.

Mơnuih [on sang pơpu\, đăo kơnang jing sa pran kơtang pơtrut `u mă bruă hur har ngă giong bruă jao.

‘’Kâo djru pơgôp hiăp na nao, ngă hrom lu anom bruă pơtô lăi ană plơi, anăm hmư\ tơlơi plư mơ\ng [ing soh sat, pơtô lăi mơnuih [on sang hơđong pran jua mă bruă bơwih [ong huă ngă hmua, pơđ^ kyar sang ano\...

Jak iâu [ing ngă ding kơna khul tơhan hơđăp khom ba gru hlâo brơi mơnuih [on sang hla tui’’.

Hăng tơlơi hur har amăng bruă mă, tơlơi gơgrong ba, pơhiăp nao hrom bruă mă mơtam, ơi ~o mơnuih [on sang pơpu\ hăng khăp [u-eng, lăng kah hăng sa ]ô mơnuih bơnga] amăng plơi pla. Ama Păn, mơnuih [on sang [on Klat C bơni biă:

‘’Ơi ~o jing mơnuih ba jơlan hlâo, pơtô lăi gơmơi. ~u gir run pơtô lăi, jak iâu djru hrom man pơdong plơi pla phrâo.

~u pơtô lăi kơ gơmơi hơmâo lo\n hmua prong le\ pla plah wah kiăng hơmâo mơnong pơhrui glăi lu hloh laih anun, khom triăng mă bruă.

Djop pô bơni soh kơ `u mơnuih klă, `u pơtô arăng hmư\ biă mă ‘’.

Tơhan hơđăp Ơi ~o do\ jing gru bơnga] amăng bruă pơyơr lo\n man pơdong ring bruă djru kơ ană plơi.

Thun 1999, ơi ~o pơyơr lo\n sang ano\ `u 500 met karê đang kơphê pioh arăng pơdong sang ngă anih jơnum plơi [on Klat C.

Thun 2004, lơ\m sang hră gưl sa Trần Quốc Toản man pơdong [ơi [on Klat C, `u ăt koh lui rơbêh 100 phun tiu sang ano\, pơyơr lo\n ngă jơlan hăng hyu jak iâu 2 boh sang ano\ giăm sang `u ăt djru hrom brơi arăng pok jơlan kiăng giong h^.

Hơdôm tơlơi pơgôp pran jua mơ\ng `u jing djru pơtrut tơlơi hur har kơ mơnuih [on sang amăng plơi gum pran jua hrom man pơdong plơi pla phrâo.

Ơi Nguyễn Văn Công-Khua tơhan hơđăp să Êa Drông, lăi kơ ơi ~o tui anai:

‘’Ba gru hlâo amăng djop bruă mă man pơdong plơi pla phrâo, lu mơnuih amăng khul, amăng anun hơmâo Y Blăm Khua khul tơhan hơđăp [on Klat C yơh pô hur har biă mă, `u mă bruă hăng pran jua tơpă, sa ]ô ba jơlan hlâo, mơ\ng `u yơh gơmơi dưi pơtô ba jak iâu lu mơnuih hla tui, bruă mă klă mơ\ng `u’’.

Hăng tơlơi gir run amăng bruă man pơdong plơi pla phrâo hăng bruă jak iâu abih bang mơnuih gum pơgôp man pơdong plơi pla phrâo amăng kual plơi pla, ơi ~o hing ang dưi tu\ mă hră apah bơni mơ\ng djop anom bruă, djop gưl pơpu\ kơ `u.

~u jing gru bơnga] sa ]ô mơnuih djuai ania Êđê, jing sa tơlơi hing ang kơ mơnuih [on sang [on Klat C.

                                                            Nay Jek : Pô ]ih hăng pôr