VOV4.Jarai - Ăt kah hăng djop djuai ania [ia\ [ơi kual lon }ư\ Siăng, djuai ania Bahnar hmâo lu mơta tơlơi adôh đưm, hăng lu djuai adôh kah hăng: Adôh bơkơđai nao rai, adôh pơkhăp tơdăm dra, adôh pơmui, adôh hri…rim djuai tơlơi adôh leng kơ hmâo gru pha ra.

Biă `u hăng tơlơi adôh hri, hăng hơdôm tơlơi adôh bôh pia amu`, [u pơ-ư pơ-ang ngă mơnuih hmư\ hyơ hyor pran jua, hor hmư\ biă.

Nghệ nhân Hyưk, [ơi tơring kual Đak Đoa, tơring glông Đak Đoa, tơring ]ar Gialai le\ sa ]ô mơnuih thâo lu hăng adôh hri mơ-ak dưi hmâo lu mơnuih hor hmư\ biă. ~u lăi pơthâo kơ [ing gơyut kơ tơlơi adôh hri mơng djuai ania Bahnar:

Nghệ nhân Hyưk : Adôh hri le\ pơdah pran jua pô kơ hơdôm tơlơi pơmin, tơlơi hning rơngôt hăng mơ-ak amăng tơlơi hơd^p mơda bruă mă, tơlơi hơd^p mơda rim hrơi.

Adôh bôh pia amăng hơdôm tơlơi adôh hri juăt bơni neh met wa, [ing mơnuih hmư\, adôh bơni gơ`u, a`ik kơ pô… kiăng gơ`u mơ-ak, kiăng khăp tơlơi hơd^p mơda, sang ano# hăng mă bruă ngă đang hmua…”

Tơ`a: Hai ơ nghệ nhân. Tui ih pơmin le\ adôh hri ta yua bôh pia thâo, hmâo tơlơi kiăng lăi klă hiam pioh bơni mơnuih pơkon, samơ\ [u pơ-ư pơ-ang ôh lom lăi glăi kơ drơi pô?

Nghệ nhân Hyưk : Hai, adôh hri tui anun yơh, juăt yua bôh pia bơni mơnuih pơkon hloh kơ pô, [u pơ-ư pơ-ang drơi pô, rim dah pơdah pô gah rơgo#p ara\ng sôh, laih anun mơ-ak hrom djop mơnuih…

Tơ`a: Hai, rơkao lăi pơthâo sa ]ra\n amăng tơlơi adôh hri “Năr bơ\n tơ [âp – Hrơi bưp glăi” gah tơlơi ]i lăi mơ\ nghệ nhân Hyưk phrâo lăi pơthâo:

Rim tal bưp tơlơi mơ-ak prong biă

Do# tơguan tơlơi lăi pơthâo, jak iâu ră ruai

{u mơ-ak le\ yua kơ sang kâo [un rin đơi

Anun sang lon [ui hlu\, do# [ơi hơpă ră anai

}ang rơmang tơlơi mơ-ak do# sui na nao…

Năng ai `u tui anun yơh, tơlơi adôh hri ngă brơi pran jua mơnuih hmư\ mơ-ak. Ơ nghệ nhân Hyưk, ih thâo adôh hri mơng hơbin?

Nghệ nhân Hyưk : Kâo thâo adôh hri sui laih, mơng kâo 15, 16 thun hlâo adih, ră anai rơbêh kơ 50 thun laih, thâo adôh ăt hmâo 30, 40 thun laih mơn, sui biă yơh.

Tơ`a: Hăng tơlơi hor adôh anai djru laih ih thâo rơđah hloh kơ djuai tơlơi adôh anai hnun kơle\. Tơdah adôh hri kơ tơlơi pơkhăp le\ hiưm `u?

Nghệ nhân Hyưk : Amăng tơlơi pơkhăp tơdăm dra, hơdră adôh ăt [u pha ra mơn. Lom adôh ăt yua hơdôm bôh pia rơnang mơn, lăi le\ drơi pô sat hloh, bu\t [u ]uai, adai [u pơkă… Bơ\ [ing dra mơ\ pô adôh brơi le\ bơni gơ`u hiam, rơgơi, [at bruă amăng sang ano#... mơng anun gơ`u [uh pơ pư\ pran jua, kiăng khăp hăng kiăng hơduah ]i pơdo#.

Tơ`a: Hai. Amăng hơdôm mông bưp [u hmâo lăi hlâo [udah amăng hơdôm mlăm mơ`um tơpai ]eh, hrom hăng hơdôm tơlơi ră ruai, djop mơnuih juăt adôh nao rai tơdruă hơdôm tơlơi adôh đưm hor adôh hloh.

Rim tal tui anai, adôh hri hmâo lu mơnuih hor. Khă adôh mơ-ak [udah [u mơ-ak, lom adôh, bôh pia blung a leng kơ amu` hăng hmư\ juăt biă:

Đok kâo kah hăng jua hơgor tơtar

Tơlơi pơtưh kâo [u thâo abihbôh pia

Adơi, amai anăm a`ik a`ăk ôh ho\

Kiăng tơlơi mơ-ak dưi pơhlôm…

Hăng dơnong tui anun hơdôm bôh pia amu` kah hăng kah dưi mut amăng pran jua ană mơnuih.

Ơ nghệ nhân Hyưk, adôh hri anai, rơngiao kơ pơdah tơlơi đup gưt le\ do# hmâo tơlơi ]i lăi nao hơpă dong mơn?

Nghệ nhân Hyưk : Adôh hri anai ăt kiăng ngă mơ-ak mơn amăng hơdôm bruă bưp nao rai, tơpai ]eh, pơdah pran jua kiăng khăp djop mơnuih, [u a`ik a`ăk hlơi ôh. Adôh le\ kiăng djop mơnuih păp `ai brơi hăng kiăng khăp jum ba, kiăng khăp tơdruă hloh.

Tơ`a: Hai, adôh hri do# jing djuai tơlơi adôh dưi hmâo [ing mơnuih hmâo tơlơi hơd^p tơnap tap, [u klă drơi jăn ruah mă kiăng lăi pơthâo pran jua mơng pô amăng rim tơlơi adôh. Bơhmu tu `u kah hăng:

Tơlơi hning rơngôt [u thâo pơdah hăng hlơi

Tơlơi hơd^p jing jô găng, đuăi tui thun blan

Djă ]ong [u jing, mă bruă [u giong

Do# ruă pran jua, hlơi mơng hluh brơi…

Anun le\ hdôm tơlơi pia kơ pô hmư\ ol kơdol pran jua biă tơlơi tơnap tap mơng mơnuih [u klă drơi jăn, ]ang rơmang hmâo tơlơi hơd^p klă hiam kah hăng djop mơnuih.

Hơdôm tơlơi adôh tui anun, djru gơ`u wor bit h^ tơlơi hning rơngôt hăng hmâo tơlơi ]ang rơmang, tơlơi ]ang rơmang kơ hơdôm tơlơi klă hiam amăng tơlơi hơd^p mơda.

Ơ nghệ nhân Hyưk, kiăng er adôh đưm djuai ania Bahnar dưi djă pioh hăng lar hyu ataih, nghệ nhân kiăng lăi tơlơi hơge\t mơn hăng neh wa [ơi djop plơi pla?

Nghệ nhân Hyưk : Hai, rơkâo mơ-^t tơlơi bơni truh abih bang neh met wa. Kâo ]ang rơmang djop mơnuih, tha, muai, bơnai, rơkơi leng kơ hor hăng djă pioh hơdôm er adôh đưm, ngă tui hơdôm gru hiam bôh thâo đưm mơng djuai ania pô kiăng djă lui, pơtô glăi kơ rơnuk tơdơi anai…

Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr