Tơlơi akhan đưm djuai ania Yao: pơtui  hrơi tơjuh lơ 11-5-2014

                   VÀNG DO| KƠ ANĂ ƠI PƠTAO

                                                            ( Nay Jek pô pơblang hăng akhan glăi)

 

            Anai đưm đă ră hlâo adih, hơmâo sa chô  nô anet anăn nhu Vàng. ~u phrâo đ^ 8 thun đôch ama nhu rơngiă h^ yơh. Sang ano\ [un [in rin tơnap, kiăo tui kơ am^ hyu plech iao plao hnuă, hơduah [ong huă, mă bruă apah kơ arăng. Mă bruă gut rong, kơđong tlôn, tuh ia ho\u ia hang  mơ\ asơi [u djop, anhăm [ong [u hơmâo. Djơ\ hrơi adai rơot tơl găng mă, ăt [u pơdơi ôh, mă bruă ep [ong,  Lu wot kơnong mơnhum ia hlâo kơ nao pit, [u hơmâo sa asar asơi amăng kian ôh, pit tung soh sel, hơmâo [iă asơi kriăk nhu pioh kơ am^ mơn. Am^ nhu pap mơnhai lu biă kơ ană đah rơkơi nhu samơ\ hiư\m mơngă le\.

            Anai sui wă wơi hrơi blan, thun anun Vàng pro# tơdăm prăm dra baih laih anun am^ nhu tha rơma laih mơn, pơ-ai buai [u anăm mă bruă dong tah. Kơnong hơjan Vàng yơh hyu mă bruă apah pioh rông dua am^ ană nhu. {ơi ano\ nhu, Vàng djru rah sang ano\ iao gah dong đa. Khă bruă mă gleh glar, tơnap tap hai, kian rơpa, ia mơhao khôt rơkông đok hai, samơ\ hlơi kơnang kơ nhu djru le\, nhu nao djru mơtam, lăng kơ nhu rim mông mơak soh. Yua anun yơh, phung vang anhang kor, sang iao gah amăng plơi pla [ôn [ut  lêng kơ khăp pơpu\ soh kơ nhu.

            Anai hmư\ hing truh pơ plơi yu\ pu\ ngo\ [ut dơnung, plu\ng gah kơdư, Êđê Jrai, hmư\ hing yơh Vàng sa chô tơdăm mơnuih hiam tơpă, mă bruă triăng,  thâo djru ană plơi pla, rơgơi dong đa, anun ơi pơtao hmư\ hing mơn, brơi tơhan nhu nao iâu Vàng nao tăm brơi bơbung sang kơ nhu ơi pơtao anun. Vàng nao truh pơ anun, hlong đ^ pơ bơbung sang tăm brơi bơbung sang ơi pơtao. Lơm glăk  ruh pok bơbung sang, nhu lăng trun [uh yơh sa chô dra do\ mơnham mrai. Vàng  hue nao hue rai kiăng lăng [o# mơta pô dra anun hiam hă [o#, samơ\ pô dra anun ăt kup ako\ do\ mơnham nao mrai nhu, [u angak tơkuai lăng đ^ pơ bơbung sang ôh. Anai  pơmin sa mơnech kiăng kơ pô dra anun lăng đ^ kơ nhu, nhu mă tơhnal meh djrao djong uă [ơi tơngan brơi [le\ drah, drah nhu tơdjôh trun djơ\ bơnal mrai pô dra do\ mơnham anun. Samơ\ huach drah soh đôch, pô dra anun ăt mơnham mrai nhu b^k b^k [u lăng nao ôh, hrap hrap [u anăm anh dong tah, Vàng truh hiăp iâu trun mơtam:

            Hơi, ơ dra anun hơi, rơkâo kơ ih brơi kâo bơnal tơ\i ih đa lah, kâo apon chi tơngan kâo rơka [le\ drah anai neh !

            Mông anai kah pô dra anun tơgu\ mă bơnal hăng akă [ơi gai trul,  pơyơr đ^ kơ nhu, samơ\ mơta nhu [u lăng nao kơ Vàng ôh. {uh hơjung gai trul so# nhu laih, samơ\ pô dra adih [o# mơta [u lăng đ^ kơ nhu ôh, Vàng ngă mă iâu:

            Hơi aka truh ôh, pơ anai lah gơ\ !

            Pô dra anun pơmin dah nhu pơyơr đ^ [u djơ\ anun amlek lăng đ^. Mông anun yơh Vàng [uh [o# mơta pô dra anun hiam bơnai tơpem mơtam, hiam bơnai yang brơi, hiam bơnai yang pơjing biă mă yơh ană arăng anun. Klăm mmot hrơi anun, Vàng glăi pơ sang lăi hăng am^ nhu :

            Ơ am^, am^ hrơi anai, kâo nao tăm bơbung sang ơi pơtao, [uh ană dra nhu hiam bơnai biă mă am^ ah. Ih  djă nao kông gông nao rơbưn be\, kâo kiăng ih tơnha brơi do\ kơ nhu  brơi jing mo# kâo am^ ah.

            Am^ nhu hmư\ tui anun hling hlang biă mă, am^ nhu suă jua đ^ trun đ^ trun hăng lăi :

            Ta anai, rin [un, mơnuih [u hơmâo dram gơnam hiư\m thâo lăp hăng arăng le\ !

            Samơ\ Vàng ăt [el nao, [el rai brơi am^ nhu kho\m nao tơnha. Tuch rơnuch am^ nhu ăt ngă tui hăng ano\ chi kiăng mơ\ng ană tơdăm nhu mơn, nhu pơtruh hiăp kơ ơi pơtao. Lơm am^ Vàng aka pơhiăp đut boh ôh, ơi pơtao hil mriah [o# mơta, chi kơchuh ia bah djik djak mơtam:

            Hơi, ih anai prong ph^ đ^ hơtai biă lah, hiư\m gih pơmin, rai pơ anai rơkâo djă kông gông rai rơbưn kơ H’Bia ană kâo, brơi do\ kơ chơkơi  [un rin, toai [u hơmâo, ao [u hlôm anun hah. Pơpă [ing tơhan, hlun mơnă le\, mă pô đah kơmơi anai, pơkiăo đuăi  nhu be\ !

            Anai [ing tơhan pơtao hơnhăp nao mă am^ Vàng, taih chom tơl rơ-un drơi jăn. Gơ\ chôn tơ-ut rơkâo lăng, rơkâo lăng hnun kah pơtao mơ\ng brơi arăng phai lui. Lơm am^ nhu nao tơnha kơ pơtao, Vàng do\ pơ sang [u hơđong pran jua ôh, rô nao rai, nao rai ôk gah, do\ ber [u hơđong, do\ dong [u mơak, pran jua nhu hir hir kah hăng apui [ong. {iă kơ anun [uh yơh am^ nhu glăi, nhu đuăi nao tơnha:

            Hiư\m le\ ơ am^, ơi pơtao brơi mơn ?

            Am^ nhu [u truh suă pran ôh hăng lăi glăi : Ană bơnai hơget anai hah. Aka puăi đut boh pơhiăp ôh, pơtao brơi tơhan nhu mă, taih chom, djik djak khak kơchuh. O|ng kiăng do\ kơ H’Bia, nao tơnha mă o\ng pô be\.

            Anai  sui hrơi kơ anun, Vàng brơi am^ nhu nao tơnha dong yơh, kiăng do\ kơ H’Bia. Pap kơ ană, am^ nhu gir nao dong ha wot. Samơ\ hơtal anai, lơm [uh am^ Vàng nao, ơi pơtao huăi djik djak ôh, iâu mut pơ sang hăng lăi:

            Tơdah ih kiăng kơ ană tơdăm ih do\ kơ H’Bia ană kâo anai, brơi ană tơdăm ih mă kơtâo asâo buă sa cheh laih anun ep boh tơlu (klu)  mơnu\ ăt buă sa cheh mơn, hnun kah kâo brơi nhu do\ kơ H’Bia.

            Anai am^ Vàng glăi pơ sang lăi hmư\ ană nhu tơlơi anun. Vàng tơgu\ nao ep mă yơh, djop anih anom, djop plơi pla ala [ôn samơ\ hiư\m anăm mă dưi hơmâo sa cheh kơtâo asâo hăng sa cheh boh tơlu mơnu\ anun koh. Anai hơning rơngôt yơh nhu, hia bre\ng bre\ng do\ pơ giăm hang ia. Tu\ tơ ano# [uh sa chô ơi tha blâo kang dlông brêm bram mơtam,  [u\ ko# nao giăm nhu hăngh tơnha :

            Hơi, yua hơget ih do\ hia nao pơ anai koh, ơ tơchô ?

            Hơget mơdo\p du lu [iă ơi ah, am^ kâo djă nao kông gông nao rơbưn tơnha H’Biă ană ơi pơtao, kiăng ngă hơđu\, pơtao lăi brơi ep, mă kơtâo asâo buă sa cheh, boh tơlu mơnu\ buă sa cheh mơn hnun kah nhu brơi do\ kơ ană nhu. Kâo hyu ep yơh djop anih anom, plơi pla ala [ôn [u hơmâo ôh ơi ah. Hiư\m kâo [u hia le\.

            Huăi ôh tơchô ah. Anai ih glăi pơ sang ih pla rơnga ju\, pla hơbơi rơbua lu, tơguan truh hrơi rơnga ih krô, hơbơi rơbua ih nhu tha, ih pe\ rơnga ( rơngu) giong, mă rơngu ju\ tuh buă cheh, giong anun mă hơdôm drơi kơtâo asâo dưm [ơi dlông, gôm h^ bah cheh. Giong anun, ih nao klơi mă hơbơi  rơbua, chơkiă h^ kơđuh nhu, hơtu\k tơsă, ih tuh amăng cheh, giong anun chuh hơdôm drơi mơnu\ ông, mơnong nhu ih [ong,  boh mok ( boh tơlu) nhu ih dưm amăng cheh pơ dlông hơbơi rơbua laih anun gôm h^ bah cheh, ba nao brơi kơ pơtao [ong.

            Anai, Vàng ngă tui djơ\ hăng tơlơi ơi tha anun pơtă pơtăn, ba nao pơ sang pơtao, ơi pơtao pok bah cheh mă liah hăng lăi :

            -A [ưih, kơtâo asâo anai [âo bơngưi biă ih hrup hăng rơngu !

            Giong anun, nhu pok cheh boh tơlu mơnu\:    Ô jơman biă lah, kah hăng hơbơi rơbua mơtam lah!

            Ơi pơtao mă [ong abih ha cheh rơngu pet asâo, kơtâo asâo hăng sa cheh boh tơlu mơnu\ lu\k hro\m hơbơi rơbua.

            Giong nhu mă [ong abih ha cheh kơtâo asâo hăng ha cheh boh tơlu mơnu\, nhu gloh mơta kơ Vàng dong:

            O|ng kiăng ngă hăn kâo hă, aka djop ôh lah! O|ng kho\m ep hơmâo dua drơi mơnu\ yang tơnô ania ba glăi chuh [ong hnun kah ngă yang dưi tơnha bla, pơkôl brơi  ung mo# gih.

Mông anun, Vàng nach biă samơ\ gir ư\ anh h^. Anai đuăi hyu ep mơnu\ yang yơh ho\, đuăi djop djang anih, dua hrơi rơgao, tlâo hrơi abih, ep pơpă [uh. Glăi hia bre\ng bê\ng pơ hang ia. {iă kơ anun, plut [uh sa chô ơi tha blâo kang dlông brêm bram, [u\ ko# đ^ rai tơnha dong:

Hơi, hơget o\ng hia anun tơchô ?

A [aih hơget mơdop du lu [iă ơi ah. Pơtao brơi kâo hyu ep mơnu\ yang pơpă kâo mơnao ep [uh anai. Kâo hyu ep dua dua hrơi rơgao, klâo hrơi abih laih [u [uh ôh. Hiư\m kâo mơngă, do\ hia pơ anai yơh lah.

            Huăi ôh tơchô ah, ayiet be\, anăm hia dong tah. Giăm sang gih hơmâo amăng rơ-ưng pơtâo, amăng lăm adih hơmâo dua drơi ung mo# mơnu\ yang jing dua drơi mơnu\ ông hăng ania, juăt tơbiă pơ rơngiao yang hrơi dong. Mơnu\ ông pô tơdjo#, mơnu\ ania pô hmư\, dua drơi gơnhu do\ găm [ơi tơlo# pơtâo, ih djong lua nao mă yơh. Gơnhu tơdjo# hơtal sa, dua drơi r^ nao giăm, ih anăm mă ôh, tơdjo# hơtal dua, dua drơi gơnhu  bơ r^ nao giăm hloh ih anăm mă ôh. Tơl  gơnhu tơdjo# hơtal klâo, dua drơi do\ giăm biă mă  so# nao rai drơi jăn laih, hnun kah ih hlong hơpai mă abih dua drơi, ba nao kơ pơtao.

            Anai hrơi tơdơi, Vàng nao ep yơh pơ amăng rơ-ưng pơtâo. Krep yang hrơi dong mơtam bah amăng rơ-ưng [rư\ [rư\ pok rai. Mơnu\ ông yang hăng mơnu\ ania tơbiă rai, dua drơi găm pơ dua bơnah bah amăng rơ-ưng. Mơnu\ ông, tơnô kơđuh achăng hăng tơdjo# hơtal sa, dua drơi tơnô ania bơ r^ nao giăm, tơdjo# hơtal dua, dua drơi tơnô ania  bơ r^ nao giăm hloh, tơdjo# hơtal tlâo, dua drơi tơnô ania r^ je\ do\ hrom, so# drơi jăn yơh. Mông anun mơtam, Vàng iop hơpai mă abih dua drơi mơtam. Samơ\ dua drơi mơnu\ kơtang biă mă, djă tơkai gơnhu, gơnhu hơdui Vàng mut amăng rơ-ưng, laih anun bah amăng rơ-ưng kho\p krư\ glăi h^, chơkep kơtit tơngan Vàng, ruă ur lăng [lo\m [lo\m, nhu hơdui kơtang jai ruă tui jai.

            Anai am^ nhu do\ pơ sang abih ha mlăm do\ chang [u [uh ôh ană nhu glăi, anun hyu ep. Nao truh pơ bah amăng rơ-ưng, [uh yơh ană nhu do\ đih khul pơ anăp bah amăng rơ-ưng.

            Hơi, hơget tơlơi truh kơ o\ng anai nô ?

            Vàng [iu [ao, hia rah puăi rah : Kâo ep [uh laih mơnu\ yang, mă tơkai nhu, nhu hơdui kâo mut amăng lăm, đôm h^ tơngan anai, ih hơdui brơi tơngan kâo đa am^ ah.

            Am^ Vàng pap kơ ană samơ\ ăt jăm mơn:

            Hnai yơh lah kâo hu\i ! Ta anai ană r^t ană rin, [un [in hin tơnap, kiăng do\ ană pơtao hiư\m dưi. Hlâo adih pơtao brơi o\ng ba nao  ha cheh kơtâo asâo, pet asâo, ha cheh boh tơlu mơnu\. Anai brơi o\ng ba nao dua drơi mơnu\ tơnô ania mơnu\ yang, [uh yơh o\ng djơ\ chơđông nhu anai !

            ~u hơdui tơngan Vàng, hơdui [u anăm. Kraih đơi hil, nhu hơtom tơ\i, hơtôh djrăi kơ yang, yang [u anăm anh dong tah, tlao đah, anun bah amăng rơ-ưng pơtâo pok h^, Vàng hmar suăi h^ tơngan nhu đôm laih anun hlong hơdui mă dua drơi mơnu\ yang pơ rơngiao, hlong ba glăi ba nao pơ sang pơtao.

            Ơ pơtao ah, anai hơget gơnam ih rơkâo chi kiăng, hơmâo djop laih , kơtâo asâo, boh klu mơnu\ hăng dua drơi tơnô ania mơnu\ yang hơmâo laih soh yơh ho\, ră anai ih brơi yơh kâo  jak ba H’Bia glăi pơ sang gơmơi pô, ngă hơđu\ am^ kâo.

            Pơtao lăi : Anai, gơnam djă kông gông rai rơbưn ih hơmâo djop laih. Bơ sang o\ng aka [u hơmâo sang, hiư\m thâo pơdo\ le\. Amăng tring anai, hơmâo sang ơi chơgrai yơh prong hloh. O|ng dưi ngă sang kah hăng nhu anun, o\ng rai tu\ mă yơh H’Bia glăi do\ to\m o\ng.

            Anai, Vàng hroaih trun đuăi dong yơh mơ\ng sang pơtâo. Nao pơ sang ơi chơgrai, nhu pơpoh hăng gai jra, kiăng ơi chơgrai pok bah amăng:

            Hlơi anun, hlơi pô nhu anun, yua hơget pơpoh pơnang sang kâo hah ?

            A [aih ơi ah, pơtao brơi kâo rai ngă sang hiam kah hăng sang ih anai kah brơi kâo do\ H’Bia ană nhu. Kâo rai lăng lăng sang ih.

            Ô  yang ah, o\ng dưi hơmâo do\ kơ H’Bia hă, kâo brơi đôch sang anai kơ o\ng lah !

            Hơi, ih lăi biă hă anun ? ơi chơgrai ?

            Kâo puăi [lor hăng o\ng ngă hơget hah.

            Anai Vàng mă kơđin pong pơ tơmeh sang nhu hăng lăi : Mơnuih prong ph^ đ^ hơtai, mơnuih hing ang pơdrong asah pơhiăp sa boh tu\ sa boh [u thâo pơplih ôh ho\. cho#  gai kơđin anai pô ngă kơnôl.

            Anai Vàng nao pơ sang pơtao, chơkă mă H’Bia bơnai nhu, ană plơi pla, phung wang anhang kor kiăo tui klôn, du\ ba gơnam tam khăn sut khăn sul, rơmô kơbao un mơnu\, nao do\ pơ sang phrâo. Nao truh pơ sang ơi chơgrai, Vàng iâu đ^ :

            }ơ\ anai, kâo tu\ H’Bia bơnai kâo rai do\ pơ sang ih anai yơh ho\, ih hăng sang ano\ ih pơdu\ đuăi nao do\ pơ sang pơkon be\.

            Hơi sang kâo, hiư\m o\ng puh pơđuăi lui kâo đuăi le\ ?

            Vàng pơđă glăi : Tôm adih ih pô [uăn laih kah hăng kơđin pong [ơi tơmeh anai, ih lăi chuh ia bah hiư\m thâo liah glăi dong. Kơđin pong pơđôm pơ anun, tơdah ih dưi buch h^ nhu ih do\ glăi, [u anăm buch ôh le\, ih đuăi  be\ pơ sang pơkon.

            Anai, ơi chơgrai buch lăng gro\n gro\n, kơđin [u tơbiă [ơ\i. Tuch rơnuch ơi chơgrai tơbiă đuăi yơh mơ\ng sang nhu pô laih anun Vàng ba nao bơnai nhu H’Bia mut do\ amăng sang anun, giong anun kah nao tu\ mă am^ nhu nao do\ hrom gơnhu. Vàng brơi H’Bia nao tu\ am^ Vàng:

            Hlơi ih, rai tu\ mă kâo, kâo [u thâo krăn ih ôh lah.

            Kâo yơh hơđu\ ih wa ah. Ung mo# gơmơi glăi tu\ ih nao do\ to\m gơmơi.

            Anai mơ\ng hrơi anun yơh, sang ano\ Vàng hơmâo dong mơnuih do\ amăng sang ngă hơđu\, hơmâo mơnuih mơnham mrai, rơvơi tơroai, tơnă asơi hơbai anhăm, mơnham brơi eng ao, toai kơten kơ Vàng.

            Samơ\ truh thun tơdơi, hơmâo tơhan pơtao dêh char pơkon nao blah mơkang wang plơi gơnhu. Pơtao brơi Vàng nao blah ayăt roh hrom hăng ling tơhan pơtao. Vàng brơi tơhan pơtao mă drăng pơdai, pơjing rup mơnuih ngă pơhu\i ă, dưm pơ djop jơlan glông nao rai, tơguan [ing tơhan ayăt truh. Lơm anun, [ing ayăt lăng tơhan Vàng mơnuih tơket tơkeng, sông kơtang khin hơtai biă mă, anun yơh [u khin nao giăm dong tah ruk đuăi tơhan, glăi pơklôn abih. Ơi pơtao [uh tui anun, bơni kơ Vàng rơgơi biă mă,  tơl [ing ayăt hu\i bral hơngal aka [u pơblah ôh, dưi laih. Dơng mơ\ng anun pơtao hlong brơi Vàng yơh ngă ơi pơtao, wai lăng lo\n ia, kiă wai ană plơi pla ala, [ôn sang rơnuk ngă sang rơnang ngă hmua, tơlơi hơdip hyuk hyiak mơak klă hloh kơ hlâo./.