VOV4.Jarai - Anom pơjrao je], Sang ia jrao prong tơring ]ar Daklak hmâo 70 ]ô mơnuih apăn bruă, mơnuih mă bruă, ơi nai ia jrao. Amăng anun đah kơmơi hmâo 70%. Do# gak pơjrao je], mơnuih apăn bruă, ơi nai ia jrao [ơi anai, [u djơ\ kơnong kơ gơgrong ba tơlơi dleh dlan hrom mơng mơnuih apăn bruă gơnong bruă ia jrao mơng tơlơi rơgao hơnong mơnuih ruă [ơi sang ia jrao, hơdôm mơnuih ruă hu^ rơhyư\t… le\ gơ`u do# bơngo\t kơ tơlơi pơhlôm mơng pô gơ`u dong.

            11 mông krah mlăm, [ơi anom pơjrao je], Sang ia jrao prong tơring ]ar Daklak, abih bang hơdôm anom pơjrao leng kơ kre\t kruai le\ ră anai hmư\ nga` biă yua kơ djop jua tơhnai. Hơdôm mơnuih nao rai, jua rơdêh ba mơnuih ruă kraih nao pơjrao wot tơlơi ur hra\] mơng pô ruă, jua pơhiăp phuông pho#t, bơngot mơng pô sang, jua pông rơdêh sang ia jrao đuăi hmar đ^ hăng dlông ge\], jua yak tơkai đuăi rơbat hăng hơdôm ia ha#u mơng [ing ơi, nai ia jrao jing juăt [uh laih [ơi anom pơjrao je\] anai.

            Bruă mă [ơi Anom pơjrao je], Sang ia jrao prong tơring ]ar Daklak hmâo rơbêh 30 thun hăng anai amai Nguyễn Thị Thuỷ, pô wai lăng mơnuih ruă thâo hluh hloh kơ tơlơi dleh tơnap mơng hơdôm ]ô mơnuih apăn bruă ia jrao mă bruă [ơi anai, biă `u đah kơmơi. ~u ăt do# hơdor mơn hơdôm hrơi blan dleh tơnap lom phrâo pơdo# rơkơi bơnai hăng tơkeng ană. Am^ ama dua bơnah do# pơ\ anih taih, rơkơi ngă kông ang hăng na nao hyu mă bruă , sa ]ô `u glăm rah bruă sang, bruă [irô laih anun bơwih brơi rah kơ dua ]ô ană. Hrơi anun, [ing mă bruă [ơi anom [u lu anun khă hmâo ană ane\t samơ\ `u ăt khom nao gak mlăm mơn. Hmâo hơdôm mlam do# gak `u khom mơ-^t ană `u pơ\ [ing go\p jum dar. Hmâo mlam đa, pi tom ană nao pơ\ sang ai jrao. Sa bơnah pô ruă kiăng pơjrao je], sa bơnah ană hia tui kơ am^. Ră anai, lom ană bă prong abih laih, sui sui hơdor glăi, amai Thuỷ ăt [u pơmin mơn pô amra dưi găn rơgao hơdôm hrơi dleh dlan anun. Amai Thuỷ lăi pơthâo:

            Lom anun tơlơi hơd^p sang ano# tơnap tap biă. Kâo nao mă bruă pơ\ sang ia jrao rah hăng ngă rah bruă pơkon kah hăng riă tơpai, rông un… Rơkơi kâo rơkut na nao anun djop bruă mơng bruă amăng sang truh bruă [irô, bơwih brơi kơ ană bă… leng kơ đoa đ^ hăng bra kâo…

            {u hơdor rơđah ôh tal blung a lăng [uh mơnuih mơng  sang ano#  pô ruă ur hra], pơhu^ pơhiăp khiă` [ing nai, ơi ia jrao, samơ\ lui kơ truh ră anai, tơdơi giăm hmâo 30 thun mă bruă wai lăng mơnuih ruă [ơi Anom pơjrao je], Sang ia jrao prong tơring ]ar Daklak, amai Phạm Thị Nở ăt do# hu^ mơn lom [uh tơlơi tui anun truh glăi. Ano# pha ra mơng anom pơjrao je] hăng hơdôm anom pơkon le\ mơnuih ruă juăt lu amăng mlam mơmot. Biă `u hmâo lu mơnuih bơdjơ\ nao tơlơi sat răm mơnuih mơnam kah hăng kla#o ma tuý, pơtaih… anun tơlơi mơnuih apăn bruă ia jrao [ơi anai hmâo tơlơi pơhu^, tom hơdoh na nao. Hơdor glăi sa wot pơjrao brơi je] mơ\ tơnap dong, amai Phạm Thị Nở lăi pơthâo: Hmâo sa wot kâo glăk mă bruă le\ hmâo sa ]ô mơnuih ruă mu\t. Gơ`u hmâo sa nam rơka [ơ [ia\ [ơi tơkai. Kâo akă hmâo pel e\p ôh le\ pô sang `u kơplong nao đă rơdêh pơgiang jrao jrum tla#o mơng kâo. Lom anun kâo hil biă. Hơdôm mơnuih mă bruă hăng `u pơkon hu^ đơi anun đuăi abih laih, kơnong kơ kâo do\ng glăi. Kâo pơblang le\ bruă mă anun le\ [u djơ\ ôh anun gơ`u thâo hluh…

            Anom pơjrao je], Sang ia jrao prong tơring ]ar Daklak hmâo abih bang 70 ]ô mơnuih apăn bruă, ơi, nai ia jrao. Amăng anun đah kơmơi hmâo 70%. Rơngiao kơ hơdôm tơlơi dleh dlan hrom mơng mơnuih apăn bruă gơnong bruă ia jrao mơng tơlơi rơgao [u djop anih pioh đih pơjrao, hơdôm mơnuih kraih hu^ rơhyư\t… le\ gơ`u do# bơngot kơ drơi pô bưp tơlơi ane dih dong. Hmâo laih sa dua ]ô ơi, nai ia jrao khom rơkâo pơplih anih mă bruă yua kơ [u anăm a` kơ tơlơi anai. Lăng [uh hơdôm tơlơi hu^ rơhyư\t mơ\ mơnuih mă bruă ia jrao gah Anom pơjrao je] khom kơdo\ng glăi, Gru\p apăn bruă ia jrao hăng Khul mu\t phung Sang ia jrao pơ pha dong mơnuih apăn bruă pơgang. Khă hnun hai yua kơ anai le\ bruă pơjrao je] tu\] rơnu] mơng tơring ]ar, mrô mơnuih ruă lu, anun khul pơgang anai ăt akă djop pioh pơsir bruă mă mơn. Ơi ia jrao Y Bliu Arul, Kơ-iăng Khoa Sang ia jrao prong tơring ]ar Daklak brơi thâo: Lom hmâo tơlơi dleh tơnap truh [ơi Anom pơjrao je] le\ Gru\p apăn bruă sang ia jrao dưm dăp glăi anih anom mă bruă, pơdo\ng dong anih kluh tơbiă. Hrom hăng anun gum hrom hăng kông ang phường pioh djă pioh hơđong rơnuk rơnoa. Khă mơnuih pơgang dưi ruah dong hai, samơ\ bruă gơgrong hăng bruă dưi mơng mơnuih pơgang le\ [u lu ôh, [u dưi kah hăng khul kông ang ôh…

            Hrom hăng anun, mơnuih apăn bruă ia jrao [ơi anai do# na nao hmâo ara\ng pơmin soh glăi yua kơ hơdôm tơlơi bơngot mơng pô sang. Yua kơ tơlơi pơmin [u hơđong, bơngot kơ mơnuih amăng sang ano# pô, hlơi hlơi leng kơ kiăng hmâo tơlơi gleng nao hlâo mơng mơnuih apăn bruă ia jrao, ngă brơi [u [ia\ wot [ing adơi amai tơnap pơsir biă. Amai Phạm Thị Nở, pô wai lăng pô ruă, anom pơjrao je] brơi thâo dong: Tui hăng tơlơi pơkă le\, [ing gơmơi khom pơjrao je] hơdôm mơnuih ruă kraih hlâo, tơdơi kơ anun truh mơnuih ruă tơdu [ia\. Hmâo hơdôm mơnuih ruă, tơlơi dleh tơnap hăng hu^ rơhyư\t [u pơdah tơbiă gah rơngiao. Samơ\ mơnuih mơng sang ano# pô ruă le\ [u thâo hluh ôh hăng lăi le\ [ing gơmơi [u hmâo bruă gơgrong ôh…

            Khă bruă mă dleh dlan hăng lu tơlơi pơmin samơ\ [u djơ\ yua kơ hnun mơ\ hơdôm mơnuih mă bruă ia jrao [ơi anai tah hơtai. Gơ`u na nao thâo le\ bruă gơgrong hăng bruă mă mơng pô. Gong jơlan le\ amăng hơdôm wot pơplih anih mă bruă hrim blan kơplah wah hơdôm anom, [ing adơi amai leng kơ ha pran jua do# glăi djru bruă pơjrao je]. Hăng kiăng hrim ]ô mơnuih hơđong bruă mă, kơplah wah [ing adơi amai hmâo na nao tơlơi gum nao rai, djru nao rai hăng hơdôm bruă mă klă ane\t kah hăng djru ba hăng ]ơkă ană nao sang hră, pơplih gak mlam… samơ\ hmâo bôh yôm phăn biă, kiăng djop mơnuih amra djơ\ hrom nao rai kơplah wah bruă mă amăng sang ano# hăng bruă [irô.

            Lom tơ`a kơ hơdôm tơlơi ]ang rơmang mơng drơi pô, mơnuih apăn bruă, [ing ơi, nai ia jrao anom pơjrao je] kơnong kơ ]ang rơmang le\ hmâo sa anih anom mă bruă pơhlôm hloh, pơ\ anun, [ing adơi amai dưi djru hăng hơdôm mơnuih pơgang hmâo bruă mă kơja\p, biă `u amăng hơdôm wot gak mlam, kiăng hơđong pran jua, abih pran jua, bôh thâo  bơwih brơi kơ mơnuih ruă.

                                                Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr