VOV4.Jarai - Ơi pang, yă dôn hăng [ing gơyut khăp! Tơdơi giăm truh kơ 6 thun ngă tui jơlan hơdră lon ia pơkă pơdo\ng plơi pla phrâo, [o# mơta plơi pla [ơi să Hoà Xuân, plơi prong Buôn Ma Thuột, tơring ]ar Daklak, hmâo lu tơlơi pơplih laih.

 

Truh ră anai, să hmâo ngă giong laih 19 tơhnal pơkă, hăng glăk hrưn đ^ pioh dưi tu\ yap le\ să plơi pla phrâo.

            Hăng sa bôh să phun dưi hmâo plơi prong Buôn Ma Thuột, tơring ]ar Daklak ruah pioh ngă giong tơhnal pơkă jơlan hơdră pơdo\ng plơi pla phrâo amăng thun anai, să Hoà Xuân pơsit, bruă pơdo\ng plơi pla phrâo khom pơ phun mơng hrim ]ô mơnuih, hrim bôh sang ano# amăng hrim bôh plơi pla.

 

Yua anun, gong gai să pok pơhai laih ]râo ba abih bang hơdôm khul gru\p, mơnuih mu\t phung gum hrom.

 

Bruă pơsur hyu lăi pơthâo dưi pok pơhai truh hrim plơi pla hăng hrim m[s hăng lu hơdră ngă.

 

Mơng anun, bruă gum pran hrom pơdo\ng plơi pla phrâo dưi pơlar hyu djop, pơsur m[s gum hrom pran jua.

 

 Đa le\, hăng hơdôm tơlơi pơkă tơnap kah hăng tơhnal pơkă kơ jơlan nao rai amăng plơi pla m[s thâo hluh hăng gum hrom klă hăng gong gai să, djru hrơi bruă, lon hăng hơdôm kông ngăn [ơi rong lon pioh pơkra jơlan nao rai.

 

Ơi Hoàng Biên Thuỳ, Khoa Khul ling tơhan hơđăp să Hoà Xuân brơi thâo:

             “Pok pơhai jơlan hơdră pơkă pơdo\ng plơi pla phrâo le\ Khul ling tơhan hơđăp [ing gơmơi hmâo gum hrom laih hăng să pơsur mơnuih amăng khul gum hrom pe\ pha lon, prak, laih anun yap wot hơdôm ring bruă pơkra kơja\p, kah hăng pơnăng war, bah amăng war pioh po\k tơbiă hơdôm ara\ jơlan nao rai amăng plơi pla, amăng đơ đam să pioh ngă giong tơhnal pơkă jơlan nao rai amăng plơi pla.”

            Rơngiao kơ tơhnal pơkă kơ jơlan nao rai, tơhnal pơkă kơ abih bang gơnam mă yua kơ bôh thâo, glông jơlan bruă kơđi ]ar hăng sang ]ơ plơi pla jing hơdôm tơhnal pơkă mơ\ să Hoà Xuân kiăng ngă giong pioh dưi truh kih plơi pla phrâo amăng thun anai.

 

Hăng tơhnal pơkă kơ sang ]ơ plơi pla, hơdôm hrơi rơgao, să hmâo pơkra glăi anih anom s^ mdrô, ]ra\n atur sang ]ơ.

 

Pơsit kơ tơhnal pơkă “sang ]ơ khom rông sang ]ơ”, să hmâo mă yua laih abih pran jua pô, pơsur hơdôm mơnuih s^ mdrô ane\t gum pơ]ruh prak pioh pơdo\ng sang ]ơ giong h^, hăng noa pơkă hlâo rơbêh kơ 900 klak prak.

 

Khă să plơi pla, sang ]ơ ane\t, raih daih mơnuih s^ blơi amăng mơguah, samơ\ hăng tơlơi hyu lăi pơthâo pơsur mơng gong gai să, dưi thâo hơdră pơtrun amăng bruă pơdo\ng plơi pla phrâo, lu sang ano# s^ mdrô [ơi sang ]ơ mơ-ak gum hrom pơ]ruh pơdo\ng sang ]ơ.

 

Amai Nguyễn Thị Diễm Thuỳ, sa ]ô mơnuih s^ mdrô ane\t [ơi sang ]ơ să Hoà Xuân brơi thâo:

 

             “Sang ]ơ gơmơi s^ mdrô [u hmâo mơnuih blơi đơi ôh, yua kơ s^ mă mơguah đu] [u s^ amăng sa hrơi kah hăng hơdôm sang ]ơ pơkon ôh, yua anun gum pơ]ruh prak le\, [ing adơi amai [u hmâo lu prak ôh, kơnong kơ hmâo tơlơi tơdah hăng dlông djru hrom thơ hlơi hlơi leng kơ mơ-ak sôh.”

 

            Tơlơi amu` thâo [uh [ơi să Hoà Xuân tơdơi kơ 6 thun ngă tui jơlan hơdră pơdo\ng plơi pla phrâo, [o# mơta plơi pla hmâo laih lu tơlơi pơplih phrâo, biă `u anom mă yua kah hăng sang hră, sang ia jrao, apui lơtrik, ia yua dưi tuh pơ plai pơhlôm [ia\, ngă gal kơ bruă đ^ kyar mơnuih mơnam hăng djru kơ tơlơi hơd^p mơda m[s.

 

Hrom hăng anun, tơlơi pơmin mơng m[s hmâo lu tơlơi pơplih rơđah mơn, pơsit bruă mă mơng pô amăng bruă pơdo\ng plơi pla phrâo, mơng anun gum hrom klă hăng să ngă tui hơdôm tơhnal pơkă rong ngă pô hăng hmâo bruă gơgrong.

 

Kah hăng sang ano# ơi Hoàng Văn Khải, pơ\ thôn 1, să Hoà Xuân, khă kơnong kơ hmâo rơbêh kơ 6.000 me\t kơ rê lon ngă đang hmua, samơ\ ăt rong pe\ pha mơn kual lon hmâo 98 [e\ gong tiu glăk amăng hơdôm thun hmâo bôh pe\ s^ mdrô, noa `u rơbêh kơ 80 klak prak pioh pok pơhư jơlan.

 

Ơi Khải brơi thâo, thâo hluh kơ hơdôm bôh tu\ yua prong mơ\ jơlan hơdră ba glăi anun `u ăt gum pơ]ruh mơn sa ]ra\n pioh gum hrom ngă giong jơlan nao rai amăng plơi pla, djru bruă nao rai hăng du\ pơhiăng gơnam tam, gơnam mă mơng đang hmua amu` ame\ hloh:

             “Plơi pla phrâo le\ blung hlâo pô `u m[s hăng m[s dưi ]ơkă mă.

 

 Khă hnun hai amăng tơlơi pơmin phrâo hnuă anai ăt hmâo bơdjơ\ nao mơn [ơi anăp mơng hrim ]ô mơnuih, [u djơ\ hlơi hlơi leng kơ hru\p sôh ôh.

 

Samơ\ pran lar hyu prong biă, bôh tu\ yua hơdôm mơta gah pơđ^ kyar bơwih [ong amăng plơi pla jing rơđah đông biă.”

                                                                        Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr

 

 

 

Lăi nao kơ tơlơi thâo thăi tom găn rơgao amăng bruă man pơdong kual plơi pla phrâo, ơi Nguyễn Đức Thuận, Khoa jơnum min mơnuih [on sang să Hòa Xuân brơi thâo tui anai:

 

-Tơ`a: Ơ ơi ! Dưi thâo truh ră anai să Hòa Xuân ngă giong laih djop tơhnal pơkă man pơdong plơi pla phrâo. Dưi mơn ih lăi pơthâo tơlơi mă bruă, dưi ngă pơgiong h^ abih tơlơi pơtrun anun thun blan laih rơgao ?

-Ơi Nguyễn Đức Thuận:  Thun 2016, dưi hơmâo tơlơi gleng nao mơng ping gah, khoa moa pơ ala mơnuih [on sang, jơnum min mơnuih [on sang plơi prong ruah să Hòa Xuân jing să ba gru to\ tui pioh pơlar ngă tui djop 19 mơta tơhnal pơkă man pơdong plơi pla phrâo.

 

Hăng 4 mơta tơlơi pơkă do\ glăi: Jơlan glông nao rai, gơnam yua mă bruă, gru grua boh thâo, sang ]ơ plơi pla laih anun bruă mă kơđi ]ar-mơnuih mơnam hơđong kjăp.

 

Jơnum min mơnuih [on sang să ngă hrom djop anom bruă, mơnuih tơpuôl bruă kơđi ]ar truh pơ djop plơi pla, pok pơhai ngă tui hơdôm tơlơi pơtrun jơnum ping gah, pơkra hơdră, jao bruă mă rơđah rơđông kơ djop anom bruă, khul mơnuih, tơl r^m ]ô mơnuih apăn bruă ngă khoa amăng să, pô wai lăng 4 mơta bruă aka [u giong anun. {ing gơmơi kơtưn hrom ngă bruă truh mông anai, ngă pơgiong djop laih.

 

Mơta sa, kơ jơlan glông nao rai, djop ară jơlan phun glăk man pơkra laih anun e\p glăi, hlong jao glăi djơ\ tơlơi pơtrun. Pơ anăp anai, hơdôm jơlan ngă giong laih hră pơar kơnong tơguan tơlơi pơtrun pơkra to\ tui dong 12 km aka [u giong, do\ glăi kơnong 70%.

 

Tơhnal bruă mrô 2 le\, kơ dram gơnam yua mă bruă bơwih brơi kơ gru grua boh thâo ăt ngă pơgiong laih mơn, [ơi să hơmâo sang rung ngă bruă pơtum [ơi să mơtam. 8 boh plơi hơmâo 8 boh sang jơnum plơi mơn, amăng anun hơmâo 3 boh sang rung hăng 5 boh sang jơnum plơi. Plơi prong hơmâo laih hơdră djru dong prăk pioh man pơdong ring bruă ngă sang juă glai kơ 8 boh sang jơnum plơi. Bơ anih pơtop rơjang drơi jăn hlong pơdong [ơi sa anih.

 

Tơhnal pơkă tal 3 pơdong sang ]ơ [ơi plơi pla, să Hòa Xuân jing sa boh să ngă hmua, sang ]ơ le\ anet, raih daih, kơnong pơtum s^ mơdrô mơguah đô]. Khă hnun ăt khom gleng nao, gơmơi hơduah e\p mă tơlơi gêh gal mơng gơmơi pô đô], mơnuih [on sang s^ mơdrô pơ]ruh hrom.

 

Hră pơar ră anai ngă giong laih, kơnong do\ tơguan pơtong glăi đô] kơ bruă pơhlôm pơgang apui [ong sang khom ngă giong amăng rơnu] thun anai laih anun man pơdong.

 

Kơ bruă mă pơkă hơnong kơđi ]ar ăt hơđong laih, pơkă hơnong [ing khoa moa apăn bruă ăt kah hăng bruă mă gah ping gah, khul grup mơnuih mơnam truh kơ Jơnum min mơnuih [on sang. Hlơi aka [u djop le\, aka hrăm giong tơlơi pơkă nao hrăm khom djop tơlơi thâo pơkă.

 

-Tơ`a: Tui anun, [uh rơđah să hơmâo ngă giong laih hơdôm tơlơi pơkă djơ\ tui tơlơi pơtrun. Rơkâo kơ ih lăi pơthâo tơlơi thâo thăi tom găn rơgao amăng bruă ngă tui hơdôm tơlơi pơtrun anai [ơi să ta ?

 

-Ơi Nguyễn Đức Thuận:  Kiăng kơtưn ngă pơgiong djop 19 mơta tơlơi pơtrun, gơmơi khom hyu lăng, tơ`a bla hơdôm să ngă giong laih tơlơi pơtrun man pơdong plơi pla phrâo pơ lu anih anom boh nik `u amăng plơi prong {uôn Ma Thuôt. Hơmâo tơlơi git gai djơ\ hơnong mơng dlông, ăt kah hăng tơlơi hrăm hăng hla tui arăng, abih bang mơnuih apăn bruă amăng să lêng kơ gir run soh.

 

Tơlơi gơmơi hrăm tui le\, tơlơi gum pơgôp nao rai, tu\ ư hăng thâo hluh rơđah bruă pơtrun laih anun pơphun mă bruă sa hơnong, ngă tui djơ\ jơlan hơdră ping gah, kơnuk kơna pơkă man pơdong plơi pla phrâo.

 

Mơta 2 dong, mă bruă thâo pơ]eh phrâo, hơduah e\p, hrăm tui, wai lăng tơpă; kah hăng ping gah pô git gai, gong gai kơnuk kơna pô ngă tui, pơpha bruă kơ djop tơpuôl mơnuih mơnam, jak iâu pơtô lăi ană plơi pla mut tơma hrom sa pran jua mă bruă, anun yơh hơmâo boh tu\ yua.

 

Amăng anun le\, mơnuih [on sang ngă phun. Ta [uh rơđah, bruă mă pran jua mơnuih [on sang djru hrom yom biă mă. Yua kơ anun, plơi pla, sang ano\ mơnuih [on sang do\ hui anun yơh bruă iâu pơ]ruh pơkra jơlan yom biă mă samơ\ mơnuih [on sang tu\ ư ha pran jua mă bruă tu\ yua.

 

-Tơ`a: Tui hăng ih pơtong lăng bruă man pơdong plơi pla phrâo ]răn I hơmâo pơdjơ\ nao hiư\m pă kơ tơlơi hơdip mơda mơnuih [on sang laih anun tơlơi pơđ^ kyar [ơi să anai?

 

-Ơi Nguyễn Đức Thuận:  Amăng ]răn I hơmâo tu\ yua lu mơn, kah hăng tơlơi thâo hluh mơng mơnuih [on sang, [ing apăn bruă kơnuk kơna, mơnuih ping gah. Bruă man pơdong plơi pla phrâo mơnuih [on sang yơh pô tu\ yua phun, tơlơi hơdip mơda đ^ tui, tơlơi mơak mơai lar prong; mơnuih [on sang prăp lui ha pran jua laih anun thâo hluh tong ten.

 

Yua dah man pơdong plơi pla [u djơ\ man pơdong sang bruă kơnuk kơna, jơlan glông kơ anih mă bruă đô] ôh, tơlơi bơplih hlom bom, abih bang bruă kiăng le\ bơwih brơi kơ tơlơi hơdip mơda mơnuih [on sang soh yơh.

 

Kâo [uh le\, ano\ ta dưi hơmâo phun jing tơlơi thâo hluh kơ mơnuih [on sang, pơđ^ tui tơlơi hơdip mơda mơak pran jua kơ mơnuih [on sang. Bruă mă abih bang mơnuih [on sang ako\ pơdong tơlơi hơdip mơda phrâo, gru grua hiam klă, ako\ pơdong plơi pla phrâo ăt pơjing hơdră mă bruă rơđah rơđong laih anun djơ\ tui hăng tơlơi pơtrun.

-Ơ bơni kơ ih ho\!

Nay Jek : Pô ]ih hăng pôr